Mangala Erzurum'da çok sevildi

Osmanlı Devleti döneminde en az tavla ve satranç kadar popüler olan zeka oyunu Mangala Erzincan'da yeniden yaygınlaşıyor.

Erzincan Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Gençlik Merkezi tarafından Türk zeka oyunu Mangala'nın tanıtımı aralıksız devam ediyor. Orta Asya'da çobanlar tarafından geliştirildiği kabul edilen mangala zekâ ve stratejiye dayanıyor.

Oyunu tekrar gündeme taşıyan Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Daire Başkanlığı, oyunun tanıtımı ve geliştirilmesi için 81 ilin gençlik merkezine oyunu gönderdi. Oyun ile ilgili Türkiye genelini kapsayan bir turnuva yapıldı. Yapılan Turnuvaya Erzincan İl üçüncüsü Doğukan Yurdagel katıldı ve Türkiye 16. oldu.

ERZİNCANLI GENÇLER MANGALAYI SEVDİ

Erzincan Gençlik Merkezi'nde tanıtımları devam eden Mangala oyunu çok kısa süre içerisinde geniş kitlelere ulaştı. Erzincan Gençlik Merkezi üyeleri mangalaya büyük ilgi gösterirken, mangala oyunu zaman zaman bilgisayar ve internetin önüne geçti. İlk başlarda sadece internet kullanımı yapan üyeler daha sonra kendilerini mangala oyununa kaptırarak, internetten uzaklaştı.

Gençlik ve Spor İl Müdürü Atanur Köseoğlu, Gençlik Merkezi'nin gençler için hizmet verdiğini ifade ederek, "Gençlik Merkezi'ne üye olan gençlerimiz boş zamanlarını faydalı bir şekilde geçirmeleri, zararlı alışkanlıklardan uzak kalmamaları için çalışmalar yürütüyoruz. Güvenli internetin bulunduğu Gençlik Merkezi internet evinde, gençler hem ders çalışabiliyor hem de güvenli internet kullanmanın keyfini yaşıyorlar. Mangala, satranç gibi oyunlar oynayan gençler kendi gelişimlerine katkı sağlıyorlar. Açılan bağlama, gitar, halk oyunları, resim, İngilizce, bilgisayar kurslarında gençlerin eğitimine katkı sağlanıyor. Spor gerekli ama bazen de zekânın spora ihtiyacı vardır. Türk zekâ ve strateji oyunu olan Mangala işte bu anlamda gençlerimiz için bulunmaz bir fırsat. Gençlik merkezimizde görevli çalışanımız ve onlarca gönüllü üyemiz bu oyunu çok iyi bilmekte ve gençlere aktarmaktadırlar. Gençler arasında hızla yaygınlaşan oyun ile ilgili düzenlenen Türkiye Şampiyonasında Erzincan birçok büyük şehri geride bırakarak Türkiye 16.sı olmuştur. Amacımız gençlerimizin sağlıklı bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Bunu bir yandan sportif faaliyetlerle bir yandan da kültürel faaliyetlerle sağlayacağız." dedi.

"MANGALAYI TÜRK ÇOBANLARI GELİŞTİRDİ"

Orta Asya'da Türk çobanlar tarafından geliştirildiği kabul edilen mangalanın, diğer oyunlardan farkı dağdaki çobandan 70 yaşındaki bilgine, saraydaki hanım sultandan altı yaşındaki çocuğa her yaştan ve kültürden insanın oynayabilmesi. Bir başka özelliği ise bu oyunun toprağa karşılıklı altı çukur açıldıktan sonra etraftan toplanacak küçük çakıllarla bile oynanabiliyor olması. Öz Türkçe'de oyunun adı ise dokuz kumalak. Kumalak, keçi ve koyunların tezeklerine deniliyor. Hareket ettirmek anlamına gelen mangalaya Anadolu'da farklı isimler verilmiş; kuyu ve güç oyunu ise en yaygın kullanılanları. Mangalaya güç oyunu denmesinin sebebi ise zekâ ve stratejiye dayalı bir oyun olması. Zaten Türkler oyunda kullanılan her bir taşa asker, çukurlara otağ adını vermiş.

"MANGALA'NIN GEÇMİŞİ GÖKTÜRKLERE UZANIYOR"

Türk zekâ ve strateji oyunu Mangala ile ilgili tarihi araştırmalar, oyunun Sakalar, Hunlar ve Göktürkler döneminde oynandığını gösteriyor.

Günümüzde pek çok Türk halkı tarafından unutulan bu oyun, konargöçer bozkır hayatını son yüzyıllara kadar devam ettiren Kazak, Kırgız, Türkmen ve Altay gibi bazı Türk halkları arasında günümüze kadar gelmiştir. Türkler yerleşik hayata geçip, şehirlerde yaşamaya başladıktan sonra da bu oyunu oynamaya devam etmişlerdir. Nitekim Karahanlılar, Selçuklular ve nihayet Osmanlıların da Mangala adıyla oyunu devam ettirdiğini görüyoruz. Bunu XVI. yüzyıla ait Osmanlı minyatürlerinden de izlemek mümkün.

İŞTE MANGALADA GEREKLİ OLANLAR

1- Kurnazlık: Oyunun stratejisini planlamak ve oyun kurallarını

kendi çıkarları doğrultusunda kullanabilmek.

2- Uyanıklık: Karşısındakinin kurnazlığına karşı savunma ve önlem.

3- Önceden görme: Hazırladığı oyun manevrasına karşı rakibinin

tepkisini kestirebilme yeteneği.

4- Esneklik: Beklenmedik durumlarda hemen tepki gösterebilme yeteneği.

5- Direnme: Tüm şaşırtmalara karşın, kendi planını sonuna dek

sürdürebilme yeteneği.

6- Sağgörü: Oyunda rakibinden plan ve gücünü gizleyebilme yeteneği.

7- Bellek: Hasmının sağgörüsüne karşın, onun durumunu ve gücünü ne

denli saklarsa saklasın kestirebilme yeteneği.