NASA'daki Rizeli Türkiye'nin gururu

Mars'a giden uzay aracının güdüm sistemini tasarladı, şimdi de...

NASA’da görev yapan Rizeli Makine Mühendisi Dr. Behçet Açıkmeşe Türkiye’nin gururu oldu.

Yurt dışındaki başarılı Türk bilim adamlarının sayısı her geçen gün artıyor. NASA tarafından 'Mars Scince Laboratory Projesi' kapsamında 5 Ağustos 2012 tarihinde Mars’a indirilen 'Curiosity' isimli insansız bilgi toplama aracının güdüm ve kontrol sisteminde görev alan Makine Mühendisi Dr. Behçet Açıkmeşe, şimdi ise NASA tarafından 2014 yılında 'Soil Moisture Passive Active Mission Projesi' kapsamında uzaya gönderilecek olan aracın reaksiyon kontrol sistemini tasarladı.

NASA’da çok sayıda projede görev alan Açıkmeşe’nin bilim dergilerinde yayınlanmış 50’nin üzerinde makalesi bulunuyor. NASA’da ve ABD’de bilim dünyasında adından övgü ile bahsedilen Rizeli bilim adamı ülkesinde ise fazla tanınmıyor.

MARS'A GİDEN ARACIN GÜDÜM SİSTEMİNİ
TASARLADI

ABD’de başarıları ile konuşulan Türk bilim adamı Behçet Açıkmeşe, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, bilim dünyasına Türk bilim adamlarının katkılarını gururla takip ettiğini belirterek bir Türk olarak NASA’da görev yapmaktan mutluluk duyduğunu söyledi. Açıkmeşe, Mars’ta bulunan 'Curiosity' aracında geliştirdiği ve NASA’da gündem olan çalışması ile ilgili de teknik bilgiler verdi. Açıkmeşe, Mars’tan dünyaya fotoğraflar ve Mars hakkında önemli bilgiler ulaştıran uzay aracının Mars’ın atmosferine girdikten sonra uçmasını sağlayan güdüm sistemini geliştirdi.

Açıkmeşe, “Araç saatte 21 bin km hızla Mars atmosferine girdi. Atmosfere girdikten sonra araç süpersonik paraşütünü açarak sürtünme ile yavaşladı. Yeterince yavaşlayınca paraşütü bırakarak roketlerini ateşledi. Aracın hızı roketlerin yardımı ile sıfıra inerken, iniş aracı bir vinç yardımı ile 'Curiosity’i zemine indi. Benim görevim ise bu aşamadan sonra başladı. Vinci taşıyan ve Curiosity’i yere indiren uzay aracının, iniş bölgesinden en az 150 metre uzağa uçurulması gerekiyordu. Bunu yaparken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise uzay aracının hemen altında olan Curisoity’e zarara vermemek ve onun etrafında derin hendeklere sebep olmamaktı. Geliştirmiş olduğum GN&C sistemi uzay aracını otonom bir şekilde, Curisity’e zarar vermeden, uzak güvenli bir mesafeye uçurduk. İniş sonrası Mars’ın etrafındaki bir uydudan yapılan gözlem sonucu uzay aracının yaklaşık 650 metre uçtuğu belirlendi. Bu mesafe istenen ucu mesafesinin çok üzerindeydi ve çok basarili bir uçuş manevrası yapıldığının ispatı oldu” dedi.

Bu projenin gerçekten çok güç bir proje olduğunu ifade eden Açıkmeşe “900 kilogramlık bir yüzey aracını Mars’a götürmek ve onu bir vinçle Mars yüzeyine indirmek uzay havacılık tarihinde bir ilkti. Birçok teknik zorluklar ve bilinmeyenler olmasına rağmen, bu proje umduğumuzdan çok daha başarılı ve pürüzsüz bir şekilde gerçekleşti” diye konuştu. Açıkmeşe, kendisinin de bu projede kilit bir güdüm ve kontrol sistemini geliştirdiği için gururlu olduğunu ve o iniş anının bir parçası olmanın ve o anı projedeki iş arkadaşları ile paylaşmanın mutluluğunun tarif edilemez olduğunu ifade etti.

DR. BEHÇET AÇIKMEŞE KİMDİR ?
Rize’nin Ardeşen İlçesi’nde dünyaya gelen Dr. Behçet Açıkmeşe Ortadoğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra 1994 yılında ABD’ye gitti. Master ve Doktorasını Purdue Üniversitesi'nde Makine Mühendisliği, Uzay ve Uçak Mühendisliği bölümünde tamamladı. 2003 yılında NASA’nın Jet Propulsion Laboratory bölümünde görev aldı. NASA’nın bir çok projesinde imzası bulunan başarılı Doktor halen Texas Üniversitesi Uzay ve Uçak Mühendisliği ve Mühendislik Mekaniği Bölümü’ne öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Açıkmeşe’nin NASA’daki görevi de devam ediyor.