Rusya, IŞİD için destekçi toplama merkezine mi dönüşüyor?

IŞİD'e katılan Rus vatandaşlarının sayısı artıyor. Katılımların çoğu Müslümanların yoğun yaşadığı bölgelerden. Peki bu artışın arkasında ne var?

Son yıllarda, IŞİD'e (Irak Şam İslam Devleti) Kuzey Kafkasya'dan katılımların olduğuna dair çıkan haberler Rusya'da birçok kişiyi şaşırtmıyordu.

Ancak bir grup kadın öğrencinin IŞİD'in elinde bulunan Suriye topraklarına gittiğine dair haberler kamuoyunda büyük bir ilgiye neden oldu.

Gözlemcilere göre IŞİD'e katılmak üzere ülkeyi terk eden Rus vatandaşlarından en az birkaçı, ülkenin güneyindeki, Müslümanların çoğunlukta olduğu bölgeler dışındaki yerlerden.

Bunun yanında Suriye ve Irak'a gidenler sadece savaçılar da değil.

Gidenler arasında meslek sahipleri, hatipler ve medyanın iddiasına göre potansiyel eşler de var.

En az bir uzman IŞİD içinde Rusça'nın, Arapça ve İngilizce'den sonra en fazla kullanılan dil olduğunu söylüyor.

IŞİD, daha fazla destekçi edinmek için Rusça propaganda araçlarını artırmış durumda.

Bu, meyvelerini veriyor gibi görünüyor.

Kayıp öğrenciler

Haziran ayının ilk iki haftasında, 19 yaşındaki, Moskova Devlet Üniversitesi öğrencisi Varvara Karaulova, Rusya televizyonlarında Devlet Başkanı Vladimir Putin'den daha çok göründü.

Karaulova Arapça eğimi görüyordu.

Bunun dışında Orta Doğu'yla herhangi bir belirgin ilişkisi yoktu.

Karaulova etnik olarak bir Rus idi.

Karaulova Moskova'da ortadan kayboldu ve IŞİD'e katılmak üzere Suriye'ye gittiği öne sürüldü.

Genç kadının hikâyesi Rusya medyasında büyük yer tuttu.

Bir süre sonra Türkiye-Suriye sınırında gözaltına alındı.

Babasına teslim edilen Karaulova güvenli bir şekilde Moskova'ya döndü ancak onunkisi bu tür hikâyelerden sadece birisiydi.

Karaulova'nın dönmesinden sadece iki hafta sonra, Moskova'da iyi bir üniversitede eğitim gören, Mariam İsmailova adlı başka bir genç kadın ortadan kayboldu.

Onun da IŞİD'e katılmak üzere ülkeden ayrıldığından şüpheleniliyor.

Rusya'nın büyük şehirlerindeki üniversitelerde eğitim gören bazı başka öğrencilerin de aynı sürece girdikleri bildiriliyor.

Bu gençlerin durumu belirsizliğini koruyor.

Gençlerin ortadan kaybolmalarıyla ilgili bu tür hikâyeler, Rus yetkilileri, kaç Rus vatandaşının IŞİD'e katıldığını araştırmaya itti.

'2200 Rus vatandaşı IŞİD bünyesinde'

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Oleg Syromolotov 7 Temmuz'da resmi haber ajansı TASS'a verdiği röportajda "Hâlihazırda Rusya'dan 2200 kişi Irak ve Suriye'deki askeri operasyonlar içinde yer alıyor" dedi.

Federal Güvenlik Servisi'ne göre IŞİD savaşçıları arasında Rusya pasaportu taşıyanların oranı yaklaşık yüzde 8.

Hepsi olmasa da bu kişilerin büyük bir bölümü Kuzey Kafkasya kökenli.

Uluslararası Kriz Grubu uzmanı Varvara Parkhomenko'ya göre Rusya'daki onlarca faklı bölge arasında IŞİD'e en fazla katılım olan yer Dağıstan Cumhuriyeti.

Dohzd TV'ye konuşan Parkhomenko, "Ayrıca birçok kişi de Çeçen Cumhuriyeti'nden geliyor. Ama Hristiyan Kuzey Osetya'dan katılanlar da var" dedi.

Parkhomenko şunları ekledi: "Son dönemde Rusya'nın diğer bölgelerinden daha fazla insan IŞİD'e katılıyor ve bunlar sadece gençle değiller. Yoksul ya da zengin, iyi eğitimli ya da değil… İnsanlar sadece savaşmaya gitmiyor, yaşamaya, evlenmeye, vaaza gidiyor."

IŞİD'den Rusça propaganda

Rusya'daki Orta Doğu uzmanlarına göre ortadaki durum, IŞİD'in propaganda kampanyalarının, hayatlarında yeni bir amaç arayan insanları etkilemesinin sonucu.

BBC İzleme Servisi'ne konuşan, düşünce kuruluşu Carnegie'nin Moskova ofisinden Aleksey Malashenko, "Artan sayıda insan IŞİD'in cazibesine kapılmış durumda ve daha fazlasını keşfetmek istiyor" diyor.

Birçok yetkili ve gözlemciye göre Rusya'da IŞİD propagandası git gide daha etkin bir hal aldı.

Syromolotov, TASS'a verdiği röportajında grubun görüşlerini yaymak ve yeni destekçiler kazanmak için yeni teknolojiye kullanmada artık çok daha yetenekli olduğunu söylüyor.

Bu yıl içinde IŞİD, Rusça propaganda yayınlarını düzenli bir şekilde artırdı.

Örgüt Mart ayında, internet üzerinden Rusça, El Bayan Radyosu günlük haber bültenlerinin yayınına başladı.

Mayıs ayında Rusça dergi Furat.Press yayına başladı.

Aynı ay içinde örgütün farklı dillerde yayın hazırlayan medya organı HMC, çok daha gelişmiş bir Rusça dergi olan Istok'un yayınına başladı.

Malashenko, "Bugün, IŞİD içinde Rusça, Arapça ve İngilizce'den sonra üçüncü dil konumunda. Bu, eski Sovyet Cumnuriyetleri'nden radikal İslamcıların tanıdık olduğu bir dil. Hepsi iyi Rusça bilirken Arapça'yı öğrenmek epey zor" diyor.

Bugün, dünyanın farklı yerlerinden yetkililer ve uzmanlar IŞİD'e katılımların önüne en iyi nasıl geçileceğini tartışıyor.

Tartışılan ülkelerden biri de Rusya.

Malashenko "Bunu nasıl durdurursunuz? Bugüne kadar bir çözüm bulamadık. Sadece sorular ortada duruyor" yorumunu yapıyor.