Özel sektör kamudan şikayetçi

Sonuçları bir kitap olarak yayınlanan araştırmada, ankete verilen firmaların verdiği cevaplar hayli ilginç.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından yapılan bir araştırmada, işyerlerinin birçok kamu kuruluşunun uygulamalarından şikayetçi oldukları belirlendi. İTO, kamu kuruluşlarının ''keyfi ve ehliyetsiz'' uygulamalarının işyerleri üzerinde olumsuz etkilerini ortaya koymak üzere 15 bin işyerine yönelik bir araştırma yaptı. Sonuçları bir kitap olarak yayınlanan araştırmada, ankete cevap veren firmaların yüzde 67'si küçük, yüzde 27'si orta ve yüzde 6'si büyük ölçekli firmalardan oluştu. ''İşyerlerinin Kamu Kuruluşlarının Uygulamalarından Kaynaklanan Sorunları'' başlıklı araştırmaya göre, her 10 işyerinden 9'u, kamu kuruluşlarının yanlış ve karmaşık uygulamalarının çalışma zorluğu yarattığı, hatta verimlilik ve karları azalttığı görüşünde. Araştırmaya katılanların sadece yüzde 11.1'i kamu kuruluşları ile sorun yaşamadığını belirtirken, firmaların ölçeği küçüldükçe kamu kuruluşları ile sorun yaşama oranı yükseliyor. Yerel yönetimler işyerlerinin en önemli sorun kaynakları arasında bulunuyor. Uygulamalarıyla sorun yaşanan kamu kurumlarının başında ilçe belediyeleri ile maliye (vergi daireleri) geliyor. Bunları SSK, Bağ-Kur ve TEDAŞ izliyor. Tarım ve çevre il müdürlükleri ile İGDAŞ ise en az sorun yaşanan kamu kuruluşları olarak gösterildi. İşyerleri kamu kuruluşlarının sunduğu hizmetleri yeterli ve kaliteli bulmuyor. Hizmetleri iyi bulanların oranı yüzde 14'de kalıyor. İşyerleri, zorunlu bağış isteklerinden, karmaşık, zaman ve emek kaybına neden olan yoğun bürokrasiden çok rahatsızlar. ''RÜŞVETSİZ VE TORPİLSİZ İŞ YAPILAMIYOR'' İşyerlerini en fazla rahatsız eden işlem, yüzde 12.7 ile çok fazla ve gereksiz belge istenmesi oldu. Araştırmada, parasal sorunlar açısından bakıldığında imalat sanayi ve ticaret sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde en fazla rahatsızlık yaratan uygulamanın ''bağış, yardım'' gibi yasal olmayan ödemelerin yaptırılmasının, hizmet sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde ise ''rüşvetsiz ve torpilsiz iş yaptırılmamasının'' ön plana çıktığı belirlendi. Araştırma sonuçlarına göre, rüşvetsiz ve torpilsiz iş yaptırılmama konusu şu meslek gruplarında ağırlık kazanıyor: ''Yüzde 12.5 ile eğitim, yüzde 11.1 ile ulaştırma, yüzde 10.4 ile turizm-otel, lokanta, yüzde 10.1 ile taşıt araçları yan sanayi, yüzde 9.7 ile metal eşya, makina elektrik, yüzde 9.2 ile inşaat, cam, taş ve toprak, yüzde 8.1 ile ağaç, orman ve mobilya.'' Araştırmada, ''Firmalar bağlı bulunulan ilçe belediyelerinde ruhsat ve izin aşamasında sorun yaşandığını, rüşvetsiz iş yaptıramadıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca, İSKİ, İGDAŞ ve emniyette rüşvetsiz ve torpilsiz iş yaptırılamaması, en az sorun yaşanan Çevre İl Müdürlüğü'nde bile ruhsat ve izin aşamasında sorunlar yaşanması diğer kamu kuruluşlarında yaşanan sıkıntıları oluşturmaktadır'' denildi. İŞYERİ AÇMAK ZORLUKLARLA UĞRAŞMAK DEMEK Araştırmaya göre, İTO'ya yapılan başvuruların büyük kısmı yerel yönetimlerin yanlış uygulamalarından olumsuz etkilenen işyerlerince yapılıyor. Çok çeşitli sorunlarla karşılaşan girişimcilerin bu sorunların giderilmesi için İTO'ya başvurduğu kaydedilen araştırmada, ''İşletme sahipleri ticaretin riskleriyle değil, kamu idarelerinin veya temsilcilerinin keyfi ya da ehliyetsiz uygulamaları ile karşı karşıya kalabiliyorlar'' denildi. Belediyeler hakkında İTO'ya iletilen sorunların, işyeri ruhsatlarının verilmesinde gereksiz engeller çıkarılması, mevzuatta olmadığı halde geçici ruhsatlar düzenlenerek her yıl işyeri ruhsatı ücretleri alınması, ruhsat karşılığı talep edilen ödemelerin ilgili mevzuata uymadan keyfi olarak belirlenmesi, aynı nitelikteki işyerleri arasında farklı uygulamalar yapılması gibi konularda yoğunlaştığı tespit edildi. İşyerlerin yüzde 57.5 gibi önemli bir bölümü işe başlarken ruhsat almada sorunlar yaşadıklarını bildirdi. İTO'nun araştırmasında, işyerlerinin kamudan beklentileri şöyle sıralandı: ''Ruhsat işlemleri basitleştirilsin, yetkiler tek elde toplansın. İşyeri açılışını engelleyici değil teşvik edici olunsun. Genel sorunlar nedeniyle ruhsat almak zorlaştırılmasın, işlemlerle doğrudan ilgisi olmayan belgeler istenmesin. İşlemlerde kamunun da belirli yükümlülüğü olmalı. Hizmetlerde kalite ve zaman standardı olmalı. Kamu hizmetleri, gelir kaynağı olarak kullanılmamalı.''