Sıfır otomobil kampanyaları sebebiyle 2. el otomobil pazarında süren durgunluk, fiyatları da aşağı çekti. Fiyatlardaki ucuzlama otomobili yatırım aracı olmaktan çıkardı.
Abone olCazip kampanyalar sebebiyle zarar etmeye başlayan oto galericileri, işyerlerini kapatmaya başladı. İzmir, Bursa, İstanbul ve Ankara’da son iki ayda 200’ün üzerinde esnaf işyerini kapatmak zorunda kaldı. Sektör çevreleri, ikinci el otomobilin yatırım yapmak için değil, uzun süreli binmek için alınması gerektiğini vurguluyor. Bankaların sıfır otomobiller için sunduğu cazip krediler ve otomotiv firmalarının fiyat indirme yarışı, ikinci el piyasasında büyük durgunluğa yol açtı. Sıfır ve ikinci el otomobil arasındaki fiyat farkının azalmasının etkisiyle oto pazarları ile galericilerin işlerinde büyük düşüş yaşanıyor.
Geçen yıl ikinci el otomobil alanlar, şimdi daha ucuz fiyata satmak zorunda kalıyor. Daha önceki yıllarda ise bu durumun tam tersi yaşanıyordu. Otomobil, sahibine her yıl modeline göre birkaç milyar para kazandırırken, şimdi ise zarar ettiriyor. Bunlardan biri olan Mevlüt Dayıoğlu, bir yıl önce yarısı peşin, yarısı vadeli 11 bin yeni liraya aldığı otomobilini şimdi 8 bin yeni liraya satmakta zorlanıyor. Fiyatlardaki düşüşler oto galericilerini de olumsuz etkiledi. İkinci el otomobilin değer kazandığı dönemlerde devlet memuru dahil birçok kişi ek iş olarak araba alıp satıyordu. Şimdiyse oto galericileri bile fiyatların sürekli düşmesine dayanamayarak işyerini kapatmaya başladı. İzmir Oto Galericileri Sitesi'nde (Otokent) son iki ay içinde 40'a yakın oto galericisi işyerine kilit vurdu. İstanbul Oto Center eski Başkanı Mustafa Karayılan, sitede faaliyet gösteren firmaların yüzde 5'inin olumsuzluktan etkilenerek işyerini kapatmak zorunda kaldığını ifade ediyor. Ankara Otomobilciler Odası Başkanı Mesut Kalaycı, kaydını sildirenlerin yanı sıra sildirmeyi düşünenlerin fazlalığından duyduğu endişeyi dile getiriyor. Türkiye'nin otomotiv merkezi Bursa Oto Merkezi'nde de durum aynı. Bursa Oto Galericileri Odası Başkanı Hakan Yanık, 50'ye yakın kişinin işyerini kapattığını, esnafın önemli bir bölümünün de kapatmayı düşündüğünü belirtiyor. Sıfır otomobillerdeki rekabetten dolayı yaşanan düşüş ve uzun vadeli düşük faizli kredilerin, ikinci el otomobili yatırım aracı olmaktan çıkardığını anlatan Yanık, yaşanan süreci şöyle dile getiriyor: “Eskiden yüksek model araba almak isteyen dar gelirli imkanı çerçevesinde bir 2. el otomobil alarak, onun değerlenmesini bekliyordu. Bu süre içinde yaptığı tasarrufunu da üzerine ekleyerek bir süre sonra model yükseltiyordu. İkinci el araçlarda tasarrufun değerlendirilmesi döneminden zarar eder döneme girildiği için kimse artık bu yolla model yükseltme yoluna gitmiyor.” Dokuz yıldır oto galericilik yaptığını belirten Oda Başkanı, “Sıfır otomobile plaka taktığınız gün 6-7 bin yeni lira zarar ediyorsunuz.” diyor. Yanık, taşıt kredilerinin geri ödenmesinde de ciddi bir sıkıntı yaşandığı, Bursa'da kredisi ödenmediği için 800'ün üzerinde arabanın bağlandığı bilgisini veriyor. İzmir Oto Galericileri Sitesi Başkanı Mehmet İlker de galericilikte para kazanma döneminin bittiğini, Oto Kent'te 40 işyerinin kapandığını kaydediyor.
Bursa Oto Merkezi Başkanı Mehmet Kara ise ikinci el otomobil piyasasında fiyatların yeniden yükselişe geçeceği görüşünde. Araçlarını satmak isteyenlerin sayısındaki artışın ikinci elde fiyatları düşürdüğünü doğrulayan Kara, “Sıfır otomobillerdeki rekabetten dolayı meydana gelen indirimle birlikte, uzun ve düşük faizli kredilerden dolayı artık kimse 2'nci elle model yükseltme yoluna gitmiyor. Bundan dolayı otomobil artık yatırım aracı olmaktan çıktı. Sıfır arabayı bugün alanlar yarın satmaya kalkarsa 6-7 bin yeni lira zarar etmiş oluyor. Bu sebeple ikinci elde bir hareketlenme bekliyoruz.” şeklinde konuşuyor.
