Merkez Bankası faiz kararını verdi! Faiz 100 baz puan indirildi dolar fiyatları ne oldu?

Merkez Bankası piyasaların merakla beklediği faiz kararını verirken piyasayı şaşırttı. Tüm anketlerde "faiz sabit kalacak" denilirken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizini yüzde 19'dan yüzde 18'e indirdi... Dolardan tarihi rekor geldi...

Piyasalar Merkez Bankası'nın bugün açıklayacağı faiz kararına kilitlenmişti. Yapılan tüm piyasa anketlerinde büyük çoğunluk Merkez Bankası'nın yüzde 19 olan politika faizini sabit tutmasını bekliyordu. Merkez Bankası, piyasaları yanılttı ve 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranı 100 baz puan indirildi. Merkez Bankası kararıyla faizler yüzde 19'dan yüzde 18'e indi.

Karar sonrasında dolar tarihi rekorunu kırdı

Günlerdir Merkez Bankası’nın faiz indirim kararını fiyatlayan dolar kuru 8.35 TL seviyelerinden yavaş yavaş yükselerek karar öncesi 8.65 TL’ye kadar çıktı. Dolar alınan 100 baz puanlık faiz indiriminin hemen sonrasında ise sert bir yükseliş daha gerçekleştirerek 8.8017 TL ile tüm zamanların rekorunu kırdı. Daha sonra 8.76 seviyelerine geri çekildi.  Kur daha önce en yüksek 8,8008 TL’ye kadar çıkmıştı. Euro ise karar öncesi 10.15 seviyelerinde seyrederken karar sonrası 10.30 seviyelerine kadar sıçradı.

TCMB'nin karar metninde şu ifadeler kullanıldı:

- Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanması küresel ekonomide toparlanma sürecini desteklemektedir. Bununla birlikte, aşılama oranlarındaki artışa rağmen salgında yeni varyantlar küresel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır. Küresel talepteki hızlı toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artış uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Başlıca tarımsal emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim koşullarının küresel gıda fiyatları üzerine olumsuz yansımaları görülmektedir.

- Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmekle birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları enflasyondaki yükselişin talep kompozisyonundaki normalleşme, arz kısıtlarının hafiflemesi ve baz etkilerinin devreden çıkmasıyla birlikte büyük ölçüde geçici nitelikte olacağını değerlendirmektedir. Bu çerçevede, gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.

- Öncü göstergeler yurt içinde iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte dış talebin de etkisiyle güçlü seyrettiğine işaret etmektedir. Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler, turizm ve bağlantılı sektörlerin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine olanak tanımaktadır. Olumlu dış talep koşulları ve uygulanmakta olan sıkı para politikası cari işlemler dengesini pozitif etkilemektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari işlemler hesabının fazla vermesi beklenmektedir. Cari işlemler dengesinde görülen iyileşme eğilimi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir.

- Enflasyonda son dönemde gözlenen yükselişte; gıda ve ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve açılmaya bağlı talep gelişmeleri etkili olmaktadır. Bu etkilerin arızi unsurlardan kaynaklı olduğu değerlendirilmektedir. Diğer taraftan, güçlü parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkileri devam etmektedir. Parasal duruşun sıkılığı ticari kredilerde öngörülenin ötesinde daraltıcı etki yapmaya başlamıştır. Bunun yanında, bireysel kredilerin ılımlı seyre dönmesi için makroihtiyati politika çerçevesi güçlendirilmiştir. Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizleri değerlendirmiştir. Bu çerçevede para politikası duruşunda güncellemeye ihtiyaç bulunduğu değerlendirmesi yapılmış ve politika faizinde indirim yapılmasına karar verilmiştir.

- TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve Döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır. Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir.

AA'nın anketinden 'sabit kalacak' çıktı

AA Finans'ın piyasa beklenti anketine katılan 20 ekonomist'ten 18'i politika faizinin yüzde 19'da sabit bırakılacağını söylerken, 2 ekonomist politika faizinin 100 baz puan düşürüleceğini tahmin etmişti. 

Foreks anketinden ne sonuç çıktı?

Foreks anketine katılan 25 kurumun 22'si politika faizinde değişiklik beklemiyordu. 3 kurum ise Merkez Bankası'nın politika faizinde 100 baz puan indirime giderek faizi yüzde 18 seviyesine indireceği görüşündeydi.

Bu ay faizlerin sabit bırakılacağı görüşünü savunan ekonomistlerden 4'ü ekimde, 9'u kasımda, 1'i ekim veya kasım ayında, 1'i aralıkta, 2'si 4.çeyrekte, 1'i ise Mart 2022'de ilk faiz değişikliği kararı alınacağı tahmininde bulundu.

Reuters'in anketinden ne sonuç çıktı?

Reuters anketine katılan 19 kurumun 18’i de eylül ayında politika faizinin sabit tutulmasını bekliyordu. Bir kurum politika faizinde 100 baz puan indirim beklediğini duyurmuştu. ABD Merkez Bankası (Fed), beklentiler dahilinde dün politika faizini değiştirmeyerek yüzde 0-0,25 aralığında sabit bırakmıştı.