MHP kökenli profesör Mümtaz'er Türköne'den eski partisi hakkında tartışılacak tespitler geldi...
Abone olReferandumdan çıkan sonuçları değerlendiren iyasetbilimci Prof. Dr.Mümtaz'er Türköne'ye göre MHP anavatanı sayılacak bölgeleri kaybetti.
Star'dan Fadime Özkan'a konuşan Prof. Türköne'nin tespitleri bununla da sınırlı değil. İşte o röportajdan ilgili bölümler:
MHP'Yİ TABANI CEZALANDIRDI
MHP açılımla ilgili olarak 'hain söylemi' yürüttü ve açılımı kilitledi. Referandumda paket dışında aslında son bir yıllık hükümet politikaları ve kürt açılımı da oylanmış oldu. Çıkan sonuca göre bundan sonrası için ne yapar MHP, ne yapmalı?
MHP'nin referandum kampanyasında, demokratik açılım 'lanet açılımıdır' dedi ve PKK karşıtlığını Kürt sorununun çözümsüzlüğüne endeksledi. MHP'nin bu tezi özellikle Orta Anadolu, Karadeniz, Doğu Anadoludaki tabanı tarafından reddedildi. Bu çok önemli. Referandumun, Anayasa değişikliklerinden daha önemli olarak sağladığı sonuçlardan biri bu. Referandum Kürt sorununun çözümünü kolaylaştırdı. Özellikle bunu MHP üzerinden, MHP'yi cezalandırarak, MHP'ye oy kaybettirerek yaptı. MHP'nin yanlış yerde durduğunu farketmesine yol açtı.
MHP TÜRK-İSLAM SENTEZİNE DÖNÜYOR
Farkettiler mi sizce?
Farkettiklerini düşünüyorum. Ani Harabeleri'nde kılınan cuma namazı MHP politikasında çok ciddi bir değişiklik olduğunun da işareti. Toplumun ortak muhafazakar değerlerine Cuma namazı üzerinden bir dönüş var. MHP çok sekülerleşmiş, fazla Kemalistleşmiş idi. Ulusalçılaşma eğilimi vardı. Hatta Ergenekon saçma sapan bir şeydir, gibi laflar ediyorlardı. Devam eden bir davayla ilgili ilk kez böyle bir şey söylüyordu MHP. Fakat Ani eylemi, düşünülmüş, tasarlanmış, sembolik anlamı doğru okunduğunda derin bir eylem. MHP Türk-İslam sentezine geri dönüyor. Sadece Türklük kısmı kalmıştı, şimdi İslam sentezine geri dönüyor. Bu nedir? Geleneksel MHP sanıldığının aksine daha milliyetçi, muhafazakar, taşra radikalizmini merkez eğilimleriyle dengelemeye çalışan bir partidir. O moda geri dönüyor. Burda umut var mı? Bence yok. Yani MHP siyasi yelpazede diğer aktörlerin konumlanışa göre Kürt sorununda yine sert bir politika izlemek zorunda.
Kendi varlığını korumak için...
Kendi varlığını sürdürebilmek ve erozyona uğramayı engellemek için mutlaka sertleşmek zorunda. Fakat bu sertleşmeyi önceki gibi, çözümü tamamen bloke eden bir yıkıcılıktan mı yapacak yoksa biraz daha makul, mazur görülebilir adımlarla mı yürütecek, çok emin değilim. MHP içinde artık MHP'nin kontrol edemediği edemeyeceği dinamitler işlemeye başladı. Kürt sorunu çözüm mecraana girerse ve herkes bu sorunun çözümüne odaklanırsa, 'aman kan dökülmesin, cenazeler olmasın, Kürtlerin istediği makul şeylermiş, Türkiye bu işi çözsün' noktasına gelirse bu MHP nin en yaşamsal varlık temelinin ortadan kalkması anlamına geliyor. Tarihin dinamikleri MHP'yi küçültür.
OLMAK YA DA OLMAMAK, MHP'NİN BÜTÜN MESELESİ
Olmak ya da olmamak durumuyla mı karşı karşıya MHP?
Beni korkutan tarafı Kürt sorununun eski varlığını sürdürebilmesi halinde MHP sokağa inen, yıkıcı bir rol oynar mı? Sanmıyorum. Fakat yürütülen görüşmelerin, Hükümet cephesinde alınan kararların baltalanması ve kamuoyunu tahrik etmek için çok şey yapar. Evet, MHP Kürt sorunu ile varolan bir parti. Nasıl ki BDP Kürt sorunundan neşet eden bir parti ise bunun Türkler'deki karşılığı da MHP. Bu sorun bittiğinde ne BDP, ne de MHP kalır. Kürtlerin BDP gibi laik, Kemalist bir partiyi yaşatmaları imkansız bir şeydir. Kürtler, terör sorunu, kan sorunu yüzünden BDP'yi destekliyor. Biraz da silahın dilinin hakim olmasından dolayı. Silahlar susarsa, insanlar sadece inandıkları, değer verdikleri politik prensiplerle haraket ederse BDP'nin hiçbir anlamı yok.
