Özbekistanlılara Avrupa yasağı

AB, Özbekistan hükümetinin geçen mayısta Andican'daki gösteriler sırasında şiddete başvurmasını protesto amacıyla 12 Özbek yetkilinin Avrupa'ya girişini yasakladı.

AB, 12 üst düzey yetkilinin giriş yasağının yanında ayrıca Özbekistan'a silah ambargosu başlattı. AB'nin kararları, göstericilerden 15'inin yargılandığı Andican davasının sonuçlandığı güne rastladı. Özbekistan Yüksek Mahkemesi, sanıkları İslami ayaklanma girişiminde bulunmaktan suçlu buldu. 12'si Özbek, 3'ü Kırgız olan sanıklara 14 ile 20 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi. Özbekistan hükümeti, Andican olaylarının İslamcı darbe girişimi olduğunu ve olaylar sırasında militanların saldırıları sonucu 180 kişinin hayatını kaybettiğini kaydediyor. BM ise hükümete bağlı askerlerin Andican'daki olaylar sırasında yüzlerce silahsız sivile ateş açarak öldürdüğünü belirtiyor. Özbekistan'da İslam Kerimov hükümeti, olaylarla ilgili bağımsız uluslararası soruşturma açılması talebini reddediyor. Cumhurbaşkanı Kerimov, dün davanın sona erdiği saatlerde Moskova'da, Rusya lideri Vladimir Putin'le bir işbirliği anlaşması imzalıyordu. AB'nin vize yasağı, göstericilere ateş açılmasından sorumlu tutulan İçişleri ve Savunma bakanları, Andican eyaleti valisi, istihbarat servisi başkanı ve diğer yetkilileri hedef alıyor. Yasağın en az bir yıl süreyle geçerli olacağı ve bu süre içinde gözaltına alınan ya da tutuklanan göstericilerin durumunun izleneceği belirtiliyor. Birlik Özbekistan'a fazla silah satmadığından, silah ambargosu kararının daha çok simgesel önem taşıdığı belirtiliyor. Özbekistan'da dün sonuçlanan Andican davası duruşmasında metal kafeste tutulan sanıkların olayların ve duruşmanın gelişimi hakkındaki uzun bir belge okunurken yorgun ve bitkin göründükleri bildirildi. İnsan hakları örgütleri yönetiminin sıkı denetimi altında geçen oturumları 'göstermelik bir yargılama' olarak nitelendiriyor. Sanıkların suçlamaları kabul ettiği ifadelerinin de işkenceye başvurularak alındığı öne sürülüyor. Andican'daki olaylar, cezaevine düzenlenen bir baskınla bazı mahkumların serbest bırakılmasının ardından başlamıştı. Cezaevinden ayrılan bir grup daha sonra hükümet aleyhtarı gösteri düzenlemiş, binlerce kişinin katıldığı bildirilen eylem, asker ve polisin sert müdahalesi ile son bulmuştu. Özbek hükümeti olaylar ardından Batı ülkelerinin sert eleştirileri ile karşılaşmıştı.