AİHM Büyük Dairesi, “Ermeni soykırımı emperyalist bir yalandır” sözleri nedeniyle İsviçre’yle davalık olan Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in lehine karar verdi.
Abone olAvrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi, Aralık 2013’te 2. Daire’nin verdiği hükme uydu ve “soykırım”ı inkârın cezalandırılmasının ifade özgürlüğü ihlali olduğunu teyit etti.
Strasbourg’da görülen davada mahkeme, Perinçek’in 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddiaları hakkındaki açıklamaları nedeniyle İsviçre’de ceza alması konusunda verilen ihlal kararıyla ilgili bu ülkenin itiraz başvurusunu reddetti. Kararı 7’ye karşı 10 oyla alan AİHM Büyük Dairesi, böylece İsviçre’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğü ile ilgili 10. maddesini ihlal ettiğini kabul etmiş oldu.
İÇTİHAT OLUŞTURACAK
AİHM Büyük Dairesi’nin açıkladığı karar, Avrupa’daki ifade özgürlüğü açısından içtihat oluşturacak. Yani benzer bir davada aynı kararın verilmesi bu kadar uzun zaman almayacak. Kendisi kararın aleyhinde olan ve ‘Hayır’ oyu kullanan AİHM Başkanı Dean Spielmann’ın açıkladığı kararda ayrıca bir uluslararası ceza mahkemesinin 1915’te yaşanan olaylar hakkında herhangi bir bağlayıcı karar alamayacağı belirtildi. Hayır oyu kullanan yargıçlar kararın sonuna ekledikleri şerh yazılarında Ermeni olaylarının da Yahudi Soykırımı gibi bir tarihi gerçek olduğunu, AİHM’in bunu inkar etmeye yetkisi olmadığını savundu.
‘Hayır’cı başkan açıkladı
Kararı, Perinçek’in aleyhinde ‘hayır’ oyu kullanan AİHM Başkanı Dean Spielmann açıkladı.
ERMENİ TARAFI ŞOKTA!
Perinçek lehindeki karar Ermenistan cephesinde büyük bir hayal kırıklığıyla karşılandı. Ermenistan Adalet Bakanı Arman Tatoyan, “Mahkemeye görgü tanıklarının ifadelerini, ‘soykırım fotoğraflarını’ ve delillerini sunduk” derken Ermeni basını ‘büyük şok’ olarak nitelediği kararı kınadı. Ermenistan Halk Radyosu ‘inkar pazarlamacısı’ olarak tanımladığı karar için “Bu inkar politikasının önünü açabilir” dedi.
ERMENİSTAN İLİŞKİLERİNİ ETKİLER
AiHM’in kararını Ermenistan açısından Vatan’a değerlendiren Bölgesel Araştırmalar Merkezi (RSC) kurucu direktörü Richard Giregosian, şunları söyledi: “Perinçek lehine verilen karar Ermenistan’ı şüphesiz ki çok mutsuz etti. Bu karar elbette Ermenistan tarafından yeni bir negatif tepki dalgasına neden olacak. Hali hazırdaki kutuplaşmış Türkiye,Ermenistan ilişkilerinde ek ger-
ginlik de doğurabilir.”
İŞTE MAHKEMENİN KARAR GEREKÇELERİ
İfade ve fikir özgürlüğüne sansür olmaz
128 sayfalık karar metninde şu gerekçeler yer aldı:
- NEFRET ÇAĞRISI YOK: Davalının ifadeleri hoşgörüsüzlük veya nefret çağrısı anlamına gelmiyor.
- ONUR KIRICI DEĞİL: Perinçek’in sözleri Ermeni cemaati için cezai yaptırımı gerektirecek seviyede onur kırıcı değil.
- YASA ZORUNLU DEĞİL: İsviçre’nin bu tür bir yasa çıkarması için herhangi bir uluslararası zorunluluk bulunmuyor.
- BU BİR SANSÜR: İsviçre mahkemesi genel kanaatin aksine görüş bildiren bir kişinin ifade özgürlüğünü kısıtlamış ve sansür uygulamıştır.
- DEMOKRASİYE UYMUYOR: Demokratik bir toplumda şok edici, rahatsız edici, kızdıran ifadelerin de yeri vardır ve bu tür sözlerin dile getirilebildiği ifade özgürlüğü olmadan demokrasiden bahsedilemez.
- DİREKT MAĞDUR YOK: Mahkememiz 1915 olaylarının Ermeniler için ne kadar hassas ve önemli olduğunun farkındadır. Ancak bu olayların üzerinden 90 yıl geçmiş olması, direkt mağdurlarının kalmaması nedeniyle zaman konusu da göz ardı edilemez.
- YAHUDİ SOYKIRIMINA İTHAF: Yahudi Soykırımı tüm dünya tarafından kabul edilen tarihi bir gerçektir. Bu mahkeme Yahudi Soykırımı’nı inkar edenlerin, gaz odalarının var olmadığını söyleyenlerin, kurban sayılarını tartışanların yanında hiç olmamıştır. Bunları inkar edenlere demokratik toplumlarda ceza verilmesi gerekli bir durumdur.
- CEZAYA GEREKLİ DEĞİL: İsviçre’deki mahkemeler Ermeni olaylarıyla ilgili toplumda soykırım olduğuna dair genel kanıyı baz alarak karar almıştır. ‘Genel konsensüse’ göre karar vermek problemli bir durumdur. Mahkememiz kurban yakınlarının ve Ermenilerin onurlarının korunması için demokratik bir toplumda cezai yaptırım uygulanmasını uygun görmemiştir.