MHP ANAVATANINI KAYBETTİ
Türköne'nin tespitlerini okumak için ikinci sayfaya geçiniz
MHP ANA VATANINI KAYBETTİ
MHP'ye dönmek istiyorum. MHP'nin tabanındaki bu kopuş geçici midir, kesin midir?
Yüzde 14'e oluşmuş bir siyasi parti dokrin partisi olamaz. Yüzde 3'te 4'te bir parti için söylenebilir ama 14 için söylenemez. Kitle partisi politikaları üretmeniz lazım. Ben bu konuda söylenenlerden farklı olarak. Ilham verici bulduğum farklı bir boyutu önerebilirim.
Buyrun:
Partilerien ürettiği politikaların toplumun gündelik hayat içinde yaşadığı toplumsallığa tekabül etmesi orada bir karşılığının olması lazım. Türkiye'de MHP milliyetçiliğinin hitap ettiği birbirinden farklı iki Türk kesimi var. Bunlardan biri; iç Anadolu bölgeleriyle kendini dışa vuran kesim. Yozgat'ı merkeze alın, Çankırı, Kayseri, Çorum, kısmen Ankara, o civarda hemen hemen benzer özellikler gösteren muhafazakar değerleri benimseyen bir Türk nüfus vardır. Bunlara ağırlıklı olarak Türkmen denir.
Bir diğer farklı Türk etnisitesine bağlı grup ise Maraş'tan başlayıp Toros dağları boyunca batıya doğru uzanan, Ege'den yukarı Balıkesir'e doğru gelen, ağırlıklı olarak dağlarda meskun Yörüklerdir. Yörükler ve Türkmenler ikisi de öz be öz Türktür fakat birbirinden farklı özellikler gösterirler, kültür olarak farklı adacıklara ayrılırlar, farklılık yaşam biçimlerinden kaynaklanır.
GİDENLER TÜRKMEN GELENLER YÖRÜK
Göçebelik kültürü ve yerleşiklik kültürü farkı mı?
Birisi tarıma, diğeri hayvancılığa dayalı yaşam biçimini benimsemiştir. MHP başından itibaren orta Anadolu'daki Türkmen nüfus üzerinde yükseldi. Bir yanda Türklüğün bir yanda İslamiyetin, bir tarafta Tanrı dağının bir tarafta Hira dağının olduğu Türk-İslam sentezi orta Anadolu için yapıldı. Referandum bize MHP'nin asıl anavatanını kaybettiğini gösterdi. Fakat bu sefer de bu Yörük hattında güç kazandı. Referandum haritalarında görünen o kırmızı hat, Yörük hattıdır. Orta Anadoludan farklı olarak bu kesimler Kürtlerin göç ettiği yerler ve burada Kürtlerle Yörükler karşı karşıya geliyorlar ve çok gergin, çok elektrikli kutuplaşmalar gerçekleşiyor. Yapı olarak aslında Kürtlerle Yörükler birbirine çok benzer. Birbirine benzeyenler birbirine karşı daha tahammülsüzdür. Fakat geleneksel olarak Yörüklerin özelliği Yörükler orta Anadolunun Türkmenleri kadar dindar değildir. Sahile yakın yaşamanın getirdiği bir şey olsa gerek. Dolayısıyla bu kesim geleneksel olarak Demokrat Partinin, Adalet Partisinin seçmen kesimini oluşturur. Bugün itibariyle bu Yörük kesimi MHP'nin asıl üzerinde yükseldiği sütunu oluşturuyor.
MHP 2007 seçimlerinde Orta Anadoludaki oyunu zaten azaltmıştı, Batıda artırmıştı. Artırdığı kesimler bu kesimlerdi, MHP Türklük ve İslamiyet arasındaki dengede İslamiyet kesimini kaybetmişti, daha çok Türklük kesimi kaldı.
Bu dengeyi MHP, varlığını borçlu olduğu geleneksel tabanıyla yeniden kurmak zorunda. Başka şansı yok.
ANİ'DEN MESAJ VERMEK BÜYÜK DEVLETLERE YAKIŞMAZ
MHP, Ani harabelerinde cuma namazı kılarak Türk-İslam sentezinde boşladığı İslam ayağını kazanmak için yapılmış bir eylem diyorsunuz; Bahçeli muhafazakar tabanını kaybetmemek için bunu yaptıysa, yani hatadan geri dönebiliyorsa, sınırdan Ermenilere mesaj vermenin ya da Kürt meselesindeki katı tutumunun Türkiye'ye zarar verebileceğini de görmesi beklentisi doğurur mu?
