Orta sınıfta taht kavgası kızıştı

Bir çok marka için prestij anlamına gelen orta sınıf, yeni modelerin katılmasıyla yine karıştı. Yeni lider kim olacak?

Orta sınıf modeller, sundukları geniş ve konforlu iç mekan avantajlarının yanında üst sınıfta kendine yer bulamamış bir çok marka için prestij temsilcisi görevini de üstlenir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de orta sınıf otomobiller pazar liderliği için büyük mücadele içindeler. Yıllardır bu sınıfa ağırlığını koyan Passat ve özellikle dinamik özellikler açısından sınıfın standartlarını belirleyen Mondeo koltuğunda eskisi kadar rahat değil. Özellikle Japonya'dan gelen rakipler, 6, Accord ve son olarak yeni Avensis. Avrupa pazarından da pay isterken gelişmiş özellikleriyle Passat'ı huzursuz ediyorlar. Üçüncü nesliyle en olgun haline ulaşan Vectra ve ikinci nesliyle performans değilse de zerafet ve güvenlik bayraklarını elinde tutan Laguna kıran kırana bir mücadele içindeler. Otomatik şanzımanla donatılmış yedi modelin orta sınıf tahtını ele geçirmek için hangi kozlarını nasıl oynadıklarını Körfez Pisti'nde derinlemesine değerlendirdik. Karoser, iç mekan Orta sınıfın yedi iddialı otomobilini, gerek karoser yapıları gerekse iç mekan özellikleriyle dinamik ve ağırbaşlı olarak ikiye ayırmak mümkün. Sportif iddia taşımadıkları halde otomotiv sektöründe son dönemlerin trendlerinden coupe görünümlü sedan anlayışına uyum gösteren otomobillerin basında Accord ve 6 geliyor, Her ikisi de çok akıcı çizgilere sahip ve gerçekten yollarda kendilerine baktırıyorlar. Özellikle karoser çizgisinde Alfa Romeo esintileri sezilen 6, Lexus modellerinden tanıdık, çevresi kromajlı şeffaf stop lamba grubunun da katkısıyla geçtiği yollara ağırlığını koyuyor. Aynı etkiyi aksesuvar olarak alınabilen spoylerli ön tampon ve bagaj üstü spoyleri sayesinde Accord'da da yakalamak mümkün. Sedan versiyonu bulunmayan Laguna, Fransız zarafetine uygun bir görünüm çiziyor. Vectra modern ama ağırbaşlı çizgileriyle oldukça sakin görünüyor. Orta sınıfın belirleyici modeli olan Passat, artık klasik sayılan ve diğer markalara esintiden fazlasını veren ağırbaşlı çizgilere sahip. VW’den transfer edilen tasarımcıların da etkisiyle özellikle iç mekanda Passat ekolunun en koyu takipçisi Mondeo, ne yazık ki şimdiye dek sadece Focus'ta başarıya ulaşan New Edges çizgisine karşın özgün görünmediği gibi silik olarak da eleştirilebilir. Sınıfın en yeni üyesi Avensis'in tasarım konusunda yeni ufuklar açmaması bir yana bir kaç modelden alıntılar yapıldığı hissini uyandırması şaşırtıyor. Yüksek Avensis karoserinin burun kısmı ve kuyruk tasarımı onu özgün olarak nitelememizi engelleyen alıntılarla dolu. Yedi model içinde en uzun otomobil, 4745 mm'lik boyuyla Mazda6. Onu 4731 mm'yle kan kardeşi Mondeo ve 4703 mm'yle Passat izliyor. En kısa otomobilse karşılaştırmanın tek liftback karoser yapısına sahip olan 4576 mm'lik Laguna. Rakip modeller arasında en uzun aks mesafesini 2755 mm'yle Mondeo ve 2743 mm'yle Laguna sunsa da yedi otomobil için de arka koltukta sundukları diz mesafesi konusunda "geniş" yorumunu yapmak mümkün. Ama Mondeo'daki diz mesafesiyle karşılaştırmanın en kısa aks mesafesine (2670 mm) sahip Accord arasında tercihi etkileyecek genişlik farkı yok. Otomobillerin iç mekanında sportif ve ağırbaşlı ayrımı sürüyor. Accord ve 6, dinamik, hatta sportif iç mekan tasarımlarıyla dikkat çekerken Passat, Mondeo, Vectra ve Avensis'te ağırbaşlı, hatta asık suratlı ama fonksiyonel, özetle gerçek Alman ekolü, Laguna'daysa modem minimalist çizgiler hakim. Yedi otomobilin içinde her biri kendi stiline sahip olduğu gibi artıları ve eksileri de kendilerine özel. Accord kokpitinde diğer Honda modellerindeki gibi fazla oyuncak yok. V formlu orta konsol sade ama fonksiyonel. Avensis kokpitinde Corolla'yı anımsatan orta konsolda yer alan üç farklı likit kristal ekran sürücünün ferah ekranlardan bilgi edinmesini sağlıyor. Orta konsol dışındaki kokpit yapısı geleneksel Japon formunda ve orta sınıf bir otomobile yakışmayacak kadar silik görünüyor. Avensis'teki gibi yüksek yapılı olan Vectra kokpitinde en önemli sorun, Opel tasarımcılarının BMW’nin i-Drive'la yaşadığı sıkıntıları umursamadan geliştirdikleri dairesel ana kumanda düğmesinin yarattığı kullanışsızlık. En basit bir havalandırma yönlendirme ayar işlemi bile bir kaç saniye sürüyor ve dikkati yoldan ayırmaya neden oluyor. Mazda temsilcisinin havalandırma petekleri ve dairesel kumandalar gibi Alfa Romeo modellerini anımsatan unsurlarla donatılmış kokpitinde yatay ince bilgi ekranı ve kırmızı aydınlatmalar da Audi'yi çağrıştırıyor. Genel ergonomi yeterliyse de müzik sisteminin kullanımı kumandalar (direksiyon üzerindekiler dahil) iyi ifade edilemediğinden rakiplerindeki kadar pratik değil. Ergonomik açıdan hatasız görünen Passat kokpiti, Mondeo kokpitinin de çıkış noktası. Ancak Mondeo'da elips formlu analog saatle süslenen orta konsol, Passat'taki kadar dolu görünmüyor. Üst yansı sıradışı, alt yarısıysa selefinden tanıdık olan Laguna kokpitindeki büyük kapak kullanılmadığı zaman müzik sistemini gizliyor. Ama Laguna kokpitinde rakiplerine göre en önemli farklılık Renault Card. Araca yaklaşıldığında kapıları açması dışında aslında anahtarın yaptığı görevden fazlasını yapmayan bu elektronik kart, cüzdana sığmadığı için sürücüye üzerinde taşıma zorluğu gibi bir sıkıntı da veriyor. Bu sınıfta bagaj büyüklüğüne önem verenlerin Avensis'i tercih etmeleri, en yakın rakipleri Mondeo ve Vectra'ya göre 20 litre daha fazla kullanım alanı elde etmelerini sağlıyor. Ancak Avensis'in bagaj ağzının bütün rakiplerinden dar, yük eşiğinin yüksek olduğunu da hesaba katmalı. Laguna ve 6'ysa 430 litrelik bagajlayla ancak kompakt sedanlar kadar yer sunuyor. Motor, performans Yedi rakip otomobil arasında 2.2 litrelik motora sahip Vectra ve 1.8 litrelik motora sahip Passat dışında tüm modeller gücünü 2.0 litrelik motorlardan alıyor. Ancak büyük hacim Vectra'ya güç ya da tork avantajı getirmediği gibi performans derecelerinde de olumlu katkısı göze çarpmıyor. Silindir başına 5 supap teknolojisine sahip Passat motoruysa rakiplerinden düşük hacmine karşın turbo besleme sayesinde 2.0 litrelik motorların düzeyinde güç üretebiliyor. Bütün motorlar arasında en farklı çalışma karakterine direkt benzin enjeksiyonuyla beslenen Toyota motoru sahip. Bu motorda diğerlerinden farklı olarak benzin doğrudan silindirin içine gönderilerek yanma sağlanıyor. Kullanımda bu özelliğin etkisi hissedilmiyorsa da sistemin düşük tüketimde payı büyük. 