Prof. Dr. Kerem Karabulut: Kars-Iğdır-Nahçıvan demir yolu projesinin zamanı geldi

ATATÜRK Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kerem Karabulut, 1994 yılında ilk kez gündeme gelen Kars-Iğdır-Nahçıvan tren yolu projesinin Azerbaycan'ın Karabağ'ı geri almasından sonra uygulamaya geçirilmesinin zamanının geldiğini söyledi.

Azerbaycan'ın Ermenistan'ın işgali altındaki Karabağ'ı kurtarmasından sonra bölgede ekonomik projeler gündeme gelmeye başladı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kerem Karabulut, Kars-Iğdır-Nahçıvan tren yolu projesinin hayata geçirilmesinin vakti geldiğini belirtti.

İlk olarak 1994 yılında gündeme gelen projenin Karabağ topraklarının işgal altında olması sebebiyle gerçekleştirilemediğini ifade eden Prof.Dr. Karabulut, 2005 yılında yeniden gündeme gelen projenin yine ileri bir tarihe ertelendiği bilgisini verdi. Azerbaycan'ın Karabağ'ı geri almasından sonra tren yolu hattının başlaması gerektiğini kaydeden Karabulut, "Projeyle bir anlamda kıtalararası bağlantılar, okyanuslarla bizim denizlerimizin birleştirilerek Türkiye'nin, Avrupa'nın diğer kıtaların, Afrika'nın ürünlerini, orta Asya'nın en uç noktasına, Çin'e, Pekin'e kadar ulaştırılacak. Ben buna 'demirden ipek yolu' ya da 'denizden İpekyolu' diyorum. Ürünler, Cebelitarık, Süveyş kanalından gelip İzmir Çandarlı'dan trene aktarılabilir ya da doğrudan denizden Hopa Limanına getirilip buradan Erzurum, Kars'a ulaştırılarak Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine ulaştıracak bir proje. Güzergah olarak yerel ama etki olarak kıtasal bir etkiye sahip çok önemli bir proje. Karabağ zaferi sonrası Azerbaycan koridorunun kurulacak olması sebebiyle Bakü-Tiflis-Kars kolu gibi aktif çalışan hatta ikinci olarak Kars-Iğdır-Nahçıvan tren kolu eklendi mi buradan ürünler bölgeye yayılacak hem Türkiye kazanacak hem de dünya ile bütünleşmiş olacak" dedi. 

Demiryolu hattının Karabağ'ın inşası sürecinde de kullanılacağını kaydeden Karabulut, "Karabağ'ın inşası açısından Türk inşaat sektörüne büyük bir alan açılmış oldu. Türkiye inşaat sektöründe dünya 3'üncüsü bir ülke. Özellikle Nahçıvan koridoru açılınca Erzurum'daki iş alanı, ticaretle uğraşanlar bölgenin bütün kesimleri bu fırsatlardan faydalanma avantajı yakalayabilecekler. Tren yoluyla inşaat malzemelerinin taşınması daha rahat olacak. Türk inşaat sektörünün düşük maliyetle katkısını ve kazancını artırmasının yanında, Karabağ'daki üretimin de Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine ulaşmasını sağlayarak ciddi bir sinerji yaratacaktır. Bu hattın hayata geçmesi ile bölge kentleri, ilçeleri ve hatta köylerine batıdan tersine göç yaşanabilecektir. Hat güzergahındaki üretimin Nahcivan-Bakü-Aşgabat ve hatta Çin'e ulaşımı sağlanabileceği için hem tarım ve hayvancılık hem de sanayi sektörü gelişim gösterecektir. Kars-Tiflis-Bakü'den sonra demirden İpekyolu'nun kollarından birisi daha tamamlanarak güzergahtaki tüm ülkelerin kültürel etkileşimleri hızlanacaktır. Türkiye-Azerbaycan arasındaki ürün ticaretinin ulaşım maliyeti yarıdan fazla düşecektir. Turizm hareketliliği artacaktır. Çünkü ulaşım maliyetleri yaklaşık üçte iki düzeyinde azalış gösterecektir. Özellikle Nahcivan-Azerbaycan koridorunun açılması ve Karabağ bağlantılı turizm faaliyetleri önemli düzeyde artacaktır" diye konuştu.

DEMİRYOLU AĞI İYİ ÖRÜLMÜŞ BÖLGELERDE KALKINMA

Ulaştırmada en ucuz sektörün deniz yolu, ikincisinin ise demiryolu olduğunu kaydeden Bulut, şunları söyledi:

"Bizim iktisat alanında kalkınma literatüründe şu vurgu vardır: Denize kıyı olan ülkelerde kalkınma her zaman hızlı olabilmektedir. Ancak denize kıyısı olmayan ülkelerin kalkınma örneği ise demiryolu ağı iyi örülmüş bölgeler olabilmektedir. Bu iktisat literatürünün kabul görmüş gerçeğidir. Hem ülkemiz açısından hem ekonomik açıdan geride olan bölgemiz açısından büyük bir fırsat yaratıyor. Kars-Iğdır-Nahçıvan arası yaklaşık 200 kilometre. Erzurum-Kars arası da yaklaşık 200 kilometre. Yaklaşık 400 kilometrelik bir yol sonrası Nahçıvan ya da Azerbaycan topraklarına girmiş olacağız. Azerbaycan, topraklarından Hazar, oradan da Türk dünyası, Rus pazarı ve Çin'e kadar ulaşım. Oradaki ürünler de aynı yol güzergahıyla Avrupa'ya tren yoluyla ulaştırılması mümkün."

IĞDIR'IN ÖNEMİ 3 KAT DAHA ARTACAK    

Iğdır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kamil Arslan, Prof. Dr. Kerem Karabulut'un gündeme getirdiği Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Projesinin Iğdır'ın önemini 3 kat daha artıracağını söyledi. Arslan, "Iğdır işadamları olarak yaptığımız ihracat Türkiye genelinde iyi bir noktada. Biz 146 milyon dolar ihracat yapıyoruz. Nahçıvan üzerinden Azerbaycan ya da İran üzerinden ihracatımızı gerçekleştiriyoruz. Bu koridorun açılması ve tren hattının devreye girmesiyle bölgemiz önem kazanacak, ihracatımız daha da kolaylaşacak. Dış ticaretin yanısıra kültür ve turizm konusunda da önemli gelişme sağlanacaktır" dedi,