Sağlık Bakanı Fahrettin Koca korona tehlikesinin arttığı ve azaldığı illeri açıkladı

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Konya, Sivas, Kahramanmaraş ve Gaziantep'te salgının düşüş göstermeye başladığını açıkladı. Koronavirüs tehlikesini daha yoğun yaşamaya başlayan 6 kentimizi de duyuran Bakan Koca, aşı ve yeni tedbirler konusunda alınan kararları da aktardı.

Türkiye genelinde hastanelerdeki doluluk oranları da açıklanırken, verilere göre hastanelerdeki doluluk oranları İstanbul'da yüzde 68, Ankara'da yüzde 73, İzmir'de ise yüzde 77 oldu.

120 binden fazla sağlık çalışanının koronavirüs testinin pozitif çıktığını belirten Bakan Koca, "Şu ana kadar 216 sağlık çalışanımız hayatını kaybetti" dedi. Bakan Koca'nın soruya cevap verdiği esnada yutkunması, sesinin titremesi dikkatlerden kaçmadı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.

Bakan Koca'nın açıklamalarından satır başları şu şekilde;

2020'nin son 20 günün girmek üzereyiz. Tüm dünyayı saran virüs hayallerimizi ertelememize sebep oldu, planlarımızı değiştirdi. Bir yıl boyunca tüm dünyanın ortak gündemi pandemi oldu.

Hepimizin hayatını değiştirdi. Virüsün bulaştığı kişi sayısı dünyada 69 milyonu buldu. 1 buçuk milyonu aşkın insan Kovid-19 nedeniyle hayatını yitirdi. Pandemi mücadelesinin başından itibaren Bilim Kurulumuz yol gösterici olarak önemli katkı sağlamıştır. Bilim Kurulumuzu yeni bilimsel çalışmaları, gelişen yeni durumları sürekli olarak değerlendirmektedir.

Bilim insanlarımız hazırladıkları kılavuzlarla korunma, tanı ve takip konularında görüşlerini paylaşmakta, vatandaşlarımızı aydınlatmaktadırlar. Ülke içinde alınan kararlarda ve tedbirlerde Bilim Kurulumuzun öneri ve çalışmaları yönlendirici olmaktadır.

Aldığımız tedbirler sayesinde yaz ayları dalgalı bir seyirle nispeten daha kontrollü yaşanmıştır. Gittikçe artan test kapasitemizin ve izolasyon tedbirlerinin etkisi olmuştur. Yerel imkanları değerlendirme, yerel dinamikleri harekete geçirme, sağlık teşkilatımıza valilerimizin, belediyelerimizin desteğini artırma noktasında önemli adımlar attık.

Pozitif vaka 1 buçuk milyonu aştı
Dünyada olduğu gibi ülkemizde son birkaç ay içerisinde hızlı bir artışla yüz yüze geldik. Test kapasitemizi artırdık. Bugün test sayımız 20 milyonu buldu. Pozitif vaka sayımız 1 buçuk milyonu aştı. Bunların 550 bini belirgin hastalık geçirdi. 15 bini aşkın insanımızı kayıp verdik.

Büyüklerimizin korunmasına yönelik kısıtlamalar, toplumsal hareketliliği azaltıcı tedbirler, maske ve mesafe zorunluluğu, HES kodu aracılığıyla riskli kişi talebi, temaslı taraması ve izolasyonlar gibi bir dizi tedbirleri her geçen gün daha sıkı bir şekilde uyguluyoruz. Bundan önce zirve olan nisan ayına göre günlük vaka sayısında 5 kattan fazla, vefatlarda %55 artış bulunmaktadır. Filyasyon ekiplerimizi artırıyor, personel ve araç yönünden destekliyoruz. Gerekli ek tedbirlerin alınmasını sağlıyoruz.

6 ilde artış devam ediyor
Hatay, Adana, Samsun, Antalya, Mersin ve Ordu'da vaka sayılarımız artmaya devam ediyor. Hastanelerimiz, yoğun bakımlarımız ciddi yük altında.

Mesai sürelerinin kısaltılması, bazı işyerlerinde hizmet verilmemesi, sokağa çıkma kısıtlaması gibi günlük hayatı fazlaca etkileyen tedbirlerin uygulanması ertelenemez hale geldi. Zorunlu kısıtlamalara gönüllü kısıtlamaları da ekleyerek bulaşma hızın düşürmemiz mümkün olacaktır.