2.0 litrelik altı makine içinde Honda motoru sürekli değişken supap zamanlama sistemi i-VTEC'i kullanırken Toyota motoru da değişken supap zamanlama sistemi VVT-i'dan yararlanıyor. Çalışma karakterleri değerlendirildiğinde en dinamik yorumunu hak eden motor, hiç şüphesiz karşılaştırmanın en güçlüsü Accord'a ait. Çok seri bir şekilde devirlenen motorun canlılığı, test ölçümlerinde saptadığımız performans değerlerine de yansıyor. Gücü Laguna dışındaki rakiplerinden düşük olmasına karşın Mazda motoru da ateşli devirlenmesiyle kullanım keyfi veriyor. Gerçi farklı işletim sistemiyle Mondeo da aynı motoru kullanıyor ama vites oranlarının payıyla aynı hissi vermiyor. Kolay devirlenmesiyle dikkat çeken Toyota motoru özellikle orta devirlerde ışıldayan performansıyla Avensis'e orta sıralarda yer sağlayabilirken alt devirlerdeki cansızlığı ve telaşsız hızlandırdığı görülen Opel motoru Vectra'ya karşılaştırmadaki en büyük hacimli motora sahip olmasına karşın üstünlük getirmiyor. Hatta en kötü ara hızlanma derecelerinin sahibi de Vectra. Karşılaştırmanın en yüksek torkunu üreten VW motoru da turbo desteğiyle Passat'a orta sıralarda bir yer kazandırıyor. Rakiplerinden düşük güçlü Renault motoru bir hayli nazlı devirleniyor. Laguna'yı yüksek hızlara ulaştırırken de pek ateşli davranmıyor. Tabii elde edilen performans değerlerinde yedi otomobilin farklı özelliklerdeki otomatik şanzımanlarının da önemli etkisi bulunuyor. Örneğin sadece overdrive fonksiyonuyla donatılmış geleneksel yapılı otomatik şanzımanlara sahip Mondeo ve 6'da sistemin performansa herhangi bir kalkısı yok. Geçişleri pek sarsıntılı olmayan vites kutularında kaygan zeminlerde kalkışı kolaylaştırmak için kış kullanım modu da sunuluyor. Yedi otomobil arasında en kullanışlı otomatik şanzımana manuel kullanım imkanı da sunan Accord sahip. Eğim kontrol ünitesine sahip olan sistem, ayak gazdan çekildiğinde hızlanmayı sürdürmezken yumuşak geçişleriyle de fark edilir bir akıcılık sağlıyor. Aynı şekilde Vectra'nın Active Select otomatik şanzımanı da manuel kullanılabiliyor ve akıllı özelliklere sahip. Örneğin ani yavaşlamalarda şanzıman vites küçülterek sürücünün motor kompresyonundan da yararlanmasına imkan veriyor. Ama vites geçişlerinin Accord'da daha yumuşak olduğu hissedilirken düşük elde edilen yakıt tüketiminde vites kutusunun da payı olduğu anlaşılıyor. Vectra şanzımanında zaman zaman vites küçültmelerde yaşanan sarsıntı ve bocalamalar puan kaybettiriyor. Laguna'nın Pro-Active adaptif şanzımanı, her ne kadar sürücünün kullanım tarzına uyum gösterebildiği belirtilse de sarsıntılı ve gecikmeli değişimleriyle kullanıcıyı şaşırtıyor. Avensis'in otomatik şanzımanı her ne kadar manuel