Mısır ordusu kibarca darbe yaptı

Mısır'da başa mı dönülüyor. Müslüman Kardeşler'in adayı seçimi kazandığı saatlerde askerler geceyarısı örtülü darbe yaptı.

Cumhurbaşkanı seçim sandıkları açılmaya başlandığı sırada, Askeri Yüksek Konseyi yayınladığı bir bildiri ile yeni cumhurbaşkanını yetkilerinin büyük bir bölümünü tırpanladı. 

Buna göre yasama yetkisi ordunun elinde olacak. Devlet bütçesini belirleme yetkisi, Askeri Konsey’de olacak. Ordu bütçesini de konsey belirleyecek. Anayasayı yapacak kişileri askermer atayacak.

Yeni Cumhurbaşkanının yemini Anayasa Mahkemesinde yapmasından, askerlerin içişlerine karışmayacağına, savaş ilanını silahlı kuvvetlerin onayını almasından sonra karar vereceğine kadar bir çok konuda yönetimi askere bırakan deklarasyon, ülkede yeni bir askeri darbe olarak değerlendirildi.

Resmi gazetede anayasa değişikliğini yayımladıktan sonra kenara çekilerek sessiz kalmayı tercih eden Yüksek Askeri Konsey, gelen tepkiler üzerine dün akşam saatlerinde bir açıklama yaptı. Konsey, elinde topladığı tüm yetkileri haziran ayı sonunda devreceği sözünü verdi.

MURSİ ATEŞTEN GÖMLEK GİYDİ

Ülkede yönetimi elinde bulunduran Askeri Konsey'in yetkilerini sivillere devretmeyi reddi çerçevesinde önümüzdeki günlerde Müslüman Kardeşler ile asker arasında gerginliklerin çıkması kaçınılmaz olarak görülüyor. Parlamentonun ve anayasanın olmadığı bir ülkeye cumhurbaşkanı olarak gelen Mursi'nin ateşten bir gömlek giydiği değerlendirmesi yapılıyor. Mısır'da halk askerin yönetimi sivillere devretmesini isteyerek normal bir demokratik ülke olmayı arzu ederken, bu şekilde yeni Mısır'ın ekonomi, insan hakları, demokrasi alanında kalkınacağını düşünüyor.

SORUNLAR DAĞ GİBİ

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından herkesi kucaklayıcı mesaj veren Mursi'nin ülkedeki diğer grupların desteğini alarak, yeni anayasa hazırlanması, parlamento seçimlerinin yapılması hayati önem taşıyor. Mursi ayrıca, ordu ile ilişkilerde izlenecek hassas denge yeni krizler oluşturulmadan yönetimin sivillere devredilmesi konusunda önemli görevler düşüyor. Mısır'da herkes Müslüman Kardeşlerin ordu karşısında vereceği sınavın sonucunu merak ederken, kimileri söz konusu gerginliğin askeri darbe ile sonuçlanmasından endişe ediyor. Başta ekonomi olmak üzere, işsizlik, fakirlik gibi ülkenin en önemli sorunlarının yanı sıra halk, hazırlanacak yeni anayasada insan hakları, demokrasi, fikir özgürlüğü gibi bir çok konunun güvence altına alınmasını istiyor. Rakibi Ahmet Şefik karşısında yüzde 52 oranında bir oyla cumhurbaşkanı seçilen Mursi'nin başta ABD olmak üzere Avrupa ülkeleri ile nasıl bir ilişki geliştireceği de izlenen konular arasında.

Mursi ilk olarak ülkedeki tüm tarafların desteğini alarak yeni bir anayasa oluşturulması parlamento seçimlerinin yapılarak hükümetin kurulması gibi önemli konular duruyor. Mısır halkından aldığı bu zorlu görevi nasıl yürüteceği merakla beklenen Mursi, hem kendisi hem de mensubu olduğu Müslüman Kardeşlerin Mısır tarihindeki siyasi sınavını verecek. Başarı ve başarısızlık arasında iki tercihin olduğu bu sınavda ülkeyi çıkmaz bir yola sürüklemek veya Türkiye'de olduğu gibi Ak Parti'nin ortaya koyduğu başarılı bir program ortaya koyma gibi fırsat bulunuyor. Müslüman Kardeşlerin onlarca yıldır Mısır'da bekledikleri yönetim fırsatını elde etmişken olası başarısızlık durumunda sadece Müslüman Kardeşlerin siyasi sonunu hazırlamayacak aynı zamanda ülkeyi çıkmaz bir sokağa şokmuş olacak.

ORDU HANGİ YETKİLERİ ALDI?

Resmi gazetede yayımlanan anayasal değişikliğe göre:

- Askeri Konsey ordu üzerindeki tüm yönetimi elinde tutacak. Orduya komutan atama ve görev sürelerinin belirlenmesinde tek yetkili merci yine Askeri Konsey olacak.

- Askeri Konsey Başkanı Mareşal Hüseyin Tantavi, yeni anayasa ilan edilene kadar ordu komuta ve Savunma Bakanlığı görevini yürütecek.

- Yasama yetkisi ordunun elinde olacak.

- Yeni cumhurbaşkanı (isim belirtilmiyor) “meclis feshedildiği” için Askeri Konsey önünde yemin edecek.

- Devlet bütçesini belirleme yetkisi, Askeri Konsey’de olacak. Ordu bütçesini de konsey belirleyecek.

- Cumhurbaşkanı, Askeri Konsey’in onayını almadan savaş ilan edemeyecek.

- Mısır’ın kalıcı anayasasını yapacak 100 üyeli heyeti seçme yetkisi de Askeri Konsey’e verilecek.

- Heyet, herhangi bir sebepten anayasayı yazma görevini yerine getiremezse yeni heyet bir hafta içinde Askeri Konsey tarafından yeniden seçilecek.

- Askeri Konsey yeni anayasanın Devrim ve Mısır’ın eski anayasası ile çatışan maddeleri barındırdığına kanaat getirirse 15 gün içinde değişiklik talebinde bulunabilecek.

- Olası bir iç karışıklık durumunda Cumhurbaşkanı askeri müdahale emri veremeyecek. Sadece talep edebilecek. Müdahale kararını Askeri Konsey verecek.