MHP anketçiler için harekete geçti hapis cezası isteniyor

Seçim süreçlerinde kamuoyu araştırma şirketlerini yanıltıcı, art niyetli amaçlara hizmet eden çalışmalar içinde olmakla suçlayan MHP, yeni yasama döneminde araştırma şirketleri için yasa teklifi hazırladı. MHP'nin teklifi, yalan, yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler sunan araştırmacılara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilmesini öngördü.

MHP Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Karakaya, Kamuoyu Araştırmaları ve Sonuçlarının Yayınlanması Hakkındaki Kanun Teklifi'ne ilişkin TBMM'de bilgi verdi. Kamuoyu araştırmalarına yönelik eleştirilerini daha önce gündeme getirdiklerini hatırlatan Karakaya, özellikle seçim zamanlarında en fazla hedef yapılanın MHP olduğunu ifade ettiklerini söyledi.

Karakaya, şöyle konuştu: "Nitekim 24 Haziran seçim sürecinde de MHP'nin baraj altında hatta yüzde 2-3'lerde gösteren ahlak fukaraları bile çıkmıştı; sonucu hepiniz biliyorsunuz. Kısacası; bu işten en fazla zarar gören bir partinin mensubu ve aldatılma girişimine muhatap kılınan milletin bir temsilcisi olarak ifade etmek isterim ki; bu sahtekarlara artık dur demenin vakti gelmiş, hatta geçmiştir. Doğruyu eğri gösteren, eğriyi doğru ilan eden, ekonomik varlık ve yaşamlarıyla mali ve vergi bildirimleri arasında uçurumlar olan haramzadelerin kirli oyunlarına artık son verilmelidir. Hukuk devletinin olduğu yerde kamuoyu araştırma piyasası da kanunsuz, nizamsız, denetimsiz, başıboş olarak bırakılmaz." 

'AMAÇ ETİK VE MESLEK STANDARTLARINI DA DÜZENLEMEK'

MHP olarak söz verdikleri gibi bir yasa teklifi hazırladıklarını kaydeden MHP'li Karakaya, kanunun amacının, "Veri toplama ve analiz etme yoluyla ekonomik, sosyal ve siyasal araştırmalar yapan kuruluş ve kişilerin, bu araştırmaların yapılması, sonuçlarının açıklanması ve yayınlanmasına ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarına dair esasları ile bu alandaki etik ve meslek standartlarını düzenlemek" olduğunu belirtti.

Teklif hazırlanırken, kamuoyu araştırması ve sonuçlarının yayınlanmasına ilişkin uluslararası uygulama esaslarını da içeren ESOMAR/WAPOR kamuoyu araştırmaları rehberinden istifade edildiğini kaydeden Karakaya, teklif ile kamuyu araştırmalarının planlanmasından, verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ve sonuçlarının yayınlanmasına kadar geçen tüm sürece ilişkin işlemlerde şeffaf olacağını belirtti. 

Karakaya, "Örneğin araştırmacı; yayınlanan bir araştırma için araştırmayı kim için yaptığını, araştırmanın finansmanın kim tarafından karşılandığını ve tutarı belgeleri ile birlikte paylaşmak zorunda kalacaktır. Araştırmanın güvenilirliği ve geçerliliğini değerlendirmeye ilişkin her türlü teknik bilgi sağlamak zorundadır" dedi.

'KİŞİSEL VERİLER ARŞİVLENMEYECEK, İMHA EDİLECEK'

Araştırma bulgu ve sonuçlarının yayınlanmasının teklifte üzerinde hassasiyetle durulan bir konu olduğunu belirten MHP'li Karakaya, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Bu maksatla hem araştırmacı hem de müşteri için sorumluluklar getirilmektedir. Örneğin güvenirliliği ve geçerliliği konusunda şüphe duyulan ya da bağlamından koparılarak müşteri tarafından yayınlanan bir araştırma sonucuna araştırmacının mutlaka müdahale etmesi zorunlu olacaktır. Teklifte, Kişisel Verileri Koruma Kanuna gönderme yapılmaktadır. Kişisel verilerin arşivlenerek başka çalışmalar ya da başka amaçlar için kullanımının önüne geçilmesi maksadıyla ilgili işlemler sonlandığında imha edilmesi zorunluluğu getirilmektedir.

'TÜİK DENETİM VE GÖZETİM KURUMU OLACAK'

Araştırmacı olmak ve kamuoyu araştırma kuruluşu kurmak için gerekli bilimsel ve teknik yeterliliğe ilişkin nesnel koşullar, TÜİK tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. Belirlenen görev ve yükümlülüklerin ifasında her neviden araştırmacılar, Kurum ile iş birliği içerisinde çalışacak. 

Bu iş birliği kapsamında istenen her türlü bilgi, belge, veri ve istatistik talebi, ilgili araştırmacı tarafından gecikmeksizin Kuruma verilecektir. Kurum, bilimsel ve teknik özerklik ilkesi doğrultusunda, kamuoyu araştırmasının bilimsel ve teknik doğruluğu ve verilerin yeterliliği ile sınırlı olarak denetim yapma yetkisine sahip olacak. Araştırmacı ve araştırma kuruluşlarının nitelik ve yeterliliklerine ilişkin esas ve usullere ilişkin gerekli mevzuat çalışmaları TÜİK tarafından yapılacaktır."

MANİPÜLASYONA 2 YILDA 5 YILA KADAR HAPİS CEZASI

MHP Genel Başkan Yardımcısı Karakaya, teklifin cezai hükümler de içerdiğini söyledi. 

Karakaya'nın verdiği bilgiye göre; teklifte belirtilen koşul ve ilkelere uymayan araştırmacı veya kamuoyu araştırma kuruluşuna; ilgili araştırmayı yapmak için fatura karşılığı aldığı ücretin 10 katına kadar Kurumca idari para cezası kesilebilecek. Teklifteki koşul ve ilkelere aykırı olarak araştırma adı altında veya imasıyla kamuoyunu bir kurum, kuruluş, ürün, hizmet veya kişi hakkında olumlu ya da olumsuz yönlendirmek veya etkilemek maksadıyla yalan, yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler sunan araştırmacı veya kamuoyu araştırma kuruluşunun sorumlu yöneticisi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.