Küresel kahve krizi Türkiye'yi de vurdu! Stok paniği zamlar kapıda! 500 kilo isteyene 100 kilo gidiyor

BREZİLYA'daki olumsuz iklim koşullarının kahve fiyatlarını yükseltmesi nedeniyle esnafın kahvede stok endişesi başladı.

 Esnaf milyonlarca ton ürünün stoklandığını ifade ederken, bayiler stoklamanın önüne geçebilmek için 500 kilogram kahve isteyene 100 kilogram kahve gönderiyor.

Dünyanın en büyük kahve üreticisi olan Brezilya'daki yüz binlerce kahve bitkisi, iklim krizinin yol açtığı kuraklık ve don nedeniyle büyük zarar gördü. İklim krizinin etkisiyle üretimi azalan ve pandemide tedariki zorlaşan kahvenin fiyatı her geçen gün artıyor. Gözünü kahveyle açanlar başta olmak üzere tüm kahve severler için zor günler kapıda. Bir ton kahvenin fiyatı geçen sene 30 bin lirayken bu sene 60 bin lira. Fiyat artışının önüne geçilemiyor çünkü 1 kilogram kahve ağustos ayında 60 lirayken şu an 90 lira oldu. 100 gramlık paketlerde satılan Türk kahvesi ise son bir yıl içinde 6 liradan 10 liraya yükseldi.

Fiyatlar böyleyken 2022-2023 yılları arasında kahve krizi öngörülüyor. Sektör temsilcileri, krizi fırsat görenlerin milyonlarca tonluk kahveyi stokladığını belirtiyor. Buna göre stoklanan kahveler, kriz döneminde yüksek fiyatlarla piyasaya sürülecek. Stokçuluğun başladığını belirten esnaf, büyük firmaları suçluyor çünkü böyle giderse esnaf kahve bulmakta zorlanacak. Kimi bayiler ise stoklamaya karşı önlemini almış durumda, 500 kilogram kahve isteyene 100 kilogram kahve gönderiyorlar aksi durumda yakın zamanda kahve krizi yaşanacağı öngörülüyor.

Kahveyi stokta tutarak daha yüksek kar hedefi var

17 yıldır Ankara'da kahve sektöründe temsilci olarak çalışan Metin Öztürk, ithalatçıların stok tutmasıyla üreticinin ve tüketicinin zorlandığını belirterek,

"Geçtiğimiz ocak ayı itibariyle kahve fiyatları raflarda yüzde 50 ortalamasıyla fiyat geçişleri gördü. Bu fiyat artışları 2022'nin ikinci çeyreğine kadar da devam edecek gibi görünüyor. Tüm üretici firmalar üretim planlamalarını bu öngörülere göre yapıyor. Doğal olarak kahve günlük tüketim ürünü olmaktan daha çok lüks tüketim ürünü olmakta ilerlemekte. Tüm bu yaşanan tedarik ve maliyet krizleri, ithalat yapan birçok firmaya ürünlerini stokta tutarak daha yüksek kar hedefi düşünüyorlar. İthalatçıların yüksek stok tutması ve bu ürünlerin daha pahalı fiyatlara çıktığında satılmayı beklemesi hem üreticiyi hem tüketiciyi bire bir etkilemekte" diye konuştu.

Milyonlarca tonluk kahve stoklanıyor

Mecidiyeköy'de kahve dükkanı olan Cengiz Abay, milyonlarca tonluk kahvenin stoklandığını belirterek, "Aşağı yukarı 15 senedir sektördeyim. Kafe, restoran ve otel kısımlarına ürün götürüyoruz. Yaklaşık 6 aydır kahve fiyatlarında ciddi anlamda fahiş bir artış söz konusu. Milyonlarca tonluk kahve stoklanıyor. Piyasa şartlarında fiyatların sürekli artışından dolayı kahvenin stoklandığı belli. İthalat yapılmıyor ve iç piyasadaki ithal edilen kahvelerin fiyatlarının da sürekli oynandığından stoklandığı da bariz belli. Büyük firmalar bu kahve stoklarını kesinlikle yapıyor" dedi.

Stok yapılmasın diye 50 kilo isteyene 20 kilo

Beyoğlu'nda 1967 yılından beri kahve satışı yapan işletmenin sahibi Can Özmen, stok yapmanın önüne geçmek talep edilenin altında ürün sattığını belirterek, "Malı herkes almak istiyor ve bir firmaya vermek istemiyorlar. Kahveyi iç piyasaya peyderpey dağıtıp kimsenin kahvesiz kalmamasını planlıyorlar. Böyle giderse kahve krizi olacak. Ben artık toptan fiyat vermiyorum çünkü fiyatlar da belli olmuyor. Stok yapılmasın diye kafe ve restoran olan bayilerim benden 50 kilogram istiyorsa ben 20 kilogram gönderiyorum. Türkiye'deki ana getiriciler de bu şekilde dağıtım yapıyor" dedi.

Kahve bulmak zorlaşacak

Özmen, kahve bulmanın zorlaşacağını belirterek, "Fiyatlar şu an çok yüksek. Bunun nedeni Brezilya'da yaşanan iklim değişikliği. Orada yaşanan soğuk hava ve don kahve ağaçlarını etkiledi. Bu nedenle kahve fiyatları arttı çünkü gelecek sene mahsul istedikleri kadar olmayacak. Bir ton kahvenin fiyatı geçen sene 30 bin liraydı bu sene 60 bin lira oldu. 100 gram kahve geçen sene 7 liraydı bu sene 10 lira oldu. Türkiye'deki ana getiriciler istedikleri kahveyi alamadıkları için kahveyi bulmak zorlaşacak fiyatlar daha çok artacak." diye konuştu.

Zam gelecek 500 kilo gönder

İkitelli'de kahve toptancılığı yapan Ayhan Yücel ise zammı öngörenlerin önceden kahve talep ettiğini belirterek, "2 ay önce bir kilo kahve 60 liraydı bugün 90 lira. Üretici bir firmayız, ürün verdiğimiz yerler var bizi de aradıklarında 'zam gelecek 500 kilo gönder' diyorlar. Biz stoklamanın önüne geçebilmek için 100 kilo gönderiyoruz" dedi.