Sezer belediye kanununu onayladı

Cumhurbaşkanı Sezer, ''Belediye Kanunu''nu onayladı. ''Belediye Kanunu'', nüfusu 5 bin ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulmasını öngörüyor.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamada, Sezer'in, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce 9 Temmuz 2004 tarihinde kabul edilen ''Belediye Kanunu''nu 3., 14. ve geçici 4. maddelerinin bir kez daha görüşülmesi için 22 Temmuz 2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri gönderdiği anımsatıldı. Açıklamada, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce 7 Aralık 2004 tarihinde yeniden görüşülerek kabul edilen yasanın yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdiği kaydedildi. Açıklamada, Sezer'in, yasanın 14. maddesinin 2. fıkrasının iptali için Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açacağı kaydedildi. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayladığı ''Belediye Kanunu'', nüfusu 5 bin ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulmasını öngörüyor. Yasaya göre, bağlı olduğu il, ilçe belediyesi ile nüfusu 50 bin ve üzerinde olan bir belediyenin sınırına 5 kilometreden daha yakın duruma gelen belediye ve köyler bu belediyeye katılacak. Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler, Danıştay'ın görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığı'nın önerisi üzerine müşterek kararname ile köye dönüştürülecek. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin tasfiyesini il özel idaresi yapacak. Bu belediyelerin taşınır, taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçları köy tüzel kişiliğine devredilecek. Yasa ile ''hemşehri hukuku'' uygulaması getiriliyor. Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisi sayılacak. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları olacak. Belediyenin görev, yetki ve sorumluluklarını yeniden düzenleyen yasaya göre, hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, belediyenin mali durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenecek. Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilecek. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50 bini geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için sığınma evi açacak. Belediyeler kentsel ve coğrafi bilgi sistemi kuracak. Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, devlet zabıtasına karşı gelenler gibi cezalandırılacak. EMLAK VERGİSİ Yasaya göre, büyükşehir sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen emlak vergisi tutarının tamamı, ilgili ilçe ve il kademe belediyeleri tarafından alınacak. Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye pay verilmeyecek. Belediye, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla borçlanmaya gidebilecek ve tahvil ihraç edebilecek. Dış kaynak gerektiren projelerde, Hazine Müsteşarlığı'nın görüşü alınacak. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya 18 yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere arsa tahsisi yapılabilecek. Belediye kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabilecek. Belediye, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığı'nın izniyle bütçe içinde işletme kurarak yapabilecek. Hazine alacakları hariç olmak üzere belediyenin genel bütçeli kuruluşlardan, sosyal güvenlik kuruluşlarından, mahalli idarelerden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olan özel hukuk ve kamu hukukuna tabi alacak ve borçları takas ve mahsup edilecek. Bu amaçla kurum ve kuruluşların bütçelerine yeterli ve gerekli ödenek konacak. KENTSEL DÖNÜŞÜM VE GELİŞİM PROJELERİ Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri sınırları içindeki ilçe ve ilk kademe belediyeleri ve il belediyeleri ile nüfusu 50 binin üzerindeki belediyeler, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, konut alanları, sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak veya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilecek. Kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine konu olacak alanlar, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile ilan edilecek. Bir yerin kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilebilmesi için, o yerin belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması ve en az 50 bin metrekare olması zorunlu olacak. Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırmasında anlaşma yolu esas olacak. Kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikle görüşülerek karara bağlanacak. YURTDIŞI İLİŞKİLERİ Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara kurucu üye veya üye olabilecek. Belediye, bu teşekkül, organizasyon ve yabancı mahalli idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilecek veya kardeş kent ilişkisi kurabilecek. Bu faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığı'nın izninin alınması zorunlu olacak. Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda, diğer mahalli idareler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilecek veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecek ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilecek. Belediyeler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecek. Belediyeler, kendilerine ait taşınmaz malları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak diğer mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilecek veya süresi 25 yılı geçmemek üzere tahsis edebilecek. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilecek. Yasanın yayımlandığı tarihte 2000 yılı genel nüfus sayımına göre nüfusu 2 binin altına düşen belediyelerin tüzel kişiliklerinin kaldırılarak köye dönüştürme işlemi, bu yasayla getirilen birleşme ve katılma uygulamasından faydalanmak isteyen belediyeler için 31 Aralık 2005 tarihine kadar uygulanmayacak. Tüzel kişiliğin kaldırılmasında, birleşme veya katılma sonrasında 2000 yılı genel nüfus sayımı sonucuna göre oluşan toplam nüfus esas alınacak. MAHSUPLAŞMA Belediyeler, bağlı kuruluşlar ile sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası belediyelere ait şirketlerin, 30 Haziran 2004 tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşlarına olan kamu ve özel hukuka tabi alacakları, bunların diğer kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarına karşılık olmak üzere kanunun yayımını izleyen 6 ay içinde mahsup edilecek. Alacak ve borç ifadesi, bu alacak ve borçlara ilişkin cezaları da kapsayacak. Bu kapsama giren kuruluşların mahsup işlemine konu olan veya olmayan borçları, genel bütçe vergi gelirlerinden her ay ayrılacak payın yüzde 40'ını geçmemek üzere kesinti yapılarak tahsil edilecek. Buna göre yapılacak mahsup ve kesinti işlemleri, yılı bütçe kanunları ile ilişkilendirilmeksizin ilgili kuruluş ile uzlaşma komisyonu tarafından belirlenecek, Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanacak. Bakanlar Kurulu, ilgili kuruluşların borç ödeme kapasitesi dikkate alarak ödenecek tutarları taksitlendirmeye, taksitlendirilen kısmına, kanunun yayımını izleyen günden itibaren zam ve faiz uygulatmamaya, bu borçların feri ve cezalarını geçmemek üzere indirim yapmaya yetkili olacak. Uzlaşma komisyonu, Hazine Müsteşarlığı'ndan sorumlu bakan tarafından görevlendirilecek bir başkan ile Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, DPT Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sayıştay Başkanlığı ile İller Bankası'ndan birer temsilciden oluşacak. Spor kulübü başkanlığı yapan belediye başkanları, bu görevlerini en geç 1 Ocak 2005 tarihine kadar bırakacak. SEZER'İN İPTALİ İÇİN DAVA AÇACAĞI HÜKÜM Öte yandan, Cumhurbaşkanı Sezer'in iptali için Anayasa Mahkemesi'ne dava açacağı 14. maddenin 2. fıkrası, belediyenin, ''kanunlarla başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahalli müşterek nitelikteki diğer görev ve hizmetleri yapmasını veya yaptırmasını'' öngörüyor.