Geçtiğimiz hafta içinden başlayan sokağa çıkma kısıtlamasına vatandaşlarımızın büyük destek verdiğini gözlemledik. Büyük uyum sağlayan vatandaşlarımıza teşekkür ediyorum. Etkili korunma tedbirlerinin uygulanması konusunda ısrarcıyız. Çünkü henüz bu pandemiden kurtulabilmenin başka bilinen bir yolu yok.

50 milyon doz aşı geliyor
Önümüzdeki birkaç gün içinde teslimatının yapılması planlandı. Kademeli olarak şimdilik 50 milyon doz gelecektir.

MRNA aşısı için de görüşmelerimiz devam ediyor. Yeni bir teknoloji olmakla birlikte kısa dönem sonuçları etkili ve güvenli olarak bildirilmiştir. Bu konudaki görüşmelerimiz ve ısrarımız devam etmektedir. Türkiye'nin standartlarına uygun olabilecek alternatif aşılar için de görüşmelerimiz devam ediyor.

Nisan ayında faz-3 çalışmaları
Yerli bilim aşılarımızdan en önemli aşımızın faz-1 çalışmalarımızın tamamlanmak üzerinde olduğu kamuoyunun bilgisi dahilindedir. Çalışmalar sonuç verirse nisan ayında faz-3 çalışmalarına başlamayı düşünüyoruz. Daha önce de belirttim gibi, gerek bilim insanlarımız, gerek bakanlığımız, aşının menşeiyle değil, güvenilirliği ve etkinliğiyle ilgilenmektedir.

Yaptığımız sözleşme gereği önümüzdeki hafta içinde ilk kısmını teslim almayı düşündüğümüz aşı inaktif virüs aşısıdır. Yerli aşı adaylarımız içinde diğer teknolojiler ve vektör aşıları da bulunuyor. İnaktif diye tabir ettiğimiz aşı farklı hastalıklar için uzun yıllardır ülkemizde uygulanan aşılarla aynı teknolojiye sahiptir.

Aşı nasıl uygulanacak?
İncelemelerde aşının güvenilirlik testlerinin olumlu çıkması sonucunda veriler değerlendirilecek ve onay verilecektir. Aşılama bu aşamadan sonra gerçekleşecektir. Bu aşamaların hızlı bir şekilde geçilebilmesi için elimizdeki bütün imkanları değerlendirmeye çalışacağız. Aşı 14-21 gün arayla 2 doz olarak uygulanacaktır.

Aşı kampanyası kapsamında vatandaşlarımıza bedelsiz olarak verilecek ve başta Aile Sağlığı Merkezleri olmak üzere sağlık kuruluşlarımızda yapılacaktır. Aşı yapılan vatandaşlarımız sisteme kaydedilecektir.

Bu ay başı itibarıyla başlayan kısıtlayıcı tedbirlerin etkisi yakından takip edilmektedir. Henüz daha başlangıcındayız. Daha önceleri ortalama 10 yıl gibi bir sürede gerçekleşen aşı geliştirme çabaları 1 yıl gibi kısa bir süreye sığdırılmıştır. Gelişmeler umutlarımızı erkene çekiyor. Umutlarımızın hayata geçmesi hep birlikte hareket etmemizle mümkün olacaktır.

Hastanelerimizdeki doluluk oranları
Aramıza mesafeler koyan salgının yönetiminde başından beri birlikte hareket etmenin önemine işaret ettim. Hiçbirimizin taraflı bir tutum sergilemeye hakkı yok. Salgınla mücadelede hepimizin aynı tarafta olduğunu unutmamalıyız. Salgın yönetimini etkin şekilde sürdürmek ve milletçe bu illetten kurtulmak için birlikte hareket etmeliyiz. Siyahi mülahaza veya başka saiklerle salgının yönetimini tehlikeye atmaya hiçbirimizin hakkı yoktur.

