Türkiye, 2009 yili içinde kullanilmayan dogalgaz için yurtdisina para ödeyecek
Abone olZamlar sonucu tüketimin azalmasi ve hatlardaki yetersizlik sebebiyle, 2009 yili için de kullanilmayan dogalgaz için yurtdisina para ödenecek. Botas'in geçen yil taahhüt edilmesine ragmen alamadigi dogalgaz miktari 3 milyar metreküpe ulasti. Kullanilmayan gaz için ödenecek tutar yaklasik 1 milyar dolar.
Kamu sirketi Botas'in dogalgaz satis rakamlari kesinlesti. Resmi verilere göre, geçen yil taahhüt edilip de alinamayan gaz miktari 3 milyar metreküpü buldu. Botas'in dogalgaz anlasmalarina göre 2009'da asgari 36,5 milyar metreküp gaz almasi gerekiyordu. Ancak sirket tüketimdeki azalma ve boru hatti yetersizligi sebebiyle 33,6 milyar metreküp gaz ithal edebildi. Alinamayan gaza 1 milyar dolara yakin bir para ödenmesi gündemde.
Önceki yil da sirketin elinde 2,6 milyar metreküp dogalgaz kalmisti. Bu yil tüketim artirilamazsa, iki yilda parasi ödenen 1,5 milyar dolarlik gaz havaya gidecek. Boru Hatlari ile Petrol Tasima AS (Botas), önceki yil dogalgaza yüzde 75 zam yapmisti. Ham petrol fiyatlari ve dövizin düsmeye baslamasiyla 2009'da gaz fiyatlari yaklasik yüzde 40 ucuzladi.
Ancak zamdan cani yanan aboneler, kombileri kisti. Sanayi kuruluslari da gazin disindaki alternatif yakitlara yöneldi. Bu durum, Botas'in satislarini olumsuz etkiledi. Ayrica, Iran ve Azerbaycan'dan alinan gazi tasiyan Dogu Anadolu Iletim Hatti'nin yetersiz kalmasi ve Sivas kompresör istasyonunun sorunlu çalismasi, anlasmalarda belirtilen asgari miktarlarin alinamamasina sebep oldu.
Konuyu 4 Ocak'ta, 'boru hattinin yetersiz oldugu ve Iran'a bu yil da alinamayan gaza para ödenecegini' kamuoyuna duyurulmustu. Enerji Bakani Taner Yildiz da Rusya ve Iran ile 'al ya da öde' sartlarini yumusatmak için görüsmeler yapildigini açiklamisti.
Zamlar ve ekonomik kriz, dogalgaz satislarini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Enerji Bakanligi kaynaklarindan alinan bilgilere göre Botas bu yil da 'al ya da öde'ye (take or pay)' düstü. Resmi verilere göre, geçen yil toplam 33 milyar 619 milyon metreküp dogalgaz ithal edildi.
Asgari miktara göre 36 milyar 564 milyon metreküp alinmasi gerekiyordu. Sirket ayni dönemde, konut, sanayi ve elektrik abonelerine toplam 32 milyar 135 milyon metreküp dogalgaz satisi gerçeklestirdi. Asgari ödeme miktarina göre elde kalan gaz 4,4 milyar metreküpü buldu. Sirket, yaklasik 1,5 milyar metreküp gazi depolama yoluna gitti.