kullanım imkanı veriyorsa da artık modern bir otomobilde aranan başka akıllı özelliklere sahip değil. Kış modu düğmesi vites konsolundaki alışılagelmiş yerinden farklı olarak kokpit üzerine yerleştirilen şanzımanın değişimleri de Accord kadar yumuşak değil. Passat'ın, Tiptronik şanzımanıysa akıllı özellikler sunmazken sürücüye sadece manuel değişim imkanı sunuyor. Tüketim disiplininde Japon otomobilleri ağırlıklarını iyice hissettirdiler. Accord, Avensis ve 6, 100 km'deki 9.4 litrelik ortalama tüketimleriyle karşılaştırmanın en cimri otomobilleri olarak birincilik kürsüsünü paylaştılar. Onları 9.6 litrelik tüketimiyle Vectra ve 9.8 litrelik tüketimiyle Laguna izledi. Kullanım, konfor Orta sınıfa üye olmanın gereği olarak yüksek konfor özelliği sunması çok doğal olan otomobiller arasında yol tutuş özelliklerinin yarattığı ayrım çok daha belirgin. Ancak yol tutuş özelliklerinden önce konforun, süspansiyon yumuşaklığı nedeniyle Laguna'da tüm rakiplerinden daha , yüksek, sportif karakteriyle tam uyum gösterir şekilde 6 ve güvenliğin daha çok önemsendiği Mondeo'daysa daha düşük olduğunu belirtmeliyiz. Ancak bu iki otomobilin de yolla arkadaşlığı üst düzeyde. Özellikle Mondeo orta sert süspansiyonu ve mükemmel işleyen direksiyonuyla virajlı yollarda seyahat etmeyi bir zevk haline getiriyor. Bu iki özelliğin en iyi dengelendiği otomobilse Vectra. Elektronik sistemlerle sürekli gözlem altında olan Vectra, genel olarak çok stabil ve nispeten sert olan süspansiyona rağmen yeterince konforlu. Rahatsız edici salınımlar yaşatmayan otomobil, yola çok güvenle basıyor. Ülkemiz yol şartlarında sıkıntı yaratmaması için süspansiyon sistemi 20 mm yükseltilen Laguna, zaten yumuşak karakterli olan sistemin bu değişiklikle yaşadığı kayıplar yüzünden çok belirgin tutunma zaafları sergiliyor. Sık sık devreye giren ESP'nin hatırlattığı tutunma güçlükleri yaşayan otomobil, salınımlarıyla da kullanım keyfi vermiyor. Accord'un yeterli konfor sağlayabilen süspansiyonu da sert ve kombine virajlarda yaşanan çapraz salınımlar dışında çok iyi tutunma özellikleri gösteriyor. Otomobilin çok direkt olan direksiyon sistemi, 6, Vectra ve Mondeo'yla birlikte slalom testlerinde en çok güven veren otomobil olmasını sağladı. Avensis'in süspansiyon sistemi, 17 inçlik jantlara rağmen yol tutuş güvenliğinden ödün verilmeden bir aile otomobili için yeterli konforu sağlayabiliyor. Yeterli konfor özellikleri sağlayabilen Passat'ın en önemli sıkıntısı, keskin virajlarda belirgin şekilde önden kayma eğilimi göstermesi. Neyse ki EDL ve ESP, araç ancak çok zorlandığında yaşanan bu durumda çizgisinin korunmasını sağlayabiliyor. Yedi otomobil arasında en rahat oturma pozisyonunu, geniş ve ideal sertlikteki dolgulu koltuklarıyla Laguna sunuyor. Yüksek oturma pozisyonlu Avensis ise bu disiplinde pek başarılı değil. Karşılaştırmanın fren disiplininde zafer, tartışmaya yer bırakmayacak kadar kısa ve güvenilir olan 100 km/s hızdaki 36 metrelik duruş mesafesi, iyi dozlanan fren pedalı ve kolay ısınmayan fren sistemiyle Accord'a ait. Onu 37 metrelik duruş