Mali'de darbe girişimi! Alıkonulan Cumhurbaşkanı istifa etti Türkiye'den sert tepki

Batı Afrika ülkesi Mali'de çalkantılı günler... Ülkede asker, darbe girişimi başlattı. Darbeci askerler tarafından alıkonulan Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita istifa ettiğini açıkladı. Öte yandan Türkiye'den Mali'deki darbeye sert tepki gösterildi. Dışişleri'nden yapılan açıklamada, 'Mali Cumhurbaşkanı derhal serbest bırakılsın' denildi.

Ülkede mayıstan bu yana düzenlenen Keita karşıtı gösterileri, Anayasa Mahkemesinin mart ve nisanda düzenlenen 2 turlu genel seçimin resmi sonuçlarını açıklarken, geçici sonuçlara göre seçilemeyen 31 vekilin kazandığını duyurması tetiklemişti.

Eski Yüksek İslam Konseyi (HCIM) Başkanı İmam Dicko'nun başını çektiği, muhalif siyasi partiler ve çok sayıda sivil toplum örgütünün oluşturduğu M5 RFP platformu, 5 ve 19 Haziran'da yüz binlerce kişinin katılımıyla geniş çaplı protesto gösterisi yapmıştı.

M5 RFP platformu, Keita'nın istifa etmeyeceğini duyurması üzerine "gösteri ve sivil itaatsizlik" çağrısında bulunmuştu.

Göstericiler, 10 Temmuz'da başlayan protestolarda, ulusal radyo ve televizyon binasını işgal ederek kentin ana yollarını kapatmış, çıkan olaylarda 11 kişi yaşamını yitirmiş, en az 124 kişi yaralanmıştı.

Keita, tansiyonu düşürmek için Anayasa Mahkemesini feshetmişti.

Darbe girişimi

Sabah başkent Bamako yakınlarındaki bir garnizondan silah sesleri duyuldu ve askeri araçların başkente ilerlediği öğrenildi.

Ordunun 2 gruba ayrıldığı, isyancı askerlerin yanı sıra Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'nın emriyle hareket edenlerin de olduğu ifade edildi.

Meclis Başkanı Moussa Timbine, Ekonomi ve Finans Bakanı Abdoulaye Daffe ve Dışişleri Bakanı Tieble Drame'nin alıkonulduğu belirtilmişti.

Keita'ya sadık olduğu bilinen Genelkurmay Başkanı Tieble Drame, Başbakan Boubou Cisse ve Cumhurbaşkanı Keita'nın oğlu Karim Keita'nın da askerlerin elinde olduğu iddia edilmişti.

Cumhurbaşkanı Keita, yerel saatle 16.30 civarında askerler tarafından Bamako'daki konutundan alınmıştı. Keita'nın nereye götürüldüğü ise henüz bilinmiyor.

Başbakan çağrı yaptı

Sabah saatlerinden bu yana devam eden askeri hareketliliğin ardından Başbakan Boubou Cisse'den "diyalog" çağrısı geldi.

Hükümetin resmi Facebook hesabından yapılan ve Başbakan Cisse imzası taşıyan açıklamada, Bamoko’da sadece iki askeri birlikte yaşanan askeri hareketliliğin dikkatle takip edildiği belirtilerek, "Konuşarak çözemeyeceğimiz hiçbir sorunumuz yok." ifadesine yer verildi.

Cumhurbaşkanı istifa etti

Askeri darbe girişimiyle alıkonulan Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita istifa ettiğini açıkladı.

Akşam saatlerinde bir grup asker tarafından konutundan alınarak başkent Bamako'ya 15 kilometre mesafedeki Kati garnizonuna götürülen Keita, devlet televizyonundan kısa bir konuşma yaptı.

Orduyu düzeltme konusunda başarısız olduğunu söyleyen Keita, 10-12 Temmuz'da düzenlenen gösterilerde yaşanan can kayıpları nedeniyle de pişmanlık duyduğunu dile getirdi.

Meclisi ve hükümeti de feshettiğini kaydeden Keita, "İktidarda kalmak adına kan dökülmesini istemiyorum." ifadesini kullandı.

Türkiye'den sert tepki: Cumhurbaşkanı derhal bırakılsın

Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, cumhurbaşkanı ve diğer siyasetçilerin istifaya zorlanmasından derin endişe duyulduğu belirtildi.

Bakanlığı'nın internet sitesinde yayımlanan resmi açıklama şöyle:

"Mali’de 18 Ağustos 2020 günü Silahlı Kuvvetler içerisindeki bir grup tarafından yapılan darbe sonucu Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın Parlamento ve Hükümeti feshederek istifa etmeye zorlanmasını derin endişe ve üzüntüyle karşılıyoruz.

Dost ve Kardeş Mali’de iç barış, güven ve istikrar ortamının süratle yeniden tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Keita ve tutuklu bulunan diğer üst düzey yetkililerin derhal serbest bırakılmaları ve ülkede anayasal düzene bir an önce geri dönülmesi yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz. BM, Afrika Birliği ve ECOWAS’ın bu amaçla yürüttüğü çabaları destekliyoruz.

Türkiye, içinden geçtiği bu zor dönemde dost ve kardeş Mali’nin yanında yer almaya devam edecektir."

AB'den kınama

vrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Mali'deki darbe girişimini kınayarak anayasa karşıtı değişimin kabul edilmeyeceğini bildirdi.

Borrell, Mali'de Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita yönetimine karşı düzenlenen darbe girişimi hakkında yaptığı yazılı açıklamada, ülkede aylardır süren sosyal ve siyasi krize bu tür girişimlerle karşılık verilemeyeceğini belirtti.

Mali'deki taraflara diyalog çağrısı yapan Borrell, AB'nin Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğunun (ECOWAS) ara buluculuğuna tam destek verdiğini ifade etti.

BM'den çağrı

BM Genel Sekreteri Sözcülüğü Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamada, Mali'deki barışı koruma misyonu, barış gücü MINUSMA ve Genel Sekreter dahil, BM Genel Merkezi'nin Mali'deki durumu çok yakından takip ettiği belirtildi.

"Genel Sekreter Antonio Guterres tüm Mali halkını ülkenin demokratik kurumlarının bütünlüğünü korumaya çağırıyor.'' ifadelerine yer verilen açıklamada, BM'nin, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve diğer ortaklarla birlikte, barış ve demokrasiyi güçlendirme çabalarında Malililere eşlik etmeye devam edeceğinin altı çizildi.

Ecowas acil toplanmıştı

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) üyesi ülkelerin liderleri, Mali’deki siyasi krize çözüm bulmak için 28 Temmuz'da video konferans yöntemiyle acil toplanmıştı.

Toplantıda, Meclis Başkanı da dahil olmak üzere tartışmalı 31 milletvekilinin derhal istifa etmesi, Mali anayasasına uygun olarak Anayasa Mahkemesinin hızlı bir şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiği belirtilmişti.

Bu karar üzerine 8 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Keita'nın imzaladığı kararnameyle Anayasa Mahkemesine 9 üye atanmış, üyeler 2 gün sonra yemin etmişti.