Putin Osmanlı'yı işaret etti tarihçiler yorumladı İlber Ortaylı Putin'i yerden yere vurdu

Putin'in Ukrayna tarihiyle ilgili söz ederken Osmanlı'ya karşı kendilerinin Karadeniz'in koruyucusu olduğu iddiasını öne sürmesi üzerine tarihçi İlber Ortaylı'dan da tepki geldi. Putin'in tarih bilmediğini ve nutuklarının komik olduğunu söyleyen Ortaylı, Büyük Petro olma hayalinin olduğunu söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Putin, önceki akşam tüm dünyanın izlediği Ukrayna konuşmasında Osmanlı döneminden de bahsetti. Rusya’nın Çarlık ve Sovyet dönemindeki politikalarını anlatan Putin “Geçmişte 18. yüzyılda Karadeniz kıyıları Türkiye ve Osmanlı’ya mücadele alanı olarak kullanılmıştı” dedi. Hürriyet gazetesi Putin’in bu sözlerini tarihçilere sordu.

Prof. Dr. İlber Ortaylı: “Politikacılar umumiyetle tarih bilmez. Putin de tarihi kötü kullanıyor. Orası Osmanlı’nın Karadeniz eyaletiydi. Sultan Fatih, orayı Türk gölü yapmak için çok uğraştı, başardı da. Şimdi bunlar da Karadeniz’i Rus gölü yapmak istiyor kendilerince. Rusların hiçbir zaman iyi bir deniz bağlantısı, çıkışı olmadı. Hep hayalleriydi. Büyük Petro’dan sonra inmeye başladılar Karadeniz’e. 18. yüzyılda çok savaştık orada.

Putin gibi zeki, bilgili olduğuna şüphemiz olmayan biri bile bunu yapabiliyor. Kendini çarlara benzetiyor da olabilir. ‘Büyük Petro’ gibi olmayı da düşünüyor olabilir. Ama dünya aynı dünya değil, devir aynı devir değil. Bunu unutmamalı.”

O zaman Ruslar ortada yoktu
Prof. Dr. Feridun Emecen: “Bugünün meselelerini bugüne göre çözmek lazım. Tarih hep dayanak olarak kullanılıyor tabii ama onun da kendine göre şartları var. Karadeniz 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı içdeniziydi. O zaman Ruslar ortada yoktu. 18. yüzyıldan sonra hareketlendiler. Osmanlılar Karadeniz’i koruyan konumdaydılar. Roller farklıydı yani. Osmanlılar Karadeniz’i koruyabilmek için oradaki Kazak (Kosak) gruplarının saldırılarını önlemeye çalıştı. Kazaklar Ukraynalıların atalarıdır.

Politikacılar mesaj verirken tarihi vakaları iyi etüt etmeli.”

Ukraynalıların atalarıyla savaş
Prof. Dr. Kezban Acar: “Karadeniz’in büyük kısmı 1480’lerden itibaren Osmanlı hâkimiyetine girdi. Osmanlılar bu dönemin öncesinde ve sonrasında bugünkü Ukraynalıların ataları da diyebileceğimiz ‘Kosak’ olarak bilinen halkla savaştı. Çok cesur ve güçlü savaşçılardı. 1670’lere kadar da Rus hâkimiyetine girmediler. Bazen Osmanlı-Rus savaşlarında Osmanlı’nın yanında oldukları da olmuş. Osmanlılar Karadeniz’in kuzey kısmına hâkim olmak için ilk önce Kosaklar ile mücadele etti. Daha sonra 1680’lerden itibaren Osmanlılar, Ruslarla çarpışmaya başladı. Dolayısıyla, Ukraynalıların ataları kıyılarını korumak için Osmanlı ile kendileri savaştı. Bazen Ruslarla birlikte yine Osmanlı’ya karşı savaştılar. 1670’ten sonra Ukrayna tamamen Rus hâkimiyetine girdi. O zaman Ruslar hep savaştı Osmanlı’yla. Putin de bu yönüyle kendince haklı.”