450 galericinin faaliyet gösterdiği İstanbul Oto Center Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Sucu, Türkiye'de ikinci el otomobil fiyatlarının halen dünya standartlarının üzerinde olduğu görüşünde. Geçtiğimiz günlerde iş için gittiği Avustralya'da bunu daha iyi anladığını ifade eden Sucu, “Mesela bir arabanın fiyatı 8 bin dolardı, aynı aracın Türkiye'deki satış fiyatı 15 bin dolardan aşağı değil. Araba sahipleri fiyatları indirmeye yanaşmayınca ikinci el piyasası darbe yiyor.” diyor. Galericilerin yüksek vergiler ödeyerek satacakları arabayı üzerine aldığını belirten Sucu, bu konuyu Maliye Bakanlığı'na defalarca iletmelerine rağmen bir sonuç alamamalarından yakınıyor. Vergi harçlarındaki yükseklikle sıfır ve ikinci el otomobil arasındaki fiyat farkının düşmesi sebebiyle Oto Center'de son 40 yılın en büyük krizinin yaşandığına dikkat çeken Sucu, “Şu kadar dükkan kapandı diyemiyorum. Çünkü kapanıyor, yerine yenisi açılıyor. Bazı arkadaşlarımız dükkanını kapatıp sermayesiyle inşaat işine giriyor. Ancak piyasanın gidişi hayra alamet değil.” değerlendirmesi yapıyor. Sucu'ya göre, ikinci el piyasasının canlanması için ruhsat alınması sırasında galericilerden istenen yüksek harçlar kaldırılmalı. Bankalar, sıfır ile ikinci el arabada kredi için farklı şartlar uygulamaktan vazgeçmeli. Sucu, ayrıca, piyasa fiyatlarının belli bir seviyeye gelmesi için ikinci el ithal aracın Türkiye'de satışına imkan verilmesini öneriyor.
Galeri Kılıçkaya da 10 yıldır satış elemanı olarak görev yapan Selçuk Turan, sıfır otomobiller için sunulan cazip kredi imkanlarının ikinci el satışlarını büyük ölçüde olumsuz etkilediğini belirtiyor. Birkaç yıl öncesine kadar ayda 10-15 araba sattıklarını; ancak şimdi ayda bir araba satabildiklerini ifade eden Turan, dükkana gelen müşterilerin büyük bir kısmını Anadolu esnafının oluşturduğunu belirtiyor. Turan, bunun nedenini şöyle açıklıyor: “İstanbul'da her gün 600 yeni araç trafiğe çıkıyor. Doymuş bir piyasa var burada. Ancak araba sayısının az olduğu Anadolu illerinde yaşayanlar bir-iki milyar düşük fiyata araç almak için İstanbul'a geliyor.”
Az kilometre yapan dizeli tercih etmesin
İzmir Oto Galericiler Sitesi Başkanı Mehmet İlker, dar gelirliler için ikinci el otomobilin daha avantajlı olduğunu belirtiyor. Bankaların 4-5 yaşındaki otomobillere de sıfır otomobil şartlarında kredi verdiğine işaret eden İlker, "Sıfır arabayı bugün alanlar yarın satmaya kalkarsa 6-7 bin yeni lira zarar etmiş oluyor. Oysa ikinci el bir aracı satmaya kalktığında en fazla bir iki milyar zarar etmiş olur.” diyor. İlker, başta avantajlı gibi görünen birçok dizel otomobilin ilk sahibi için benzinlilerden farklı bir durumda olmadığı görüşünde. Dizel otomobilin çok fazla kilometre yapanlar için cazip olduğuna dikkat çeken İlker, "Dizel araçlar dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye'de de muadili benzinli modellere göre daha pahalıya satılıyor. Ancak, dizelin fiyat farkının kapanabilmesi ve kârlı olabilmesi için daha fazla kullanılması gerekiyor. Az kullananların dizel motorlu araçları tercih etmesi kârlı değil." değerlendirmesini yapıyor.
İkinci el araba alırken nelere dikkat edilmeli?
'Borcu yoktur' belgesi kontrol edilmeli, üzerinde haciz olup olmadığına bakılmalı.
Serviste kontrolden geçirilmeli. Araçta boya olabilir, önemli olan darbe almaması.
Bir araç yılda ortalama 20 bin kilometre yapar. Modele göre bu durum hesaplanmalı.
Haber: Ali Rıza Karasu, Hasan Çilingir, İsa Sezen
Kaynak:
ÖNCEKİ HABERLER
