Mustafa Kemal Paşa'nın Vahdettin'in firar girişimi halinde linç talimatı verdiği belge ortaya çıktı

Sultan Vahdettin'in 17 Kasım 1922'de İngiliz savaş gemisiyle ayrılmasından günler önce 4 Kasım'da Atatürk'ün padişahın kaçma girişiminde bulunması halinde linç edilmesi yönünde İstanbul'da bulunan Ankara temsilcisi Refet Paşa'ya telgraf gönderdiği ortaya çıktı. Yazar Murat Bardakçı, cumhurbaşkanlığı arşivinde bulunan belgeyi paylaştı.

Son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin'in İngiliz savaş gemisiyle yurt dışına çıkmasının 100. yıl dönümünde Habertürk yazarı Murat Bardakçı, Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nde 01013068-13 numarada bulunan belgeyi yazısında paylaştı.

2 Kasım'da Fevzi Paşa'nın Mustafa Kemal Paşa'ya yazı göndererek Vahdettin'in firar edebileceği yönünde duyumlar aldıklarını belirten Bardakçı, bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa'nın, İstanbul’da Ankara’nın temsilcisi olarak bulunan Refet Paşa’ya 2 gün sonra şifreli bir telgrafı gönderdiğini yazarak şu ifadelere yer verdi:

"Mustafa Kemal Paşa, bu telgrafın metninde daha sonra kendi eliyle ve kırmızı bir kalemle bizzat değişiklik yapmış ve metnin altını yine aynı kalemle imzalamıştı.

"Ahali vasıtasıyla linç tatbîki lâzımdır"

Refet Paşa’ya gönderilen talimatın son şekli, şöyle idi:

“Dersaadet’te (İstanbul’da) Refet Paşa Hazretleri’ne,

Vahideddin’in memâlik-i ecnebîyeye (yabancı memlekete) firar için hazırlıklarda bulunduğu istihbar edilmiştir (haber alınmıştır). Tahakkuku (gerçekleşmesi) halinde ahali vasıtasıyla linç tatbîki lâzımdır. Bunun temini mercûdur (rica olunur). Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi, Başkumandan Mustafa Kemal”.

Hayatını tehlikede gördüğünü söyledi

Ortaya çıkan belgenin padişahın İstanbul'dan ayrılışının sebebi olabileceğini yazan Bardakçı, yazısını şu sözlerle tamamladı:

"Sultan Vahideddin’in General Harington’a gönderdiği İngiltere’ye iltica mektubunda kullandığı “İstanbul’da hayatımı tehlikede gördüğümden...” ifadesinin sebebi bu gelişmelerdir ve padişah, memleketten ayrılacağının ortaya çıkması hâlinde linç edilmesi için verilen talimattan da bir şekilde haberdar olmuş olabilir. Üstelik, o günlerde meydana gelmiş benzer bir kanlı bir hadise de vardır: Gazeteci Ali Kemal’in 6 Kasım 1922’de İzmit’te linç edilmiştir!

Tam metnini ilk defa burada üzerinde herhangi bir yorum yapmadan yayınladığım bu son derece önemli belgenin, Sultan Vahideddin’in bir İngiliz savaş gemisi ile İstanbul’dan ayrılması tartışmalarına bundan böyle bambaşka bir boyut getireceğine eminim."