Elektriğe gelen zamlardan en çok ticaret sektörü etkilendi. Bazı restoran ve kafelerde açılış ücreti, ısıtıcı ücreti, sipariş limiti gibi uygulamalar başladı. İşletmeciler bu durum küçük yerlerde uygulandığını genel olarak zamların menülere yansıtılacağını söylüyor.
Abone olTüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Başkanı Ramazan Bingöl, “Genel eğilim kesinlike açılış ücreti ve ısıtıcı ücreti olmayacak, mönülere yansıtmak şeklinde olacaktır” dedi. Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı Kaya Demirer de benzer görüşte.
Elektrikte uygulanan yeni tarifenin ardından restoranların elektrik faturalarının yüzde 100 ila 120 arasında arttığını belirten sektör temsilcileri, işletme giderleri içerisinde artan enerji payının mönülere yansıtılmaya başlandığını söyledi. Sosyal medyada paylaşılan ve tüketicilerden talep edilen “ısınma ücreti” bedelinin çok küçük 1-2 işletmede uygulandığını belirten Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, “Isıtıcılardan Fiyat talep eden işletmelerin çok fazla olmadığını düşünüyorum. Bunu gösterin derseniz ben gösteremem. Bunlar çok spesifik örneklerdir.
Mönülere yansıtılacak
Yine aynı şekilde bazı restoranların 10 ila 70 TL arasında açılış ücreti alıyor alabilir ama bunu sektörün geneline yaymamak gerekir. Sektörün genel eğilimi her zaman gelen ek maliyetleri mümkün olduğu ölçüde mönülere yansıtmak olmuştur. Yani genel eğilim kesinlike açılış ücreti ve Isıtıcı ücreti olmayacak, mönülere yansıtmak şeklinde olacaktır. Artan enerji bedelleri de aynı şekilde restoranlar tarafından mönülere yansıtılmaya başlandı. Şu anda yüzde 10 ila 40 arasında mönülerdeki fiyatlarda artış var. Önümüzdeki dönemde artan elektrik bedellerine göre bu oran daha da artabilir” dedi.
Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer de, sektörün enerji bedellerinin bir anda iki katına çıktığını ifade ederken, restoranların “açılış bedeli”, “ısıtıcı bedeli” gibi politakalar izlemeyeceğini ve bu maliyetleri mönülere yansıtacağını belirtti. Demirer şöyle konuştu: “İşletmelerin çok yüksek elektrik faturalarıyla karşı karşıya kaldığı doğru. Aralık-ocak döneminde işletmelere, ekim-kasım dönemine göre yüzde 120 daha fazla elektrik faturası geldi. Ancak, dönüp de işletmelerin açılış ücreti, minimum oturması süresi, elektrik bedeli vb. böyle şeyler söz konusu değil. Bunu yapmaya çalışan 3-5 işletme olsa da sektörün genelinde böyle bir eğilim söz konusu olmaz. Herhangi bir maliyet kalemini mönüdeki fiyatlara yansıtmanın dışında bir uygulama bugüne kadar olmamıştır. ‘Açılış ücreti’ belki 1-2 bazı işletmelerin yaptığı bir şeydir. Sektörün genelinde böyle bir durum olmaz ve bunu çok yanlış buluyorum.”
Destek gelmezse yüzde 20 artar
TURYİD Başkanı Kaya Demirer’e göre ise restoranlar bir iki ay daha zamlı elektrik faturalarını idare edebilir. Ancak, önümüzdeki dönemde mönüye elektrik giderlerini yansıtmak kaçınılmaz olabilir. Konuyla ilgili, “10 bin lira aylık elektrik faturası ödeyen bir işletmeci bir anda 20-25 bin liraları görmeye başladı” örneğini veren Demirer, “Peki işletmeler ne yapacak? Restoranlar öncelikle 1-2 ay bekleyecek. ‘Devletten bir adım veya destek gelecek mi?’ diye gözleyecektir. İşletmeler genel olarak nisan ayına kadar faturalara dayanır. Bir geri çekme, destek olmaz ise fiyatlara 1-2 ay içerisinde yansır. Genel giderlerin içerisindeki elektrik payı arttıkça bu oranda mönülere artış yapılacaktır. Her işletme kendi hesabını yapacaktır. İşletmeler enerji payı arttığı için önümüzdeki süreçte mönülere yüzde 20 zam yapılabilir” diye konuştu.
ÖNCEKİ HABERLER
