Lozan'da saklanan acı gerçek

Tarihçi Ali Satan'ın "İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye 1923" adlı kitabında Lozan'da İngiltere'ye verilen ödünü yazdı.

Savaşı kazanan Türkiye, İngiltere'ye savaş tazminatı ödememesi karşılığında, İngiltere'nin el koyduğu 2 savaş gemisinden ve hazine bonolarından doğan alacaklarından vazgeçmiş.

1923'ten bu yana tartışma konusu olan bazı konular da bu Rapor'da aydınlatılıyor.Görüşmelerde varılan mutabakata göre; Fransa ve İtalya'nın Türkiye'den tazminat talep etmemesi isteniyor. Kitaptan bazı ayrıntılar bugün Zaman gazetesinde yer aldı.

İngiltere'nin de Türkiye'den tazminat istemeyeceği anlatılıyor. Satan ise gerçeği şöyle açıklıyor: "Ancak bu süreçte İngiliz diplomatların ısrarlı müzakereleri ile İngiltere'nin savaş tazminatından vazgeçmesine karşılık Türk delegasyonu, 1914'te İngiltere'nin el koyduğu 2 savaş gemimizden ve Türk hazine bonolarından doğan alacaklarından vazgeçmeyi kabul etti. Rapora göre; savaş gemilerinin değeri 5 milyon sterlin, hazine bonolarının ticari değeri ise 846 bin100 sterlin idi."

Belgede, "Krallık hükümeti bu parayı istikrarlı bir şekilde savunmuş, böylece alacaklıların bu çabaları başarısız olmuştur." ifadesini kullanıyor. Raporu yayıma hazırlayan Ali Satan, Dışişleri Bakanı ve Lozan Delegasyon Başkanı İsmet Paşa ile Başbakan Rauf Bey'in arasının da tazminat meselesi yüzünden bozulduğunu ifade ediyor.