Ortak bir savaş içerisindeyiz. Böyle tavırların bu tür çıkar grupları dahil kimseye faydası yoktur. Salgının ilk gününde nerede duruyorsak, tüm vatandaşlarımıza, siyasilerimize, basın mensuplarımıza hiçbir ayrım gözetmeden nasıl yaklaşmışsak bugün de aynı yerden aynı tutumla salgını yönetmeye çalışıyoruz. Sizlerden ricam, kesinlikle salgının siyasi bir alana çekilmesine müsaade etmemenizdir.

Bilgi kirliliğinin had safhada olduğu bu ortamda aslı olmayan iddialara lütfen itibar etmeyelim. Hesaplaşma kaygısı ve güdüsüyle mücadelemize halel getirmeyelim. Mücadele ancak birlikte kazanılır.

Burada özellikle çizginin üstünde vaka sayısının arttığı illeri görüyoruz. En üstte Hatay, Mersin, Adana, Antalya, Samsun, Ordu, İzmir. Ankara, İstanbul ve Uşak birçok ilin vaka bazlı aşağı düşmeye başladığını görüyoruz.

Burada ise şehir bazında hastanelerimizdeki doluluk oranlarını görmüş oluyoruz. İstanbul'da vaka sayısının azaldığını ama hastane yükünün arttığını, artış hızının düştüğünü söyleyebilirim.

Ankara'da vaka sayısı düşmeye başladı ama hastane yükü devam ediyor. İzmir'de artış hızı devam ediyordu, son 2 günden bu yana artış hızının düştüğünü ama hastanelerimizdeki yükünün önemli oranda artış içinde olduğunu söylemek istiyorum. Hatay hasta sayısının vaka sayısının ve hastane yükünün arttığı önemli illerimizden birisi. Adana yine vakanın son 2 haftadan bu yana önemli oranda arttığı, artış hızının düşmeye başladığı ama sağlık kuruluşlarımızdaki yükünün önemli oranda devam ettiği bir ilimiz.

Antalya hasta sayısının arttığı, hastane yükünün de devam ettiği, yoğun bakım doluluk oranının ise %68.5 oranına çıktığı ilimiz. Mersin vaka sayısının son dönemde arttığı, hastane yükünün de önemli oranda devam ettiği bir diğer ilimiz. Ordu hem vaka sayısının artış gösterdiği, son 2 günden bu yana artış hızının azaldığı bir ilimiz. Bu illerimizde, birçok ilimizde olduğu gibi, yoğun bakım yatak kapasitemizi bu dönemde ayrıca önemli oranda da arttığımızı, bazı illerde de ara yoğun bakım sayılarımızı önemli oranda arttırdığımızı söylemek istiyorum.

Aşı zorunlu mu olacak?
Aşının doğrusu zorunlu olmasını şimdilik düşünmüyoruz. Daha çok vatandaşımızı ikna ederek kitlesel aşılamayı yaygın yapma hedefindeyiz. Süreçte vatandaşımıza aşının güvenilirliği ve etkinliği net izah edilirse, ben birçok kimsenin bu noktada farklı yaklaşacağına inanıyorum.

Tüm bunlar vatandaşımıza olumlu bir şekilde anlatılırsa, sonuçlar gerçekten olumlu olursa ben farklı bir yaklaşım içerisinde olacağını düşünmüyorum. Biz aşı yapılan kişinin HES koduna, e-nabız'a işlemiş olacağız. Aşının yaygın uygulanmasıyla birlikte birçok şirket, kuruluş veya yapı aşı yapılmasını önemseyebilecek.

Aşının yaygın yapımla dönemi sonrası uçağa binmek için, otobüse binmek için, ulaşım için istenebilir. Bugünün konusu değil ama yaygın yapıldıktan sonra güvenilirliği daha çok sağlamak için bu istenebilir.

Aşı çalışmasında son durum
3 bin 700'e yakın gönüllüye 500 bin civarında doz yapıldı. Önemli bir yan etkisi yok. Aşıyı biz strateji olarak kimlere ne zaman yapılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu daha önce açıklama yapmıştı. Sağlık çalışanlarımızdan başlayacak, 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar şeklinde ayırmıştık.

İnaktif aşıların 2-8 derece arasında korunabilirliği, altyapımız için de bu anlamda müsait olması nedeniyle Türkiye'de birçok ülkeden farklı olarak daha yaygın bu aşıyı yapabileceğimiz söylemek istiyorum. Pandemi yılı olmasına rağmen çocukluk aşılarımızda %98'lere ulaşmayı başarabilmiş bir ülkeyiz.

