Medyada tencere tava dönemi bitti

Gazeteler artık sadece kültürel ürünler verebilecek ama normal satış fiyatını da artıramayacak.

Tüketici Hakları Yasası'nda yapılan değişiklikle tabak-çanak gazeteciliği tarihe karışıyor. Çeşitli markaların dayanıklı tüketim malı veya mutfak eşyası gibi kampanyalarında gazetelerin hediye olarak verildiği kampanyalar da sona erecek. Tüketici Yasası'na göre gazeteler sadece ansiklopedi ve kitap gibi kültürel ürünler dışında promosyon yapamayacak. Bu tür ürünlerle ilgili kampanyalar da en fazla 60 gün süre içinde tamamlanacak. Kampanya ile dağıtılacağı taahhüt edilen ürünler ise en geç 30 gün içinde teslim edilecek. Taahhüdünü yerine getirmeyen gazete ise 100 milyar liraya kadar para cezasına çarptırılabilecek. TBMM'de önceki gün kabul edilen Tüketici Yasası, dün Çankaya Köşkü'ne sunuldu. Yasanın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayından geçip yürürlüğe girmesi halinde daha önce yapılan yasal düzenlemelerle promosyonların sınırlanmasına rağmen, değişik formüllerle sürdürülen tabak-çanak gazeteciliği kesin olarak sona erecek. Yasada "süreli yayın" olarak tanımlanan gazete ve dergilerin promosyon kampanyaları ile ilgili düzenlemeler şöyle: • Tabak-Çanak yok: Gazeteler, tabak-çanak, tencere-tava, çatal-kaşık, televizyon, radyo-teyp, masa takımı, telefon gibi ürünlerle sigorta üyeliği gibi hizmetler için promosyon kampanyası düzenleyemeyecek. Hiç bir amaçla ve hiçbir şekilde bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmet dağıtamayacak, taahhütte bulunamayacak. • Delmek de yasak: Süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan veya dolaylı olarak ilişkilendirilen kampanyalar da bu hükümlere tabi olacak. Yasayı delmek için, örneğin bir televizyon şirketinin kampanyasıymış gibi gösterip televizyon kuponu eşliğinde hediye olarakm gazete verilemeyecek. • Başlanmış olan kampanyalara 3 ay süre: Yasanın bu konudaki hükümleri üç ay sonra yürürlüğe girecek. Böylece, halen başlamış bulunan kampanyalar 3 ay boyunca eski yasa hükümlerine tabi olarak devam edecek. Ancak yasanın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten üç ay sonra hiçbir şekilde tabak-çanak promosyonu yapılamayacak. • Kültür ürününde fiyat farkı yasak: Gazeteler, sadece kitap, ansiklopedi, bayrak, afiş, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi (VCD, DVD gibi) kültürel ürünler için ise kampanyalar yapabilecekler. Ancak kanun, bu tip kampanyalarda gazete fiyatına ek olarak ücret alınmasını da yasaklıyor. Bu durumda kültür ürünü promosyonlarının bedava yapılması gerekiyor. Yüksek maliyetler nedeniyle gazetelerin bedava kültür ürünü promosyonu yapmaları mümkün görünmüyor. • Taksit taksit kampanya yok: Gazeteler kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdünü ve dağıtımı bölerek yapamayacak. Bu mal ve hizmetlerin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da bir kampanya konusu haline getirilemeyecek. Buna göre, bir gazete örneğin 20 ciltten oluşan herhangi ansiklopedi kampanyasının dağıtımım da bölerek yapamayacak. • Promosyon zammı kesinlikle yasak: Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması istenemeyecek. • Cezalar 20 kat artırılacak: Promosyon şartlarına aykırı hareket eden süreli yayın kuruluşlarına 5 milyar lira ceza öngörülürken, bu aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse cezanın 20 katı (100 milyar lira) uygulanacak.