Savaştan kaçan Ukraynalılara ne olacak?

24 Şubat'ta Putin'in Ukrayna'ya saldırı emri vermesinden sonra binlerce Ukraynalı evini terk etmek zorunda kaldı. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, savaştan kaçan Ukraynalılara geçici koruma sağlanmasını öngören AB Geçici Koruma Yönergesi'ni harekete geçirme konusunda siyasi uzlaşı sağladı.

AB İçişleri Bakanları Toplantısı sonrasında açıklama yapan AB dönem başkanı Fransa'nın İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, "Bugün bu konuda uzun görüşmeler yaptık. Tartışmalar sonucunda büyük bir uzlaşı ruhu ortaya çıktı. Sonuçta tarihi bir anlaşmaya vardık." dedi.

"Fonlara ihtiyacımız var"
Geçici koruma teklifini sunan AB Komisyonunun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson da uzlaşının oy birliğiyle sağlandığını söyledi.

AB'nin yönergesinin oluşturulmasından bu yana 20 yıldan fazla süre geçmesine karşın ilk kez kullanılacağını hatırlatan Johansson, Ukrayna'dan AB ülkelerine bugüne kadar yaklaşık 1 milyon kişinin girdiğini, milyonlarca kişinin daha gelebileceğini vurguladı.

Johansson, "Bu yüzden dayanışmaya, uygun bir yasal çerçeveye ve uygun fonlara ihtiyacımız var." diye konuştu.

AB geçici koruma yönergesi
Ukrayna-Rusya savaşından kaçanların sayısının hızla artması üzerine AB Komisyonu, 2001'de çıkarılan AB Geçici Koruma Yönergesi'ni ilk kez harekete geçirmeyi hafta sonunda teklif etmişti.

AB ülkelerinden oluşan AB Konseyi, bugünkü uzlaşıyla teklifi kısa sürede kabul etmiş oldu. Konsey tarafından birkaç gün içinde resmen kabul edilip yürürlüğe girmesi beklenen yönergeyle savaştan kaçan Ukraynalılar ve ailelerine geçici koruma statüsü verilecek.

Ukraynalılar, AB ülkelerinde oturma izni alabilecek, eğitim ve sağlık hizmetlerinden faydalanacak, iş bulup çalışabilecek. Ukraynalılara ayrıca sosyal refah yardımı, barınma yardımı ve geçim yardımı gibi imkanlar verilebilecek. Bu imkanlardan Ukrayna'da yasal olarak bulunan uluslararası koruma altındaki Ukrayna vatandaşı olmayan kişiler de ya yönerge kapsamında ya da üye ülkelerin ulusal yasaları içinde faydalanabilecek.

Ancak Ukrayna'da yaşayan veya çalışan ama Ukrayna vatandaşı olmayan öğrenciler gibi kişiler, bu yönergenin kapsamına dahil edilmeyecek. AB ülkeleri, bu kişilerin ülkelerine dönmelerine yardım edecek.

Geçici koruma ilk aşamada 1 yıl için verilecek, daha sonra duruma göre iki kez 6'şar ay uzatılması mümkün olacak.

Ukrayna vatandaşları, AB ile Ukrayna arasındaki vize serbestisi anlaşması sayesinde AB ülkelerinde vize almadan 90 gün kalabiliyor.