Milli gelir yeniden hesaplanıyor

Devlet İstatistik Enistitüsü (DİE), Milli gelir güncelleme çalışmalarını sürdürüyor. Güncelleme çalışmalarında artık 1998 yılı baz alınacak.

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), 'Milli Gelir Güncelleme Çalışmaları' kapsamında 1987 olan baz yılının, 1998 yılı olarak değiştirildiğini, kapsamın ve verilerin güncellemesinin yapıldığını ve ulusal hesaplar konusundaki çalışmaların Avrupa Birliği'nin (AB) '1995 Avrupa Hesaplar Sistemi' (ESA 95) ve Birleşmiş Milletler'in (BM)diğer uluslararası kurumlarla birlikte hazırladığı '1993 Ulusal Hesaplar Sistemi' (SNA 93) yayınlarına göre yürütüldüğünü bildirdi. Türkiye'nin Milli Gelir tahminlerini 1947 yılından bu yana yapan DİE, GSYH hesaplamalarında ayrıntılı verilerin elde edilebildiği ve bu suretle ulusal düzeyde girdi-çıktı tablolarının kullanımının mümkün olduğu yılı, baz yılı olarak kabul ediyor. Bu çerçevede DİE'nin halihazırda hesapladığı milli gelir rakamları 1990 yılı girdi-çıktı tablolarına dayanıyor. DİE'den yapılan yazılı açıklamaya göre, Türkiye'de Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) serilerinde 1948, 1968 ve 1987 olmak üzere üç kez baz yılı güncellemesi yapıldı. Devlet İstatistik Enstitüsü, ulusal hesaplar konusundaki çalışmalarını 'ESA 95' ve 'SNA 93' yayınlarına göre yürütüyor. 1998 baz yılı güncelleme çalışmasında hem en güncel verilerin kullanılması hem de metodolojik yeniliklerin hesaplamalara yansıtılması amaçlanıyor. Açıklamaya göre, baz yılı güncelleme gerekçeleri şöyle: "Bazı bilgilerin, dönemlik veya yıllık milli gelir tahminleri açıklandıktan sonra elde edilmesi veya kesinleşmesi nedeniyle en son verileri GSYH büyüklüklerine yansıtmak. Geliştirilen yeni yöntemlerle milli geliri daha hassas ölçmek ve böylece bilgi kayıplarını asgariye indirmek. Uluslararası karşılaştırmaların sağlıklı yapılabilmesine imkan sağlamak için kullanılan yöntem, kavram ve sınıflamaların uluslararası normlara uyumlu hale getirilmesini sağlamak." Bu çalışma kapsamında kullanılan güncel veriler ve gerçekleştirilen temel değişiklikler işe şu şekilde: "- Tüm sektörler için kesinleştirme çalışmalarında sektörel cari yıllık istatistikler ve DİE dışındaki sektörel veriler değerlendiriliyor. Bu bağlamda son yıllarda DİE tarafından yayımlanan, '1998 yılı Arz ve Kullanım ile Input-Output Tabloları', '2000 yılı Bina Sayımı', '2000 yılı Nüfus Sayımı', '2001 yılı Tarım Sayımı', '2002 ve 2003 yılları Hanehalkı Bütçe Anketi' sonuçları güncelleme çalışmalarında kullanılıyor. - Eksik kapsamın milli gelir hesaplarına dahil edilmesinde kullanılan işgücü girdi yaklaşımı, 1987 bazlı GSMH çalışmasında sadece 1-9 kişi çalıştıran imalat sanayi (küçük ölçekli) işyerlerinin katma değerinin hesaplamasında kullanılırken, güncellemede bu yöntemin kullanımı toplam imalat sanayi için uygulanacak. - Devlet sektörü ile ilgili kapsam güncellemesi yapılmıştır. Bu güncelleme sonucunda yeni kurulan bağımsız bütçeli kuruluşlar hesaplara dahil edilecek. - Mali kuruluşların GSYH'ya katkısı konusunda, ESA 95 standartlarına uygun olarak, yapılan hesaplamalar yenilendi. Ayrıca mali kuruluşlar sektöründe; özel finans kurumları, faktöring ve finansal kiralama kuruluşları sektöre dahil edilecek. - Konut sahipliği sektöründe yaratılan katma değerin hesaplamasında 2000 yılı Bina Sayım sonuçları ve tüketici fiyat endeksinde yer alan gerçek kira değerleri kullanılacaktır. - Bazı sektörlerde, sabit katma değer üretim oranlarının kullanılmasından kaçınmak amacıyla dönemsel girdi tahminleri yapılacak. - Sabit fiyatlarla GSYH tahminlerinde, fiyatlardaki nispi değişmelerin ve kalite değişikliklerinin hesaplama sistemine dahil edilebilmesi için Avrupa Hesaplar Sistemi'nin önerdiği zincirleme endeks kullanılacak." Açıklamada, bu güncelleme çalışmaları kapsamında; 1987 olan baz yılının, 1998 yılı olarak değiştirildiği ve kapsamın ve verilerin güncellemesi yapıldığı bildirildi. Ayrıca, ESA 95'e uygun olarak yöntemsel gelişmelerin mümkün olanlarının hesaplama sistemine dahil edilmiş olacağı belirtildi. GSYH güncelleme çalışmalarının, sektörel düzeyde devam ettiği ve analiz çalışmalarını takiben, yeni serinin sonuçları 7 yıl 28 dönemi içerecek şekilde hazırlanacağı ve sonuçların yayın tarihinin 15 gün önceden veri yayımlama takviminde açıklanacağı kaydedildi.