Kurşunlu benzin şiddet suçlarını artırdı mı?

Birçok Batı ülkesinde suç oranlarında önemli ölçüde düşüş yaşanıyor. Bazı araştırmacılara göre, bunun gerekçesi benzinde kullanılan kurşun oranlarının düşmesi.

Birçok Batı ülkesinde suç oranlarında önemli ölçüde düşüş yaşanıyor. Bazı araştırmacılara göre, bunun gerekçesi benzinde kullanılan kurşun oranlarının düşmesi.

1921 yılında ABD’li mühendis Thomas Midgley, araba motorlarının performansını artıracak kurşun bazlı tetraetili keşfetti.

Yakın geçmişe kadar, dünyadaki otomobillerin büyük kısmı, Midgley’in icadı olan kurşunlu benzinle yol aldı.

Ancak son araştırmalar kurşunlu benzinin havayı kirletmenin yanı sıra, insanlar üzerinde de beklenmedik etkiler bırakmış olabileceğini gösteriyor.

Artık solunan kurşunun kemik ve dişlerde depolandığı ve böbrek sancılarına yol açtığı biliniyor.

Büyüme hormonlarına da zarar veren kurşunun sinir sistemini de etkisi altına aldığı anlaşılmış durumda.

'Alınan kararları etkiliyor'

Oxford Üniversitesi’nden Bernard Gesch, “Eğer toplumsal şiddet eğiliminin nedenlerini araştırmak istiyorsanız kurşundan başlamalısınız” diyor.

Kurşunu “çok güçlü bir nerotoksin” olarak tanımlayan Gesch, kurşunun beyin üzerindeki etkilerinin yüzlerce araştırmayla ortaya konduğunu söylüyor.

Beyin yapısını etkileyen kurşun, özellikle dürtüleri yönlendiren bölgedeki hücreleri deforme ediyor.

Gesch etkileri “Kısacası kurşun insanların yanlış kararlar vermesine yol açıyor” diyor.

1990’lı yıllarda, ABD’li ekonomist ve emlak danışmanı Rick Nevin, ABD’deki kurşunlu ürün tüketimini incelemeye başladı.

Nevin, yıllar içinde vücutta biriken kurşunun suç eğilimi ile bir ilişkisi olup olmadığını görmek için, benzindeki kurşun oranı ve şiddet suçlarını karşılaştırdı.

Sonuçlar oldukça şaşırtıcıydı. Benzindeki kurşun oranı zirve yaptıktan 20 yıl sonra şiddet suçları da zirveye ulaşmış oluyordu.

Benzer çalışmalar yürüterek aynı sonuçlara ulaşan Massachusetts Üniversitesi Ekonomi Profesörü Jessica Wolpaw-Reyes da, “Kurşun, insanların kimyasını bozan bir madde” diyor.

'Endüstriyel üretimden çıkmalı'

Bernard Gesch, varılan sonuçlar ışığında “Kurşun ne kadar erken endüstriyel üretimden çıkarsa suç oranları da o kadar erken düşüşe geçecektir” diyor.

Şiddet suçlarının izlediği trendin tek sorumlusunun kurşun maddesi olmadığını kabul eden Gesch, “Yine de 60’lı ve 70’li yıllarda solunan kurşunlu benzin egzozları, suçun nedeniyle ilgili önemli bir gösterge olmaya devam ediyor” diyor.