mesafeleri ve dozlama özellikleriyle 6 ve Avensis izliyor. Vectra, 40 metrelik duruş mesafesiyle birincinin dört metre (yaklaşık bir otomobil boyu) gerisinde kalırken diğer rakipler 39 metrelik duruşlar sağlayabildi. Orta sınıfta güvenlik çıtasının epey yükseldiği ortada. Ama kürsüye çıkan üç Japon, Uzakdoğu'da fren konusunun çözüldüğünü ilan ediyor. Fiyat, donanım Karşılaştırmanın en pahalı modeli, 61 milyar 593 milyon liralık fiyatıyla Fransa temsilcisi. Ödenen bu para karşılığında Laguna, rakiplerinde bulunmayan ani frende otomatik yanan dörtlü ikaz lambaları, Türkçe konuşan uyarı sistemi ve Renault Card'ı sunuyor. 60 milyar 150 milyon liralık fiyatıyla, Laguna'dan sonra en pahalı otomobil olan Passat, bol miktarda paket opsiyon bulanan donanım listesinde, eksiksiz güvenlik donanımlarına dahil edilen elektronik diferansiyel kilidi ve ilk yardım çantasıyla rakiplerine üstünlük kurarken, çift bölgeli klima sunmamasıyla şaşırtıyor. Karşılaştırmanın en iyi fiyat-donanım dengesi kurduğunu gözlemlediğimiz modeli Vectra, 59 milyar 797 milyon liralık rakam ödendiğinde rakiplerinde bulunmayan hemen her donanımı sunarken opsiyon ya da paket opsiyon olan bir çok donanımı da standart olarak sunmasıyla alkışı hak ediyor. Bu donanımlar arasında, hafızalı koltuklar, Avensis'te de bulunan xenon farlar ve far yıkama sistemi, 6'da da sunulan elektrik kumandalı koltuklar yer alıyor. Donanımında, yağmur sensörü, park sensörü, hatta içerden açılan bagaj kapağı bile sunmamasına karşın 56 milyar 640 milyon liraya satılan Mazda 6'nın donanımında rakiplerinde bulunmayan tek donanım subwooferlı Hi-Fİ müzik sistemi. Accord'un 55 milyar 750 milyon liralık fiyatı, rakiplerinde sunulmayan donanımlar getirmezken; örneğin, park sensörü, deri döşeme opsiyonu, elektrik kumandalı koltuk, CD değiştirici, soğutmalı torpido gözü gibi donanımlardan da vazgeçilmesini gerektiriyor. Orta sınıfın yeni üyesi Avensis de hesaplı fiyat ve zengin donanımla dikkat çeken modellerden. Toyota'ya ödenen 53 milyar 717 milyon liranın karşılığında hiçbir rakipte bulunmayan diz hava yastığını almak bile başlı başına önem taşıyor. 47 milyar 853 milyon liraya satılan, karşılaştırmanın en ucuz modeli Mondeo, tıpkı kardeşi Focus gibi zayıf donanımıyla puan kaybediyor. Öyle ki elektronik çekiş kontrol sisteminin standart sunulmadığı tek model olan Mondeo'da, otomatik klima, yol bilgisayarı ve hız sabitleme sistemi de ancak Ghia versiyonunda alınabiliyor. Sonuç Çok zengin donanımı şu anda en uygun fiyata sunan Avensis, tüketim ve fren performansındaki başarıları ile orta sınıf liderliğini kazanıyor. Onu zengin donanımı ve sürüş özellikleri ile Vectra izlerken, üçüncü sırayı sürüş dinamikleri, düşük tüketimi, kısa fren mesafesi ile Mazda 6 alıyor. Yol tutuş ustası Mondeo, çok zayıf donanımıyla, ESP'nin sunulmadığı Acoord ile birlikte dördüncülüğü paylaştı. Eskiyen tasarım, yüksek tüketim ve yol tutuş sorunları Passa'ı beşinciliğe iterken, karşılaştırmanın en pahalı modeli Laguna, performans ve yol tutuş disiplinlerinde kaybettiği puanlar ile son sırayı aldı.