Parlamenter sistem için 6 parti uzlaştı ortak açıklama yapılacak

CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin güçlendirilmiş parlamenter sistem önerilerini ortaklaştırmak için yürüttüğü çalışma 14 Aralık’ta yapılacak toplantıyla tamamlanacak. 

Yaklaşık 70 günlük çalışmanın sonunda hazırlanan rapor genel başkanlar tarafından incelenip ortak bir mutabakat metnine dönüşürse 6 lider tarafından kamuoyuna açıklanacak. Seçim sonrası parlamenter sisteme geçiş iradesini ortaya koyacak bu açıklamanın takvimine liderler karar verecek.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, İYİ Parti Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Bahadır Erdem, Saadet Partisi Seçim İşleri Başkanı Bülent Kaya, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı Ayhan Sefer Üstün ile DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu’nun katıldığı parlamenter sistem çalışması eylül ayında başladı.

Eylül ayında iki görüşme yapan temsilciler ekim ayı başından itibaren TBMM'de bir araya gelerek belirlenen 5 ana konuda uzlaşı aradılar.

70 günde 100'e yakın madde ele alındı

Edinilen bilgiye göre 5 başlıkta 100’e yakın alt başlık yer alan çalışmada temel ilkeleri içeren bir giriş bölümü olacak. Bu bölümü yasama, yürütme, yargı ve demokratik sistemin temel esasları bölümleri izledi.

Çalışma, “Her konuda anlaşmadıkça hiçbir konuda anlaşmış değiliz” ilkesi ile yürütüldü. Bu ilke kapsamında “orta yol” arayışları ile uzlaşma zorlandı.

7 yıllığına bir kez seçilecek

Tek tek ele alınan bölümlerde bugüne kadar tüm başlıklarda uzlaşı sağlandı. Çalışmanın “yürütme” ve “yasama” konularına ele alınan başlıklara göre tarafsız cumhurbaşkanı 7 yıllık süreyle 1 kez seçilecek, bir daha aktif siyasete dönemeyecek.

Yürütme yetkisi Meclis’ten seçilecek başbakan ve belirleyeceği bakanlar kurulunda olacak. Bakanlar, başbakan tarafından belirlenecek, usulen cumhurbaşkanının bilgisine sunulacak. Cumhurbaşkanının geçmişte krizlere neden olan veto yetkisi olmayacak.

Hesap verebilir bir başbakan olması için Meclis denetimi artacak. Bakanlar Kurulu zorunlu bazı durumlarda OHAL ilan edebilecek, ancak OHAL KHK’sı çıkarma yetkisi olmayacak.

Parlamenter sistemi güçlendirmek amacıyla “Yapıcı güvensizlik oyu” getirilecek. Hükümet kurmak kolay, yıkmak zor olacak. Meclis’in görev süresi 5 yıl olacak. Seçim barajı yüzde 3’e çekilecek. Seçimlerde yüzde 1 üzeri oy alan partilere hazine yardımı yapılacak.

Torba yasa uygulamasına son verilecek. Meclis İçtüzüğü yenilenerek komisyonlar dolayısıyla yasa yapma süreci güçlendirilecek.