Çiğ süt fiyatlarına yapılan zam henüz devreye girmeden piyasada maliyet artışı kaynaklı yeni zamlar devrede. Marketti bir litre süt 10 liradan satılmaya başlandı. Peynir, tereyağı ve yoğurt gibi ürünlere de yüzde 15'e varan zamlar yapıldı.
Abone olÇiftçiden alınan çiğ süt fiyatlarına yapılan yüzde 47’lik zam henüz uygulamaya konmadan marketlerde satılan süt ve süt ürünlerine yüzde 3 ila yüzde 15’i aşan oranlarda zam geldi.
Marketlerde kasım ayında 7,95 TL’ye satılan sütler, aralık itibarıyla 8,99 TL’ye; 8,5 TL’den satılan sütler ise 9,79 TL’ye yükselerek 10 liraya dayandı.
8 liradan aşağı bir litre süt bulmanın mümkün olmadığı marketlerde, 180 ml meyveli sütler bile 3-3,5 TL’den satılıyor.
Bunun yanı sıra tereyağı, yoğurt ve peynir gibi diğer süt ürünlerindeki artışlar da dikkat çekici. Aralık itibarıyla bir kilo yoğurt 10 liradan 11,5 TL’ye çıkarken, iki kiloluk yoğurtlar ise 18 liradan 20 liraya yükseldi. Benzer zam oranları tereyağı ve peynir için de geçerli.
Çiğ süt zammı gelecek
Süt üreticisi, son bir yılda yüzde 100’ün üzerinde artan girdi maliyetleri karşısında ürettiği sütün litresini 3,20 TL’den satmaya daha fazla dayanamamış, anaç hayvanlarını kesime göndermek zorunda kalmıştı. Yaşanan süt krizinin et krizine de dönüşmemesi için çağrılar yapılırken Gıda Komitesi toplanmış; Ulusal Süt Konseyi (USK) tarafından yeni çiğ süt referans fiyatları açıklanmıştı.
Buna göre, çiftçiden alınan çiğ süt fiyatlarının yüzde 46,9 artırılarak 4 lira 70 kuruşa çıktığı duyurulmuştu. Ancak bu karar 8 Aralık yani yarından itibaren uygulanmaya başlayacak.
Sozcü'ye konuşan Ulusal Süt Konseyi (USK) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Cihat Şimşek, çiğ süt fiyatlarına yapılan artışların henüz uygulanmadığını anımsatarak, perakende tarafındaki son zamların çiğ sütten kaynaklanmadığına dikkat çekti.
Şimşek, 8 Aralık’tan sonra bir de çiğ süt fiyatlarındaki değişim kaynaklı tüketiciye yansıyacak yeni zamlara işaret etti.
Son zamlara ve artan maliyetlere ilişkin Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği’ne (SETBİR) ilettiğimiz sektörel sorulara ise yanıt alamadık.
Maliyetler yüzde 100'ün üzerinde arttı
Şimşek, hayvancılıkla uğraşan üreticilerin son bir yılda tüm girdi maliyetlerinde ortalama yüzde 100’ü üzerinde artış yaşadığını aktardı.
Yem fiyatlarının hayvancılık maliyetleri içinde yüzde 65-70’lik bir paya sahip olduğu bilgisini veren Şimşek, “Ocak ayında 140 TL olan kesif yem fiyatları bugün itibarıyla 240 TL. Hayvan bakımı için aldığımız ilaç, veteriner hizmetmeri ise yüzde 100’den fazla arttı” dedi.
Çiğ süte yapılan zam sonrası yeme yeni zamlar yapıldığını, üreticinin sevincinin iki gün sürdüğüne vurgu yapan Şimşek, “Çiğ süt zammından sonra yem sanayicimiz 50 kiloluk çuvallara 30 TL’lik zam daha yaptı. Çiğ süt fiyatı artsa da artmaya devam eden maliyetlerden sonra üretici tarafı kurtarılmış değil” diye konuştu.
TÜİK'e göre yaklaşık yüzde 40 artış var
Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2021 Kasım itibarıyla ülke genelinde bir litre süt 7,1 TL’den satılıyor. TÜİK’e göre yalnızca süt fiyatlarındaki yıllık değişim (2020-2021 Kasım) yüzde 38,8.
TÜİK’i güncel verilerine göre süt ürünlerindeki yıllık değişim ise yüzde .. buldu. Beyaz peynir ise yüzde 7,5 zamlanarak 32 TL’ye, kahvaltılık tereyağı yüzde 19,8 zamlanarak 73 lirayı aşarken, tulum peynir yüzde 22,7 zamlanarak 67 TL’ye, krem peyniri yüzde 28,8 zamlanarak 39 TL’ye, kaşar peyniri yüzde 32,7 zamlanarak 54,6 TL’ye ve yoğurt fiyatları ise yüzde 36,8 zamlanarak 8,7 TL’ye ulaştı.