Nobel kimya ödülü 'kuazi kristal' keşfiyle İsrailli araştırmacının

Nobel komitesi kimya dalındaki ödülü, 1982 yılında kristallerde yeni bir kimyasal yapı keşfeden İsrailli bilimadamı Daniel Shechtman'a verdi.

Bu yıl kimya dalındaki Nobel ödülüne, kuazi kristallerin yapısını keşfeden Daniel Shechtman layık görüldü.

İsrail Teknoloji Enstitüsü'nde görevli 70 yaşındaki kimyager, 10 milyon İsveç kronu (yaklaşık 2,7 milyon lira) değerindeki ödülü tek başına alıyor.

Bundan önce açıklanan tıp ve fizik dalındaki ödüller üçer kişiden oluşan gruplara verilmişti.

Daniel Shechtman, kristal atomlarının imkansız olduğu düşünülen bir yapılanmaya girebildiğini göstererek kimyagerleri şaşkınlığa uğratmıştı.

Shechtman, kuazi kristalleri alüminyum ya da mangenez gibi eriyik metalleri soğuk bir yüzeye hızla püskürterek elde etti.

Elde ettiği maddeyi mikroskop altında inceleyen Shechtman, hiçbiri bir diğerini tekrar etmeyen, fakat mükemmel bir simetri içinde dizilerek kümeler oluşturan atomlar gördü.

Bu yapı, normalde birbirini tekrar eden düzenli kümelerden oluşan kristal atomlarından çok daha farklı bir biçim sergiliyordu.

Daniel Shechtman'ın keşfettiği bu yeni yapıya, ''kristal gibi'' anlamını taşıyan kuazi kristal adı verildi.

İsrailli kimyagerin 1982 yılında ABD'de çalışırken yaptığı keşif, ilk başta birçok meslektaşı tarafından hatalı olduğu inancıyla şüpheyle karşılanmıştı.

Fakat geçen zaman içinde kuazi kristaller artık endüstrinin birçok dalında kullanılıyor.

Matematikçiler, kuazi kristal atomlarının diziliş biçiminin İslam sanatının geometrik desenlerinde de görüldüğüne dikkat çekiyor.

İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez, Nobel ödülünü kazananan 10'uncu İsrailli olduğunu söylediği Daniel Shechtman'ı telefonla arayarak tebrik ettiğini açıkladı.

Perez, 1994 yılında İsrail dışişleri bakanı olduğu dönemde Nobel barış ödülünü Yaser Arafat ve İzak Rabin ile birlikte paylaşmıştı.