Çatı aday MHP'li seçmeni küstürdü mü? MHP'lilerin oyları Erdoğan'a mı kaydı? BBC Türkçe'den Rengin Arslan, Türkiye Günlüğü Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Çalık'a soruyor.
Abone olCumhurbaşkanlığı seçim sonuçları henüz kesin olarak açıklanmasa da şimdilik gösterdiği ilk sonuçlardan biri belki, de Türkiye siyasetinde "iki artı ikinin dört etmediği".
Seçimlerden önce söyleşi yaptığım Prof. Dr. Ahmet Demirel, "Biz çok otomatik bakıyoruz. CHP-MHP anlaştı, seçmen de verecek diye bakıyoruz. Hiç öyle olmayabilir. Bence Anadolu’da MHP’den Erdoğan’a oy kayabilir" demişti.
Şehir ve ilçeler bazında oy oranlarının ne olduğunu, Demirel’in öngördüğü gibi MHP’den Erdoğan’a oy çıkıp çıkmadığını henüz bilmiyoruz. Ancak yerel seçimlerde MHP ve CHP’nin aldıkları oyların toplamı, iki partinin cumhurbaşkanlığı seçimleri için ortak aday gösterdikleri Ekmeleddin İhsanoğlu’nun oylarına denk gelmiyor.
Ekmeleddin İhsanoğlu, henüz resmi olmayan sayıma göre, Türkiye genelinde 15 milyon 568 bin oy aldı.
Yerel seçimlerde CHP ve MHP’nin oylarının toplamı ise 19 milyon 400 idi. Yani Erdoğan’a zafer getiren 21 milyon oydan biraz daha az.
MHP’liler neden küskün?
Seçim öncesinde Ekmeleddin İhsanoğlu’nun, İslami kimliği nedeniyle özellikle sosyal medyada CHP’lilerin tepkisini çekerken, MHP’lilerin bu adaylığı daha ziyade sessizlikle karşıladığını söylemek mümkün.
Peki bu sessizlik seçim günü de sürdü mü? MHP’nin içinde küskünlerin temel itirazı neydi? Yoksa MHP’liler Erdoğan’ın liderliğinden yana mı tavır koydular?
1980 öncesinden beri ülkücü hareketin içinde yer alan ve şimdi Türkiye Günlüğü Dergisi’nin yayın yönetmenliğini yapan Mustafa Çalık MHP’nin oylarının "bir yere gitmediğini" söylüyor. MHP’de küskünler olduğunu söyleyen Çalık, bu kişilerin oy kullanmamayı tercih ettiğini belirtiyor.
Bu seçimlerin, resmi olmayan verilere göre yüzde 77’lik oy kullanma oranıyla son zamanların en düşük katılımlı seçimi olduğunu hatırlatıyor. Oy kullanmayanlar içinde CHP’liler kadar MHP’liler de olduğunu ekliyor.
'CHP ile ittifak, Putin ile ittifak gibi bir şey'
Çalık, MHP’nin kadrolarının öncelikle, partinin kendi adayını çıkarması gerektiğine inandığını söylüyor: "İdeoloji yoğun hareketlerde kendi hareketlerine mensup bir adayın gösterilmeyişi, partilerde kolektif bir gönül kırıklığı yaratır."
Peki MHP tabanı İhsanoğlu’nu neden kabul etmedi? Çalık bu sorunun yanıtının İhsanoğlu’nun kimliğinde değil, CHP ile ortak aday çıkarılmasında aranması gerektiğini düşünüyor. "Erdoğan’ı devirmek için ortak aday" stratejisi uygulandığını ve bunu yanılış bulduğunu söyleyen Çalık şunları söylüyor: "Türkiye taşrası enteresan bir memlekettir. Oradaki MHP’liler bir bakarsınız ki, AK Partililerden bile daha dindar insanlar. Bu insanlar için CHP ile ittifak, Putin ile ittifak gibi bir şey. Benim neslimde hayatını CHP zihniyetiyle mücadele etmiş kimseler için CHP ile ittifakı hiç bir argüman ile kabul ettiremezsiniz."
MHP’lilerin Erdoğan’a oy vermesini ihtimal dışı tutan Çalık, AKP ve MHP ile CHP arasındaki kutuplaşmanın böyle bir geçişkenliğe izin vermediğini söylüyor.
"Taşrada oylar güç dengelerine göre dağılıyor"
Siyaset bilimci ve Türkiye sağı üzerine çalışmalar yapan Yrd. Doç. Dr. Fatih Yaşlı ise Çalık ile aynı fikirde değil. Özellikle Orta Anadolu ve Karadeniz’de, MHP tabanı için İslam kimliğinin, milliyetçilikten daha önemli olduğunu söylüyor ve bu nedenle Erdoğan’a oy veren MHP’liler olmasına ihtimal veriyor.
Yaşlı "Özellikle taşrada, Türkiye’nin siyasi tarihine bakıldığında sağ oyların yüzer gezer olduğu görülür. Merkez sağ partiler, İslamcı partiler ve MHP arasında bu oylar güç dengelerine göre dağılır" diyor.
Peki İslami kimliğe sahip İhsanoğlu, bazı MHP’lilerin oylarını neden alamadı?
CHP ile yapılan ittifakın yarattığı MHP tabanında yarattığı kırgınlık ile ilgili Çalık’ın yaptığı benzer bir değerlendirmeyi yapıyor: "MHP’nin bu tabanın önemlice bir bölümü açısından CHP, ehven-i şer olsa dahi oy verilecek bir parti değildir."
'Hemşerilik de yetmedi'
MHP’nin Ekmeleddin İhsanoğlu için CHP kadar çalışmadığını gözlemlediğini söyleyen Yaşlı, Orta Anadolu ilgili varsayımını şöyle ifade ediyor: "Orta Anadolu’daki taşralı MHP seçmeninin, eğer sandığa gittiyse Ekmel Bey’den çok Erdoğan’ı tercih ettiğini söyleyebiliriz."
Ekmeleddin İhsanoğlu’nun memleketi Yozgat’taki durumun da buna örnek teşkil edebileceğini söylüyor. Yozgat’ı, "AKP iktidarına kadar MHP’nin kalelerinden biriydi ve ülkücü harekete militan yetiştiren bir yerdi" diye tarif eden yaşlı, İhsanoğlu’nun yüzde 33’lük oy oranını "hemşerilik dayanışmasının bile yeterli olmadığını görüyoruz" diyerek yorumluyor.
Erdoğan, kesin olmayan sonuçlara göre Yozgat'ta oyların yüzde 66’sını aldı.
Peki bu durum MHP için de bir çatlak yaratır mı? Çalık, partinin üst kademelerinde önemli bir değişim yaratacağını düşünmüyor ancak ekliyor: "Milliyetçi cenahta kısım, MHP ile gönül bağını kalıcı bir biçimde koparmıştır bu hadise nedeniyle."
Fatih Yaşlı da ne MHP’nin gelecek seçimlerdeki oylarında büyük bir değişiklik olmasını ne de "parti içinde bir muhalefet bayrağı açılmasını" bekliyor.
Kimileri tarafından bir hata olarak nitelendirilen bu ittifak MHP tabanında bir değişime işaret eder mi bilinmez ancak, Türkiye’nin sıkışık seçim takvimi içinde MHP seçmenin tavrını görmek için çok uzun süre beklemeyeceğiz gibi görünüyor.
ÖNCEKİ HABERLER
