Nefes darlığı çekiyor musunuz?

Sigara içen her beş kişiden biri, yaşamı sırasında KOAH gelişme riskiyle karşı karşıyadır.

Dünyada yaklaşık 600 milyon kişide KOAH bulunuyor. Türkiye’de ise 3,5-4 milyon kişide KOAH bulunduğu tahmin ediliyor. Peki KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) nedir biliyor musunuz? Olağan günlük etkinlikleriniz nefes darlığına, hışıltılı solunuma ya da sürekli öksürüğe neden oluyorsa, akciğerlerinizi kontrol ettirin. Ne kadar çabuk davranırsanız, o kadar çabuk daha rahat nefes alırsınız. Amfizem ve kronik bronşiti kapsayan bir hastalık grubu olan KOAH’ın (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), en sık görülen özelliği, akciğerlerinize giren ve akciğerlerinizden çıkan havayı nefes darlığına neden olacak derecede kısıtlayabilmesidir. Amfizem Amfizem, alveollerdeki hava boşluklarında, alveol duvarlarının yıkımıyla oluşan anormal ve kalıcı genişlemedir (açık bir nedbeleşme yoktur). Klasik semptomu nefes darlığıdır. Kronik bronşit Kronik bronşit, fazla miktarda mukusun oluştuğu sürekli öksürük durumudur. Kronik öksürük art arda iki yıl içinde, yılda en az 3 ay görülür. KOAH’ın nedenleri nelerdir? Sigara içme, KOAH’ın en önde gelen nedenidir ve bildirilen tüm vakaların % 90’ından sorumludur. Sigara içen her beş kişiden biri, yaşamı sırasında KOAH gelişme riskiyle karşı karşıyadır. Ancak, KOAH riski taşıyanlar yalnızca sigara içenler değildir. Daha önce sigara içmiş olanlar ve sürekli sigara dumanına maruz kalanlar (pasif içiciler) da KOAH için potansiyel adaylardır. Kimlerde KOAH var? Dünyada yaklaşık 600 milyon kişide KOAH bulunduğu tahmin edilmektedir. Yalızca ABD’de, 30-35 milyon KOAH hastası vardır ve bu hastaların ancak yarısına tanı konulmaktadır. Türkiye’de ise 3,5-4 milyon kişide KOAH bulunduğu düşünülmekte ve bunların çok az bir kısmına tanı konulabilmektedir. KOAH, yalnızca 1993 yılında yaklaşık 100.000 kişinin ölümüne doğrudan neden olan, çok daha fazla kişinin de ölümünde rol oynayan bir faktördür. KOAH’ın sonuçları nelerdir? Dünyada en sık rastlanan 2. hastalıktır ve ölüm nedenleri arasında 5. sırada yer almaktadır (%4.2). KOAH, ABD’de ölüm nedenleri arasında 4. sırada, hastaneye yatış nedenleri arasında ise 3. sırada yer almaktadır. ABD’de önde gelen 5 ölüm nedeni arasında yalnızca KOAH’ta artış görülmektedir. Neler yapabilirsiniz? Doktorunuza başvurun. Doktorunuz, iki önemli değeri ölçen bir spirometre testiyle akciğer kapasitenizi kontrol etmek isteyebilir: FEV - zorlayarak bir saniyede üfleyebildiğiniz havanın hacmi FVC - zorlayarak üfleyebildiğiniz havanın toplam hacmi. Bu “akciğer ölçümleri”, doktorunuza akciğerlerinizin sağlık durumunu değerlendirmek ve uygun tedaviyi önermek için gereken bilgiyi sağlayacaktır. Sigara içiyorsanız, yapabileceğiniz en iyi şey bu alışkanlığınızdan vazgeçmektir. Kuşkusuz, KOAH’ın kötüleşmesini önleyecek en etkili yol budur. Doktorunuzdan, sigarayı bırakmanıza yardımcı olmak amacıyla özel olarak tasarlanmış bir program önermesini isteyin. Ayrıca ailenizden ya da yakın arkadaşlarınızdan da sizi desteklemelerini isteyin. KOAH semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilecek özgül ilaçlarla ilgili bilgi edinin. Sigara içmiyorsanız, ancak sürekli olarak sigara dumanına maruz kalıyorsanız, bu durumdan kaçınmanın yollarını arayın. Beklemeyin! Olağan günlük etkinlikleriniz nefes darlığına, hışıltılı solunuma ya da sürekli öksürüğe neden oluyorsa, akciğerlerinizi kontrol ettirin. Doktorunuzdan akciğerlerinizin daha iyi duruma gelmesine yardımcı olabilecek, uygun ilaçlar konusunda bilgi alın. Ne kadar çabuk davranırsanız, o kadar çabuk daha rahat nefes alırsınız. Biliyor muydunuz? Yirmi beş yaşından itibaren günde ortalama 30 sigara içiyorsanız, KOAH gelişmese de, 40 yaşına geldiğinizde akciğer kapasiteniz ortalamanın altına düşecektir. KOAH riski taşıyan bir sigara tiryakisiyseniz, akciğer kapasiteniz hızla azalacak ve büyük olasılıkla 65 yaşında sık sık nefes darlığı çekeceksiniz. KOAH riski taşıyan bir sigara tiryakisiyseniz ve 50 yaşında sigarayı bırakırsanız, akciğer işlevlerinizde az miktarda düzelme ve KOAH gelişmesi açısından taşıdığınız riskte azalma olabilir.