IMF ile 1999 yılı sonunda yola çıkılırken asıl amaç olarak belirlenen yüksek reel faiz oranlarının düşürülmesi hedefine Türkiye ancak altı yıl sonra yaklaşabildi.
Abone olHazine’nin iç borçlanmalarındaki reel faiz geçen yıl 8 puan daha düşerek yüzde 8.9’a kadar geriledi.
Hazine Müsteşarlığı’nın, YTL cinsinden gerçekleştirdiği iç borçlanma ihalelerinde oluşan ortalama yıllık bileşik faiz oranları dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, 2005 yılında yapılan iç borçlanmanın yıllık ortalama bileşik
faizi yüzde 17 düzeyinde gerçekleşti. 2006 yılı için öngörülen yüzde 6.8 oranındaki yıllık ortalama enflasyon (TÜFE) gerçekleşirse, 2005 yılında Hazineye borç verenler bu yıl yüzde 8.9 düzeyinde bir reel faiz geliri elde edebilecekler. Hazine 2004 yılında ise yüzde 26.6’lık yıllık ortalama bileşik faizle borçlanmıştı. 2005 yılında TÜFE’deki yıllık ortalama artış yüzde 8.18 düzeyinde kaldı. Bu nedenle de 2004 yılında Hazine’ye bir yıl vadeli YTL cinsinden borç verenlerin eline geçen reel faiz yüzde 17 düzeyinde gerçekleşti. Eğer bu yıl, yıllık ortalama enflasyon oranı hedeflendiği gibi yüzde 6.8 düzeyinde gerçekleşirse, reel faiz oranında 8 puanlık bir düşüş sağlanmış olacak. Hazine bu yıl 2005 yılı borçlanmaları nedeniyle geçen yıla göre yarı neredeyse yarıya daha az reel faiz ödeyecek. Ancak hala reel faiz Türkiye için kabul edilebilir düzey olarak belirtilen yüzde 5-8 aralığının üzerinde bulunuyor.
YÜZDE 35.2’DEN DÜŞÜYOR
ANKA’nın bir yıl içinde yapılan borçlanmanın ortalama yıllık bileşik faiziyle geri ödemenin yapıldığı bir yıl sonrasının ortalama yıllık enflasyon oranını dikkate alarak yaptığı hesaplamaya göre Hazine, 2000 yılında 1999 yılındaki borçlanmaları nedeniyle ortalama yüzde 35.2 oranında reel faiz ödedi. Hazine 1999 yılında ortalama yüzde 109.5 yıllık nominal faizle borçlanmıştı.
Türkiye’nin IMF ile bu yıl yedinci yılına giren ekonomik programı uygulama gerekçesini ölçüdeki yüksek reel faiz oranları oluşturmuştu.
Hazine 2001 yılında ise reel faiz ödemedi. Aksine Hazine’ye 2000 yılında bir yıl vadeli borç verenler yüzde 10.7 oranında reel kayba uğradı. Bu programın başlangıç yılı olan 2000 yılında Hazine’nin ortalama yıllık bileşik faizi yüzde 38.1’e indirmesinden sonra 2001 yılında kriz nedeniyle enflasyon önemli ölçüde yükselmesinden kaynaklandı. Enflasyonun 2001 yılında da düşeceğine güvenerek Hazineye borç verenler önemli bir reel kayıp yaşamıştı. Ancak borç verenler 2001 yılında uğradıkları reel kaybın acısını 2002 yılında elde ettikleri yüzde 35.5’lik reel faizle çıkardılar. 2001 yılında Hazine’ye ortalama yüzde 96.5 faizle borç verenler enflasyonun beklenenden hızlı düşmesiyle birlikte 2002 yılında yüzde 35.5’lik bir reel faiz kazandılar. Hazine’ye 2002 yılında yüzde 63.9 yıllık bileşik faizle borç verenler ise yine enflasyondaki hızlı düşüş nedeniyle 2003 yılında yüzde 30.8 oranında bir reel faiz gelirine kavuşmuşlardı. 2004 yılında Hazine’ye nominal olarak yüzde 26.6 yıllık bileşik faizle borç verenler ise geçen yıl yüzde 17’lik önemli bir reel faiz elde ettiler.
Kaynak:
ÖNCEKİ HABERLER
