Şike soruşturmasında yeni sorular

Şike soruşturması devam ederken sporda şiddet yasası değiştirilmek isteniyor. Peki gelişmeleri nasıl okumalı?

3 Temmuz’da başlayan şike soruşturması Türk futbolunda büyük deprem yarattı, her gün bir değişiklik yaşandı. Habertürk yetkililere danıştı ve bundan sonra neler yaşanacağını masaya yatırdı. Gazete şike soruşturması sonrası ortaya çıkan tabloyu uzmanlara sordu ve şu yanıtları aldı:

1 Bu yasa yürürlüğe girdikten sonra ne gibi gelişmeler yaşanır?

- Aziz Yıldırım da dahil olmak üzere, halen cezaevinde bulunan tüm tutuklular kısa bir zaman sonra özgürlüğüne kavuşabilir. Komisyondan geçen tasarı bir aksilik olmadığı takdirde bugün TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilir, imza için Cumhurbaşkanlığı makamına gönderilir. Abdullah Gül’ün de 15 gün içinde kararı imzalaması ya da geri göndermesi gerekiyor. Gül 1-2 gün içinde imzalayabilir. Sonra Resmi Gazete’de yayımı için ivedilikle matbaaya gönderilir. Yayımlanması ile de yasa yürürlüğe girer. Tüm bunların hepsi tahmini 5 gün içinde olur.

2 Tutuklu olan isimlerin özgürlüklerine kavuşması konusunda net bir tarih mevcut mu?

- Yasa yürürlüğe girer girmez tutukluların avukatları, yetkili ağır ceza mahkemesine başvurur. Bilindiği gibi değişen yasa sanıklar açısından lehte hükümler içermekteyse, geriye yürür. Avukatlar tahliye talep edecek. Mahkeme bunu uygun görürse tutuklular serbest bırakılır.

3 İddianamenin açıklanacak olması tahliye sürecini etkiler mi?

- Mahkeme, tahliye konusunda iddianamenin gelmesini de bekleyebilir. Tutukluluk konusu tamamen bağımsız bir konudur. Şartların ortadan kalktığı kanısı hâkim olursa, sanıklar tahliye edilebilir. Tutukluluk bir ceza değil, tedbirdir.

4 Cezaevinde bulunanların tutukluluk süresi ne kadar uzayabilir?

- Tahliyeler 2. ve hatta sonraki duruşmalara da kalabilir. Bu ihtimal de gözönünde bulundurulmalı. Bu tür davalarda 1. ile 2. duruşma arasındaki süre genelde 2-3 ayı geçmiyor. Yani tutukluların tahliyesi en erken 5 gün, en geç 2 yıl içinde olur.

5 Yürürlükteki yasa gereği Aziz Yıldırım’a 87 yıl hapis cezası isteneceği iddia ediliyordu. Bu durumda adı geçenler nasıl özgür kalacak?

- Soruşturmada adı geçenler sadece şikeden değil, suç işlemek amacıyla örgüt kurmaktan da yargılanacak. Davaya Asliye Ceza’da değil, Ağır Ceza’da bakılacak. Süreçte bazı dosyalar Asliye Ceza Mahkemesi’ne gönderilebilir. Suç işlemek amacıyla örgüt kurmanın TCK’daki cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapistir. Bazı sanıklar ise örgüt yöneticisi olarak değil de, sadece örgüt üyesi olarak kabul edilirlerse, alacakları ceza 1-3 yıl arası olacaktır. Örgüt yöneticileri, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen bütün suçlardan ayrıca cezalandırılır.

6 Yeni yasada cezaların paraya çevrilmesi, ertelenmesi mümkün değil. Kişilerin cezaevinde yatmaları gerekmiyor mu?

- Bunun için önceden bir tahminde bulunmak zor. Bazı sanıklar belki de masum olduklarına ilişkin kanaat nedeniyle yargılama sonunda beraat edecek. Kaldı ki tahliye edilen sanıklar hakkında tutuksuz yapılan yargılama sonunda verilen karara karşı Yargıtay yolu da açık olacaktır.

7 Yürürlükteki yasada şikenin ve teşebbüsünün cezası 5 yıldan 12 yıla kadar hapisti. Yeni yasada 1 yıldan 3 yıla kadar indirildi. Bu indirim nasıl değerlendirilmeli?

- Örneğin Aziz Yıldırım’a üst sınırlar uygulandığı takdirde 87 yıl hapis cezası isteneceği ifade ediliyordu. Alt sınırda bile bu süre 35 yılı buluyordu. Oysa yeni yasada şike suçlaması ile ilgili bir kişiye üst sınırdan verilecek ceza en fazla 7 yıl 11 ay oluyor. Alt sınır uygulanırsa da 22.5 ayda kalıyor. Bu gelişmeler çerçevesinde kişilerin cezaevinde geçirdikleri süre de dikkate alınarak serbest kalmaları muhtemel görünüyor.

8 Aralarında Fenerbahçe’nin de bulunduğu bazı takımların küme düşme tehlikesi devam ediyor mu?

- Ediyor. Önce şu ayrımı yapmamız lazım. Şike, şikeye teşebbüs ya da çete kurma suçları ile ilgili kişisel cezaları bağımsız Türk mahkemeleri veriyor. Takımların küme düşme durumu ile ilgili kararı ise Futbol Federasyonu verecek. Ancak yasanın değiştiği böyle bir platformda talimat da değişebilir.

9 Federasyon talimatlarında nasıl bir değişiklik olur?

- Küme düşme cezası kaldırılır, yerine puan silme cezası getirilir. Adı geçen takımlara ise önümüzdeki sezon başında geçerli olmak üzere her bir şike ya da şike girişimi nedeni ile eksi 3 puan cezası verilir.

10 Yasa değişikliği karşısında UEFA’nın yaklaşımı nasıl olur?

- Yasa değişikliği karşısında UEFA’nın söyleyeceği bir söz olamaz. Buna cüret edemez ve de gücü yetmez. Ama talimat değişikliği konusunda UEFA nezdinde çok iyi lobi uygulanması gerekebilir. Aksi takdirde federasyonun ve de bazı takımların başı yine çok ağrıyabilir.

Sporda şiddet kanununda değişiklik yapılması hakkındaki teklif Meclis’te görüşüldü. Metris’te bulunanları ilgilendiren kritik 1. madde kabul edildi. Kabul edilen 1. maddeye göre spor müsabakalarının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat sağlayan kişiye 5 yıldan 12 yıla kadar hapis yerine 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.