Ortadoğu'da barışın 'yol haritası'

ABD, AB, BM ve Rusya'nın Ortadoğu'da barışı amaçlayan ve bağımsız Filistin Devleti'ni ön gören yol haritası taraflara sunuldu.

Plan, İsrail ile Filistin arasında 2.5 yıldır devam eden şiddet olaylarını sona erdirmek ve 2005 yılına kadar bağımsız Filistin Devleti'nin zeminini hazırlamak amacını taşıyor. Çok sıkı olmasa da bir takvime bağlanan yol haritasının 1. aşamasında, ateşkes ilan edilmesi, Filistin'de yapısal reformların tamamlanması, buna karşılık İsrail'de yerleşimlerin genişlemesinin durdurulması ve Filistin'e yönelik ambargoları kaldırılarak intifadanın başlamasından önceki sınırlara çekilmesi öngörülüyor. Yol haritası bu aşamanın çabuk geçilmesini içeriyor. 2. aşamada bağımsız Filistin Devleti'nin oluşturulması için çabaların başlayacağı Filistin'de, seçimlerin yapılarak geçici sınırlarla bağımsız Filistin Devleti'nin ilan edilmesi öngörülüyor. Ancak yol haritasının en sorunlu kısımı da burası. Çünkü Filistin tarafı, geçici sınırların kalıcı olabileceği endişesiyle, yol haritası açıklanmadan önce bu hükme karşı çıkıyordu. Ancak Mahmud Abbas dün kabinesini açıklarken, yol haritasını olduğu gibi kabul ettiklerini ve yol haritasının hükümlerini tartışmayacaklarını, yalnızca uygulayacaklarını söylemişti. İsrail geçici sınırlarla da olsa Filistin Devleti ilan edilmesi durumunda sorunun önemli bir parçası olan Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkından vazgeçilmesini istiyor. Ebu Mazen (Mahmud Abbas) de dün yaptığı konuşmada, Filistinli mülteciler için adaletli bir çözüm bulunmasını istemişti. Yol haritasının 3. kısmında uluslararası bir konferans yapılması ve oluşturulan yeni Filistin Devleti'nin uluslararası anlamda güçlendirilmesi var. Fakat İsrail, sorunun uluslararası bir problem haline getirilmesine karşı çıkıyor. Son aşamada ise diğer sorunlar; Kudüs'ün statüsü, Filistin Devleti'nin nihai sınırları ve mülteciler sorunu ele alınacak ve Filistin Devleti'nin son şekli oluşturulacak. Toplanan uluslararası 2. konferans aynı zamanda İsrail'in diğer Arap komşularıyla olan sorunlarını da çözmeyi amaçlayacak.