Red Bull'a yasak pahalıya maloldu

Red Bull'un yasaklanması krizdeki Türk ekonomisine de zarar verdi. Peki bu nasıl oldu? İşte cevabı....

Red Bull'un yasaklanması krizdeki Türk ekonomisine de zarar verdi. Yasağın ardından Red Bull'u üreten firma tarafından Türk firmalarına verilen 82 milyon 500 bin dolarlık tekstil ürünleri ve soğutucu siparişi iptal edildi. Red Bull'un yasaklanmasının Türk ekonomisini olumsuz yönde etkilediği bildirildi. Red Bull'un Asya ve Afrika'ya ihraç edeceği ürünler için Türkiye'de kurmayı planladığı üretim tesisi projesi askıya alınırken, Türkiye-Avusturya ticari ilişkileri zarara uğradı. Red Bull'u yasaklama kararının Gümrük Birliği Anlaşması'na aykırı olduğu Türkiye Komisyonu raporunda belirtilirken, firmanın dava açması durumunda Türkiye'nin yüklü bir tazminat ödemek zorunda kalacağına kesin gözüyle bakılıyor. Yasaklama kararının ardından firmalar, sivil toplum örgütleri ve Avusturya Ekonomi ve Çalışma Bakanı Martin Bartenstein'in çabaları sonuçsuz kaldı. Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, Avusturyalı Bakan Bartenstein'in mektubuna cevap verme gereği bile duymadı. Türkiye 1 ödedi 6 kazandı Red Bull, Türkiye'deki satışlarına karşılık yan ürün ihtiyacını Türkiye'den karşılıyordu. Yasak kararının ardından Türkiye'deki siparişlerini iptal eden firma, Türkiye'de bulunduğu süre içerisinde ekonomiye büyük bir döviz girdisi sağladı. 2000 yılında Red Bull ithaline 1 milyon 316 bin euro ödeyen Türkiye, buna karşılık tekstil ürünleri ve soğutcu ihracından 9 milyon euro kazandı. Türkiye pazarına girdiği 1997'den yasaklandığı 2001 yılına kadar 5 milyon 100 bin dolarlık Red Bull enerji içeceği ithal ederken, buna karşılık 31 milyon 500 bin dolarlık ihracat yaptı. 2002-2006 yılları için 15 milyon 400 bin dolarlık tekstil, 67 milyon 100 bin dolarlık da soğutucu siparişi veren Red Bull, ürünün Türkiye'de yasaklanmasının ardından siparişlerini iptal etti. Red Bull'un yasaklanması Türk ekonomisine zarar verdiği gibi 772 kişiye de işsiz bıraktı. Karar önyargılı Firmaya promosyan amaçlı buzdolaplarını üreten SFA Soğutma Sanayi İç Dış Ticaret AŞ Genel Koordinatörü Birsen Torun Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na yazdığı mektupta, 2002'de 16 milyon dolarlık iş kaybına uğradıklarını belirterek, kararın gözden geçirilmesini istedi. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu İcra Kurulu Başkanı Yavuz Zeytinoğlu da, yasaklama kararının ardından dönemin Devlet Bakanı Tunca Toskay'dan sorunun çözümü için yardım istedi. Ancak bu çaba sonuç vermedi. Enerji içecekleriyle ilgili Tüm Gıda İthalatçıları Derneği'nin başbakanlık ve bakanlıklara gönderdiği yazıda, Red Bull'un yasaklanmasının "önyargıdan kaynaklanığının" altı çizildi. Öte yandan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın Türk Gıda Yönetmeliği'ni değiştirmemesi durumunda ise büyük bir tazminat ödeyeceği bildirildi. Avrupa Topluğu'nun kuruluş özünü oluşturan anlaşmanın "Üye Devletler Arasında Getirilecek Kantatif Kısıtlamaların Engellenmesi" başlıklı bölümünü düzenleyen 28, 29 ve 30. maddeleri "AB'de serbest dolaşım belgesine sahip olan mallara kısıtlama getirilemeyeceğini" öngörüyor. Ekonomik ilişkiler etkilendi Red Bull'un Türkiye'de yasaklanmasının Türkiye-Avusturya ekonomik ilişkilerini de olumsuz etkilediği bildirildi. Yasaklama kararının ardından Avusturya Ekonomi ve Çalışma Bakanı Martin Bartenstein, dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp ile Devlet Bakanı Tunca Toskay'a birer mektup yazarak kararın gözden geçirilmesini istedi. Bartenstein'e, Toskay ilgileneceği sözünü verdi. Gökalap ise, cevap verme zahmetinde bile bulunmadı.