Sağlık yaz sebze ve meyvelerinde

Yazın artan meyve ve sebze çeşidinden yararlanın. Yazı, hem daha sağlıklı geçirin, hem de ideal kilonuzu koruyun... Özellikle domates ve karpuzun faydaları çok.

Karpuz, kansere karşı koruyucu özelliği olan A ve E vitaminlerinden daha etkili laykopen içeriyor. Domatesin içindeki laykopen ise, antioksidan etkisi nedeniyle göğüs, sindirim sistemi, mesane ve deri kanseri riskini azaltıyor. Yaz aylarında meyve-sebze çeşidindeki artışlardan yararlanmak gerektiğini belirten Memorial Hastanesi Diyet ve Beslenme Uzmanı Seçil Kenar şöyle devam etti: “Yaz aylarında meyve ve sebzeler günde 6-7 öğün tüketilmelidir. Başta kanser, kalp hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları gibi bir çok hastalığın önlenmesinde, kan şekerinin düzenlenmesinde, kabızlık gibi hastalıkların engellenmesinde meyve ve sebzeler büyük rol oynamaktadırlar. Ayrıca yine bu aylarda antioksidanlardan zengin meyve ve sebzelerin tüketilmesine de özen gösterilmelidir. Yeşil biber, maydanoz, çilek, erik gibi meyve ve sebzelerde bol miktarda bulunan C vitamini de antioksidandır. Yumurta, süt ve türevleri , havuç, kayısı gibi besinlerde bulunun A vitamini ve tahin, kurubaklagil, fındık, badem gibi yağlı tohumlarda bol miktarda bulunan E vitamini antioksidandır. Bu gıdaların özellikle yaz aylarında sıkça tüketilmesini öneriyoruz.” Yaz meyve ve sebzelerinin vücuda yararları nelerdir? Üzüm: Vücudu zararlı madde etkilerine karşı koruyan, fitokimyasallardan flavonoidleri içerir. Kalp hastalıkları ve kansere karşı koruyan üzümü bol bol tüketmelisiniz. Karpuz: Karpuzun içerdiği laykopen maddesinin, kansere karşı koruyucu özelliği olduğu bilinen A ve E vitaminlerinden daha etkili olduğu saptanmıştır. Kayısı: İçindeki beta karoten adlı madde hücrelere saldıran molekülleri kontrol altına alarak, kanseri önler. Bağırsakların çalışmasına yardımcı olur. Bir kayısı ne kadar parlaksa, içindeki beta karoten oranı da o kadar yüksektir. Domates: Domates özellikle laykopen yönünden zengindir. Laykopenin antioksidan etkisi nedeniyle göğüs, sindirim sistemi, mesane ve deri kanseri riskini azalttığı bilinmektedir. Biber: Bol miktarda A ve C vitamini içerir Çilek: Bol miktarda A, B1, B2, C ve K vitamini, protein, şeker, meyve asidi, demir, fosfor, sodyum, kalsiyum ve potasyum içerir. Şeftali: Bol miktarda A ve C vitaminlerini içerir. Yazın ne kadar sıvı almalıyız? Yaz aylarında sıcaklığın artması ile birlikte vücuttan ter ile öncelikle sıvı, potasyum ve sodyum gibi bir çok minerallin kaybedildiğine dikkat çeken Dyt. Seçil Kenar şunları söyledi: “Yazın sıcaklarında etkisiyle vücutta fazla su kaybı meydana gelmesi sonucunda bayılma hissi, bulantı, baş dönmesi gibi sağlık problemleri baş gösterebilir. Özellikle yaz aylarında terleme ile artan sıvı kaybını karşılamak amacıyla günde 2.5-3 lt. su içilmelidir. Yine yaz aylarında egzersiz ve spor yapılırken kış aylarına göre daha fazla sıvı kaybı yaşanacağı için egzersize başlamadan 15 dk. önce 1-1.5 bardak, egzersiz sırasında ise 10-15 dakikada bir yarım bardak su içilmesini tavsiye ediyoruz. Ancak unutulmaması gereken bir diğer önemli nokta ise aşırı su tüketiminin getireceği zararlardır. Vücudun ihtiyacından fazla su tüketmesi böbreklerin zarar görmesine ve vücutta ödem oluşmasına neden olabilir.” Yazın beslenirken dikkat edilmesi gerekenler! Kızartmalar, aşırı yağlı gıdalar, sakatatlar yerine ızgara, buğulama, haşlama olarak hazırlanmış, yağı alınmış etleri tercih ediniz. Bağışıklık sistemi, zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştırmada görevli Omega-3 yağ asitlerini içeren balığı haftada 2 kez tüketiniz. Kışa göre tabaklarınızda ki yemek porsiyonlarını daha küçük tutunuz. Kan şekerinin hızla yükselip, hızla düşmesine sebep olan yağlı, şekerli, ağır tatlılar yerine protein, karbonhidrat ve yağın yanı sıra A, B, C, D ve E grubu vitaminlerle birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller de zengin olan dondurma veya sütlü tatlıları tüketiniz. Karbonhidrat (şeker)kaynağı olarak yağlı, kızartılmış, ağır olan hamur işleri yerine kan şekerinizi daha iyi düzenleyen kepek ekmek, bulgur, kepekli makarna gibi gıdaları tüketiniz. Yağ oranı yüksek gıdalar yerine barsakların çalışmasını kolaylaştıran, doygunluk veren salata, tam buğday ekmeği, sebze yemekleri, meyve gibi posalı gıdaları tercih ediniz. Serinlemek için çok tükettiğimiz gazlı, şekerli, kafein içeren içecekler yerine taze sıkılmış meyve suyu, soda ve bol su tüketiniz. Fazla tüketilen kafein kalp çarpıntısı, uykusuzluk, huzursuzluk gibi sağlık problemlerine neden olur. Alkol tüketilecekse rakı, votka gibi yüksek alkol ve kalori içeren besinler yerine kırmızı şarap tüketebilirsiniz. Yaz ayları için örnek beslenme programı: Sabah: 1-2 dilim yağsız peynir domates-salatalık-biber 5-6 adet zeytin 1-2 dilim kepekli ekmek Ara: 1 porsiyon Meyve ( Örnek: 12 adet kiraz) Öğle: 1 tabak etli sebze yemeği 1 bardak ayran Salata 1-2 dilim kepek ekmek Ara: 1-2 porsiyon meyve (8 adet erik, 1 dilim karpuz) veya meyveli yoğurt ya da kepekli bisküvi Akşam: 100-150 gr. ızgara et Salata Zeytinyağlı sebze yemeği 1 kase Yoğurt 1-2 dilim kepek ekmek veya 4-5 kaşık kepekli makarna veya bulgur pilavı Ara: 1-2 porsiyon meyve Uyarı: Aralarda bol su tüketmeye özen gösterin! Kaynak: www.ntvmsnbc.com