Türkücü Ceylan'ın yeğeni Nazlıcan Arkan'ın pankreas iltihabı nedeniyle 25 yaşında hayatını kaybetti. Ölümcül risk taşıyan pankreas iltihabı nedir, neden olur, belirti ve tedavisi nasıl araştırmaları ile merak konusu oldu.
Abone olKarın boşluğunun arka kısmında bulunan pankreas organı, sindirim sistemi organlarından bir tanesidir. Vücuttaki işlevi gereği salgı bezi olarak da bilinmektedir. Sindirime yardımcı olan pankreasın en önemli görevi kan şekerini dengede tutmasıdır. Pankreas iltihabı ya da diğer adıyla pankreatit oldukça yaygın olarak görülen bir sağlık sorunudur.
Pankreas iltihabının oluşum sebepleri arasında safra taşları, safra kesesi hastalıkları ve uzun süre alkol kullanımı büyük rol oynamaktadır. Sindirim sistemine yardımcı rol üstlenmiş olan pankreas bu gibi durumlarda görevini yerine getiremez ve iltihaplanma gerçekleşir. Bazı olağan durumlarda ise pankreas yapısı gereği veya kanda yüksek düzeyde lipid (yağ) bulunması, travmatik yaralanmalar, kullanılan bazı ilaçların yan etkileri veya bazı viral, bakteriyel enfeksiyonlar sonucu da iltihaplanma oluşabilir.
Pankreas iltihabının çeşitleri nelerdir?
Pankreas iltihaplanması farklı nedenlerle meydana gelebilmektedir. Kronik ve akut olmak üzere iki ana pankreas iltihaplanması çeşidi bulunmaktadır.
Aniden ve kısa süreli oluşan akut pankreas iltihabı aşırı alkol tüketimi ya da safra kesesi taşları nedeniyle oluşmaktadır. Sık görülen akut pankreas iltihabının nedeni ise safra taşlarının pankreas kanalını tıkaması sonucunda oluşmaktadır. Kanaldan geçen sindirim enzimleri pankreasa geri döndüğünden iç kısımda iltihaplanma meydana gelmektedir. Akut pankreas iltihabı uzun süreli olarak yaşanırsa kronikleşmektedir. Kronik pankreatit ise pankreas dokusunda yaralanma ve iltihaba neden olmaktadır. Görevini yerine getiremeyen pankreas enzimleri, sindirim sistemi sorunları ile insülin düzeylerinde değişimlere yol açmaktadır. Kronik pankreatit nedenleri akut nedenler ile aynı olmakla birlikte pankreas kanalının tıkanması sonucunda da görülebilmektedir.
Pankreas iltihabının belirtileri nelerdir?
Pankreas iltihaplanmasının en belirgin özelliği karın bölgesinin üst kısmında hissedilen kramp şeklinde ağrılardır. Birden başlayan ve zamanla artan bu ağrılar iltihabın habercisi olabilmektedir. Akut iltihaplanmada genel gözlenen belirtiler bulantı, kusma, ateş, hızlı nabız, terleme, şişmiş karın, hazımsızlık, gaz, hıçkırık, deri döküntüsü, yorgunluk, baş ağrısı, düşük kan basıncı, böbrek ve kalp yetmezliğidir.
Kronik iltihaplanma belirtileri ise kusma, bulantı, hazımsızlık, sindirim sorunları, kötü kokulu ve yağlı dışkı (steatorrhea) ve istemsiz kilo kaybına yol açar.
Pankreas iltihabının zararları nelerdir?
Pankreas vücudun sindirim sistemine hizmet eden bir enzim olması nedeniyle hayati risk taşımaktadır. Bu nedenle belirtilerinin bir çoğu vücutta bulunan diğer organlara zarar vermesi sonucunda oluşmaktadır. Bu nedenle tedavi edilmesi zorunlu bir rahatsızlıktır. Vücutta bulunan iltihaplanma oranı ne kadar artarsa hayati risk taşıma oranı da o kadar artmaktadır. Bu sebeple mutlaka belirli aralıklarla gerçekleşen karın bölgesi ağrılarında erken teşhis için bir uzmana başvurulması gerekmektedir.
Pankreas iltihabının tanı ve tedavi yöntemi
Pankreas iltihabı nedeniyle vücutta meydana gelen değişimler hayati önem taşıdığı için genellikle acil müdahale gerektirmektedir. Tanısı konulan iltihaplanmada ilk aşama iltihabı kontrol altına almaktadır. Daha sonrası ise sindirim sorunlarının düzenlenmesidir. Hazımsızlık problemi çözülerek enzimlerin tekrar işlevsel hale getirmesi amaçlanır. İltihap kontrol altına alındıktan sonra hasta için bir yemek listesi oluşturulması gerekmektedir. İltihaplanma tam olarak iyileşmeden normal beslenmeye geçilmez. İltihabın kontrol altına alındığından emin olunan durumda uzman tanıyı koyar ve tedaviye başlar. İltihaplanma sonucunda pankreas dokusu zarar gördüğü için etkilenen bölgelerin cerrahi müdahale ile alınması gerekebilir. Eğer hastalık safra taşı nedeniyle oluştuysa safra kesesi ameliyatı gerçekleştirilir. Alkol kullanımı pankreas iltihabına neden olduğundan alkol rehabilitasyon programı tavsiye edilmektedir. Alkol kullanımı devam ederse belirtiler çok ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
ÖNCEKİ HABERLER