Bunlar, MHP'nin dört elle sarıldığı politikalar, Ermeni düşmanlığı, Yunan düşmanlığı gibi politikalar, ulus devlet tarafından üretilmiş, özellikle vatandaşı, askeri vesayete, tek parti yönetimine vesaireye ikna etmek için üretilmiş ulus devlet politikaları. Zaten Ermenilere mesaj vermek istiyorsanız onun doğru yeri Ani harabeleri değil. Istanbul, politika yapan güçlü olan diasporaya mesaj vermek için. 3 milyonluk bir Ermenistan'a mesaj vermek 72 milyonluk koskaca Türk milletine yakışmaz. Özgüvenli olmak lazım: Ermenilerin iddiası ne? Ermenilerin geleneksel anavatın Van civarı. Desek ki Van civarını mı istiyorsunuz, tamam gelin alın. Yeni bir Türk devleti kurulur orada, Ermeni devleti değil. Yunanistan bizden İstanbul'u mu istiyor? Yunanistan'ın nüfusu İstanbul'un yarısı kadar. Verelim İstanbul'u. Yeni bir Türk devleti doğar. O yüzden özgüvenli olmamız lazım. Dünya üzerinde şu an 7 tane bayrağı olan Türk devleti var. Türkiye artık bir bölge ülkesi. Hiç kimsenin Türkiye'yi dikkate almadan geleceğini garanti altına alması mümkün değil. Böyle bir ufuk önümüzde varken, dünya şartları çok değişmişken, korkularla paranoyalarla bezenmiş cumhuriyet dönemi ulus devlet politikalarına geri dönmemiz sanıyorum Türk milliyetçiliği için de, Türklük için de cazip bir şey değil. Biraz çok fazla arkaik, modası geçmiş, soğuk savaşı dönemi araçlarına baş vuruyor MHP. Çok daha kuvvetli, Osmanlı gibi özgüvenli, cesur iddialı politikalar üretmesi lazım. Ani'den Ermenilere mesaj vermek büyük devlet politikası değildir.
BAHÇELİ'NİN SEZGİSİ GÜÇLÜDÜR AMA...
Büyük devlet, güç, hakimiyet gibi ülkülerden beslenen MHP olup biteni doğru okuyabiliyor mu? Entelektülel sıkıntısı mı var MHP'nin?
MHP'de bu istikamette yapılması gerekenleri üretecek fikir adamı yok. MHP geleneksel olarak fikir adamlarına sahip bir partiydi, şu anda yok.
Bahçeli ile olan bir durum mu bu?
Bu son zamanların sonucu. MHP'nin 98 seçimlerinde yüzde 18 oy alması, kitle partisi politikalarını öne çıkarması ve bazı şeyleri tüketmesiyle ilgili. MHP'nin yeni bir ideolojik dirilişe ihtiyacı var. Bahçeli doğru kuvvetli sezgileri olan bir adam. Fakat gerçekleştirecek mutfağı oluşturup oluşturmayacağından emin değilim. Çok değerli bir sosyal bilimci vardı mesela yanında Vedat Bilgin, onu yanından uzaklaştırdığını duydum. Çok ciddi olarak MHP'de yetişmiş, sahip olduğu fikirler itibariyle çok önemli yerlerde olan kişiler var. Mustafa Çalık gibi, Naci Bostancı gibi. Hiçbiri MHP'de değil, MHP'yi çok dar ve sınırlı buluyorlar. Bahçeli ihtiyacı sezecek reflekslere sahiptir ama nasıl karşılar ihtiyacı, bilmiyorum.
MHP'YE ÜZÜLMEK Mİ, O KADAR GERİDE KALDI Kİ HATIRLAYAMADIM
Siz de, Naci Bostancı, Mustafa Çalık gibi Türkçülük düşüncesi üzerinden fikriyat geliştirmiş, o hareket içinde yer almış, oradan çıkmış isimlersiniz. Hala kendinizi öyle tanımlıyorsunuz. Sizi MHP'den, MHP üst yönetimini sizden farklılaştıran şey ne oldu?
MHP'nin fikir hareketi olma özelliğini kaybetmesi. MHP bir fikir hareketi olarak doğmuş bir parti. Sonra kat ettiği o uzun mesafeden sonra bu özelliğini kaybetti. MHP'den bir fikir duyuyor musunuz? Işte bu, durumun en önemli göstergelerinden bir tanesi.
MHP'ye gönül ve emek vermiş biri olarak MHP'nin bu hali size acı veriyor mu?
Hayır. Acı, bir duygu tabiki, çok eskilerde geçmişte kalmış bir şey olmalı, hatırlayamadım.
ÖNCEKİ HABERLER
