Plansız kentte 'C Planı' felaketi

İstanbul Valisi Muammer Güler'e göre, vatandaş yerine 'ulaşım planını' uygulamayanları sorgulamalıydı...

Belediyeler, daha önce elektrik, su, yol ve hatta ''doğalgaz'' sundukları kaçak yapılaşma semtlerine, bunlardan ''hangisi eksikse'' onu da vermek için ''yasadışı bina tespitlerini'' yaparken Balkanlar'dan gelen ''uyarı'' üzerine ara verdiler ve Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde ''C Planı'' için tüm kadrolarını seferber ettiler... Oysa, bir kentte ve hele bir metropolde, adı ve amacı ne olursa olsun, bir ''plan'' yapabilmek ve bunu uygulayabilmek için olmazsa olmaz koşul, önce o kentin ''imar ve ulaşım planının'' olması gerektiğiydi... Bu bilimsel ve evrensel gerçeği yıllardır dile getirenlere yine yıllardır; ''Yaşamın gerçeğine aykırı konuşmayın'' diyerek tepeden bakan yerel politikacılar, ''plansız'' bıraktıkları İstanbul'da ''C Planı'' saçmalığına sarılarak her 10 yılda bir görülen yoğunluktaki bir kar yağışına ''felaket'' deyip teslim oldular... Ne yazık ki daha önce Gaziantep'teki ''kent kültürü'' çalışmalarından tanıdığımız Vali Muammer Güler de İstanbul'daki işte bu ''ilkel kültürü'' de eleştirip sorgulayacağına, bu kenti ''altyapısız yağma metropolüne'' dönüştüren siyasetleri adeta ''koruyan'' bir söylemi yeğledi; ''Her şey yapılıyor; ama vatandaş kentli gibi davranmıyor...''

İstanbullunun ''kentli gibi'' davranabilmesi için önce İstanbul'daki yaşama ve ''yapılaşma'' düzeninin kente yakışır uygarlıkta ve ''kent kurallarıyla'' donatılması gerektiğini acaba sayın ve sevimli Valimiz bilmiyor mu?.. Yüzde 70'i ''yasadışı ve planlamaya aykırı'' binalardan oluşan bir kentin sakinleri arasında ''kurallara uygun'' hareket etme oranının da ancak ''yüzde 30'' olabileceğini, SBF'deki ''şehircilik'' derslerinden öğrenmedi mi?..Bu orandaki bir ''plansız yapılaşma'' ortamında gerçekleştirilen ''elektrik ve su altyapısı'' nın (!) da aslında ''altı çürük, üstü göstermelik'' kalacağını en cahil insan bile görmüyor mu?..

'Ulaşım planı' nerede?

İTÜ İnşaat Mühendisliği Ulaşım Kürsüsü'nün, birkaç yıl en titiz çalışmayla ürettiği ''Ulaşım Master Planı'' ile son yıllarda İstanbul'da yine ''ulaşım'' adına yapılan birçok uygulamanın ''tümüyle çeliştiğini'' söylemeyen kalmadı... Bu nedenle ''Hadımköy'de TIR'ların yolu tıkaması'' ile koskoca bir metropolün en önemli ''ana caddesinin'' kapanması aynı anlama geliyor. O TIR'ların normal zamanda bile ''caddede'' ne aradıklarını soracak bir yetkilinin bulunmaması; bu plansızlığı da ortadan kaldıracak Ulaşım Master Planı'nın ise neden bir kenara itildiğinin akla bile gelmemesi, yağan kardan çok daha ''felaket'' bir durum değil midir?...

'Metropolitan plan' nerede?

Benzer şekilde, 1994'te Nurettin Sözen döneminde hazırlanmasına rağmen hâlâ ''Yetki Bayındırlık Bakanlığı'nda'' denilerek onaylanamayan ''İstanbul Metropoliten Nâzım Planı'' nda da artık ''kent içi TIR yolları'' (!) ilkelliğine son verecek önermeler bulunduğu halde, Recep Tayyip Erdoğan döneminde de geliştirilen bu plan 10 yıldır hâlâ ''geçersiz'' sayılıyor... Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ise planı onaylamak şöyle dursun, ''yetki bende'' demekten öte bir şey yapmıyor ve yeni bir metropolitan plan üretmiyor... Dahası, aynı planın hedeflerine aykırı yeni köprü ve yol projeleriyle İstanbul üzerindeki ''karayolu egemenliğini'' daha da güçlendirmeye çalışıyor...

Ya otomobil, ya kent...

İşte böylesi bir ''aymazlık'' ortamında İstanbul'a ''felaket'' yaşatan yoğun kar yağışının ortaya çıkardığı gerçek, sadece ''yasadışı ve plansız kentleşmenin çöküşü'' değil... Kent içi ulaşım politikasının ''otomobile'' ve ''karayoluna'' dayalı önceliklerinin de dramatik sonuçları, kentin 21. yüzyıl tarihine ilk büyük darbe olarak yazıldı..Oysa, örneğin yılan hikâyesine dönen Yerel Yönetimler Reformu Yasa Taslağı'na da ''esin kaynağı'' olduğu söylenen Avrupa Kentsel Şartı'nda açıkça diyor ki, ''21. yüzyılda ya kent, ya da otomobil galip gelecek... Kent içinde karayolu ve otomobil egemenliğine son verilmezse zaten kent diye bir kavram da kalmayacak...''

Bizde ise belediyelerin hâlâ en çok övündükleri, ''alt-üst geçitler'' ve ''köprülü-viyadüklü kent içi kavşaklar'' ... Bu hırs yüzünden Ankara hemen tüm meydanlarını ''otomobil sevdasına'' kurban ediyor. Bayındırlık Bakanlığı'nın ''mimar'' müsteşarı bile örneğin İzmir'deki Kordonboyu parkına hâlâ ''kordonyolu'' peşinde, buna karşın ''Aliağa-Menderes Metrosu'' için devlet desteğini aklına bile getirmiyor. İstanbul'da da örneğin ''Kadıköy-Sahrayı Cedid-Üst Bostancı'' ya da Anadolu Yakası ''E-5 Koridoru'' raylı sistem projeleri ''başka bahara'' ertelenirken Moda-Kadıköy tramvayıyla ''nostaljik oyalanmaya'' trilyonlar harcanabiliyor...

Böylesi bir ''plansızlığın'' girdabına yakalanmış İstanbul'da ''C Planı'' bir yana, ''Z Planı'' bile hazırlanıp uygulansa sonuç 23-24 Ocak 2004'teki durumdan giderek daha beter olacaktır.

Kaynak : Cumhuriyet