Pervin Behmeni Kaşkayi hayata veda etti

21 Ekim 2021’de Tahran’da hayatını kaybeden Kaşkayi’nin zorluklarla geçen çok ilginç bir hayat hikâyesi var:

Kaşkay Türklerinin Behmenbeylî boyundan Gulam Rıza Han ile aynı boydan Sudabe Hanım’ın ilk çocukları olarak kışlakta dünyaya gelen Pervin, altı yaşına kadar konargöçer bir hayatın içinde büyüdü. Babası sanatsever hanlardan olan Pervin Hanım’ın obasından Kaşkay sanatçıları eksik olmazdı. Böyle bir otağda büyüyen Pervin Hanım daha çocukken öz Kaşkayî müziğini ruhuna sindirdi. Yedi yaşına geldiğinde ailesi yarı yerleşik hayata geçince Şiraz’da okula başlama imkânı buldu. İlk ve ortaokulun ardından öğretmen okulunu başarıyla bitirerek Kaşkay obalarının seyyar okullarında öğretmenliğe başladı.  Zagros Dağları’nın yüksek platolarında konargöçer bir hayat süren obalarda tam 15 yıl boyunca tabiatın koynunda kendi halkına öğretmenlik yaptı. Bu arada Kaşkay Türklerinin folklor ürünlerini derledi. Onun Kaşkay Türklerinin folklor ve kültürüyle ilgilenmesi, çocuklara Türkçe öğretmesi, zamanın bağnaz yönetimini rahatsız edince görevine son verildi. Bunun üzerine Pervin Hanım, o günden itibaren kendisini bütünüyle folklor çalışmalarına adadı. Yüzlerce ninni/lala/layla, bayatı/mani, türkü, atasözü, darbımesel, destan, halk hikâyesi ve masal topladı. Ayrıca Kaşkay yazar, şair ve sanatçılar hakkında da tanıtıcı yazılar kaleme aldı. Yaptığı bu derlemeleri Farsça’ya çevirip yayımlayarak geniş çevrelere tanıttı.

Pervin Hanım’ın önemli hizmetlerinden biri de halk folkloru derleme çalışmalarının yanında, yaşadığı bölgede âşıklık geleneğini canlandırmaya çalışmak oldu. Obaları oymak oymak dolaşarak yaşayan âşıkları bulup sazı olmayana saz, imkânı olmayana imkân temin etti. Pek çok ozanı geleneğin saflarına kattı. Bazı âşıkları Tahran’a davet ederek konser vermelerini sağladı. Akla gelmeyecek zorlukları göğüsleyerek kadın, erkek pek çok âşık, müzisyen ve sanatçıyı bir araya getirip musiki toplulukları oluşturdu. Bununla yetinmeyen Pervin Behmeni, Kaşkay Türklerinin geleneksel müziğini esas alarak “Kaşkay Hava Müzik Grubu” adlı bir topluluk kurdu. Tahran ve Şiraz’da bu sanatçıların Kaşkayî eserlerini sergileyip halka sunabileceği kültür merkezleri oluşturdu.

Pervin Behmenî Kaşkayî’nin yönetici ve ses sanatçısı olarak görev aldığı bu topluluklarda pek çok ses ve saz sanatçısı yetişmiş ve icra çalışmalarında bulunmuşlardır.

Ekibiyla Türkiye’deki kültür faaliyetlerine de bizzat katılan Pervin Hanım, son zamanlarda sanat icra ve eğitim grubunun yöneticiliğini oğlu Damon Şeşbölük’e bırakmıştı.

Geleceğe yönelik canlı umutlar besleyen Pervin Behmenî Kaşkayî, “Ümit ediyorum ki çocuklarımız ecdadımızın sazına sahip çıkacak, onu çalmasını öğrenecek ve Türk âşıklık geleneğini yaşatacaklardır. ”  şiarıyla hayata veda etti. 

Not: 25.10.2021 Pazartesi günü Tahran’da "Behişt Zehra Sanatçılar Kabristanı'nda toprağa verilecektir.

Dr. Pervin Behmenî Kaşkayî