Aşı daha önce 11 Aralık'tan sonra gelecek demiştim. Zannediyorum 3-4 gün içerisinde aşı ülkemize gelebilir. Bütün izinleri alnımış oldu. Geldikten sonra da 2 hafta halk sağlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nda 2 hafta güvenlik testleri yapıldıkttan sonra kullanıma geçilmiş olacak. Bu 2 haftalık testten geçmeden izin vermiyoruz. Ay sonu itibarıyla sağlık çalışanlarımızdan başlamış olacağız. Önümüzdeki günlerde 20 milyon dozun ilk 3 milyonu gelmiş olacak.

Yeni tedbirler gelecek mi?
Geçen hafta başı başlayan tedbirlerle birlikte gelecek hafta sonuçları daha net göreceğimizi düşünüyoruz. Şu an görünen bu kısıtlamaların yer yer sonuç. verdiği. Tam değerlendirmek için gelecek hafta daha net söylemek mümkün. Farklı bir tedbir olursa bunu öneri olarak almış oluruz. Şu an yeni bir kısıtlama için eken olduğunu, gelecek hafta bu konuyla ilgili salgının seyri belirleyecek. Şu an için alınan kararların, uygulanan kısıtlamaların erken dönemde de olsa yer yer sonuç verdiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

İstanbul vaka sayısının azaldığı, hastanelerde poliklinik yükünün azaldığı ama hastanelerde yatan ve yoğun bakım yükünün arttığı il. Gelecek hafta hastane yükünün azaldığını da görmek istiyoruz.

Yılbaşında 4 günlük bir kısıtlama mı olacak?
Yılbaşıyla ilgili, yılbaşı gecesi dahil olmak üzere kısıtlamaya tabi. Ama gün sayısının artıp artmama durumunu gelecek hafta sonuçların ve salgının seyri belirleyecek. Ama gecenin zaten kısıtlama içerisinde olduğunu söylemek istiyorum.

Kitlesel bağışıklamada antikor testi yaparak yapılmasının uygun olmadığını biliyoruz. Kimlere yapılmayacağını belirlemek önemli. 18 yaş altı, gebeler ve muhtemelen son4-6 ay içerisinde geçirmiş olanlar haricindeki kişilere yapılmasını planlıyoruz.

Çocuklara ve hamilelere aşı uygulanacak mı?
Hamileler, 18 yaş altı için şu an düşünülmüyor. Ama 18 yaş altı için de Çin'de çalışma devam ediyor. 18 yaş altı için uygulamaların sonuçları haziran ayına kadar çıkmış olacak. 18 yaş altı için uygulamaların sonuçları haziran ayına kadar çıkmış olacak.

Kaç sağlık çalışanı hayatını kaybetti?
Bu dönemde sağlık çalışanlarımız büyük yük altındalar. Toplam vaka sayısı anlamında sağlık çalışanlarımızın -1 milyon yüz binin üzerinde çalışanımız var- 120 bini geçti. Özellikle bu dönemde toplam çalışanların %10'unu geçmiş durumda. Hayatını kaybeden kişilerin sayısı ise bu dönemde 216 kişi oldu. 

Vefat sayıları doğru açıklanmıyor mu?
Şu dönemde ölüm sayılarının siyasetin konusu yapılmasına gerçekten çok üzülüyorum. Bu sorunun geleceğini bildiğim için birkaç örnek hazırlayın demiştim arkadaşlara.

Bildiğiniz gibi mart ayında vefat edenlere uygulanan bir yaklaşım vardı defnedilirken. Ceset torbalarında, farklı mezarlarda defnedilmesi şeklinde bir anlayış söz konusu idi.

O dönemde yayınladığımız genelgede şunu ifade ettik: Kovid bulaşıcı hastalıktır, diğer bulaşıcı hastalıklar gibi defnin yapılmasını belirten özel ceset torbaları içerisinde olmasını ifade eden bir genelge yayınladık. Kovid'in de diğer bulaşıcı hastalıklar gibi defnedilmesi gerektiğini belirten bir genelgeydi.