Rusya'da Stalin hortluyor

Moskova’da bugün yapılacak 60’ıncı zafer yılı kutlamaları, üzerine sünger çekilen Stalin tartışmasını da hortlattı.

RUSYA Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğini yaptığı, 60’ıncı zafer yılı kutlamalarının 59 ülke liderinin katılımıyla başlamasına saatler kala, ABD ile Rusya arasında patlak veren ‘Baltık dalaşı’ ve ‘demokrasi dersi’ sürtüşmesine ilaveten Rusya’nın kendi içinde Stalin tartışması patlak verdi.

İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’da sona erdirilmesinin yıldönümü nedeniyle Rusya’da yeniden gündeme gelen Stalin, halkın yarısına göre zaferin esas sahibi. Diğer yarısına göre ise savaş sonrasındaki işgallerin ve on milyonlarca insanın ölümünün sorumlusu. Özellikle Rusya’nın taşra bölgelerinde yaşayan halkın, savaş dönemi lideri Stalin’i yeniden yüceltmeye başlaması Putin iktidarını zor durumda bırakmaya başladı.

Moskova’da kutlama için görkemli hazırlıklar yapılırken Sibirya’daki Yakut özerk cumhuriyetinin Mirni şehrinde Stalin’in yeni heykeli dikildi. Merkez Moskova yönetimi de bu olayı önleyemedi.

İkinci Stalin heykeli vakası Krasnoyarsk şehrinde yaşandı. Yerel Komünist Parti temsilcileri özel Stalin büstü sipariş ederek üç gün önce kent merkezine dikti. Vali Aleksander Hlaponin, komünistlerin sabah diktiği heykeli, gece güvenlik güçlerine söktürttü.

Gelişmelerden tedirgin olan SSCB’nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov dün, ‘Kutlamalara verilen önem Stalin’in tekrar yüceltilmesi faaliyetine dönüşmemeli’ dedi.

Rusya’da dikilen yeni Stalin heykelleriyle gün ışığına çıkan toplumdaki tartışma Putin’e kadar ulaştı. Putin, Alman Bild gazetesine verdiği demeçte, Hitler karşısında Stalin’i az da olsa savunmak zorunda kaldı; ‘Hitler ve Stalin’in kötülükler yaptığı doğrudur, ancak Stalin faşist değildir. Bu yüzden Hitler ile aynı kefeye konamaz’ ifadesini kullandı.

Stalin ölümünden sonra SSCB’nin başına gecen Nikita Kruşçev bu ruhu aslında gömmüştü. 1956 yılındaki Komünist Parti kongresinde Kruşçev ‘Ülke tek bir kişiye tapamaz. Stalin diktatörlüğüne son verilmeli’ sloganını benimsetmişti. Bu tarihi kongreden sonra Stalin konusu bu kadar ciddi gündeme gelmemişti.

Rusya’daki bağımsız siyaset araştırmacıları ise canlanan Stalin ruhuna bir başka izahat getiriyor: ‘Stalin, Rusya halkında tekrar sempati kazanıyorsa bu komünist olmasından kaynaklanmıyor. Ruhban okulunda eğitim görmüş Stalin, Rus halkının feodal yapısını, ne istediğini en iyi yakalayan kişi olarak gösteriliyor. Batı modeline uygun reformlar geniş kitlelere refah sağlamadığı için halk o eski Stalin yöntemli paylaşım özlemini çekiyor.’

Moskova’da Erdoğan-Koçaryan görüşmesi yok

MOSKOVA’da bugün yapılacak kutlamalara katılacak olan Başbakan Tayyip Erdoğan Kızıl Meydan’daki gazilerin geçiş törenini izleyecek, meçhul asker anıtına çelenk koyacak ve Putin’in Kremlin Sarayı’ndaki resepsiyonuna katıldıktan sonra bu akşam Rusya’dan ayrılacak. Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan’la görüşme planlanmadı. Başbakan Erdoğan, ‘Herhangi görüşme talebi yok. Törende karşılaşırsak tokalaşabiliriz, o ayrı bir olay. Gelecekte görüşme olmaması içinse bir neden göremiyorum’ dedi.

Haber: Nerdun Hacıoğlu
Kaynak: www.hurriyetim.com.tr