İç siyasette yaşanan gerginlikler iş dünyasını nasıl etkiledi? İşte tüm sektörlerin öngörüleri...
Abone olİç siyasette yaşanan gerginlikler, iş dünyasını tedirgin etti. Bankacılar, işadamları, büyümesi ciddi biçimde hız kesen inşaat sektörü temsilcileri, Türkiye’nin sıkıntıları uzlaşarak aşması halinde, yatırımcıya güven vereceğini, krizi fırsata dönüştürebileceğini belirtiyor. İnsanlar ev alamaz hale gelecek diyen de var, yabancılar krizi sever diyen de...
FİNANS
YABANCI 40 KERE HESAP YAPACAK
Garanti Genel Müdürü Ergun Özen:
“Dünyadaki gelişmelere bağlı olarak yabancılar çok dikkatli olacaklardır. Kırk kere hesap yapacaklardır. Çünkü likidite ve paranın maliyeti geçmişe oranla önemli sıkıntılar gösteriyor. Özelleştirmelere de geçmiş yıllardaki büyük ilgi olmayacaktır. Banka olarak şu anda ilk üç ayda çok iyi sonuçlar elde ettiğimiz için hedeflerimizde bir düzeltme yapmayı düşünmüyoruz. Kredilerde hedeflerimizin üstünde gittik. Ancak iç talepte ve büyümedeki gelişmeleri takip edeceğiz. İç talepte daralma olabilir, bunu inşaat sektöründeki gelişmelerden anlıyoruz.”
UZLAŞIRSAK GÜVEN VEREBİLİRİZ
Finansbank Yön. Kur. Başk. Yard. Ömer Aras:
“Türkiye içerideki siyasi gelişmelerden önce kendisini diğer gelişmekte olan ülkelerden olumlu yönde ayrıştırmıştı. Dış dalgalanma işimize yaramıştı. Ancak son dönemlerde yaşanan politik gerginlikler herkes üzerinde etkili oldu ve yatırımcılar Türkiye’ye yönelik ‘bekle gör’ tavrına girdi. Hukuk devleti olduğumuzu gösterir, uzlaşırsak siyasi krizden çıkar yatırımcılara güven veririz. Bunu başaramazsak, güven sarsıcı olaylar yaşanırsa olumsuz olacaktır. Hem özelleştirme hem de sabit yatırımlar bundan etkilenecektir. ”
CİDDİ SIKINTILAR DOĞABİLİR
Denizbank Finans Hiz. CEO’su Hakan Ateş:
“Politik gelişmeler yabancılar üzerinde etkili olmaya başladı. Bekle gör politikasına girdikleri görülüyor. Kimi zaman nakitte olan dövize girmeye çalışıyor. Buna karşın Türk bankalarının talepleriyle bir düzeltme yaşanmasına karşın dövizdeki hareket dengeli gidiyor. Özelleştirmelere olan ilginin aynı şekilde azalacağını düşünüyorum. Ancak her şeye rağmen Türkiye çekiciliğini koruyan bir ülke. Yatırımcılar izlemeye devam edecekler. Şirketler siyasi gelişmelerin yaratacağı olumsuzluklardan etkileneceğinden ciddi sıkıntılar doğabilir.”
ORTA VADELİ YATIRIMCI ETKİLENMEZ
TEB Genel Müdürü Varol Civil:
“Siyasi gelişmeler ve yurtdışı kaynaklı dalgalanmalar portföy yatırımcılarını etkiler. Türkiye’ye uzun vadeli bakan, potansiyeli gören orta ve uzun vadeli yatırımcıların ilgisi sürer. Bilakis Türkiye bu tür krizleri iyi yönetirse, krizi fırsata çevirebilir. Özelleştirmeler genel olarak bundan olumsuz etkilenebilir. Biz banka olarak büyüme hedeflerimizde değişiklik yapmayacağız. Çünkü üç yıl önce çok güçlü bir yabancı grupla, BNP Paribas’la stratejik ortaklık kurduk.”
ÖZELLEŞTİRMELERDE SORUN OLMAZ
TSKB Genel Müdürü Halil Eroğlu:
“Yabancının ilgisinde bir miktar azalma olabilir. Ama bu esas itibarıyla özelleştirmeler ve reel sektöre gelecek doğrudan yabancı ilgisinden çok finansal sıcak paraya ilgi de olabilir. Ancak bu da üç beş aylık bir dönemden sonra toparlayacaktır. Batı’da kötü giden büyüme ve likidite problemi üçüncü çeyrekte biraz hafifleyecek, dördüncü çeyrekte etkisini azaltacaktır. Şirket satın almaları, ortaklıklarda yavaşlama olmaz. Çünkü bunlarda fırsatları değerlendirmeyle ilgili. Özelleştirmeler de olumsuz etkilenmez. Özelleştirilecek şirketler çok büyüyecek olan alanlarda.”
İŞ DÜNYASI
HERKES KABUĞUNA ÇEKİLECEK
Anadolu Grubu Başkanı Tuncay Özilhan:
“Siyasi türbülans ekonomiyi etkilemeye başladı. Etkilememesi imkânsız. ABD’deki kriz ile üst üste geldi. Yatırımcılar güvenlerini kaybettiler. Ne olacağına dair birtakım tereddütler oluştu. Herkes kabuğuna çekilme politikası izleyecek. Ne olacağını görmek isteyecektir. Yatırım kararları askıya alınacaktır. Herkes bekleyecek diye düşünüyorum. Yabancılar da daha dikkatli olacaktır. Parti kapanacak mı kapanmayacak mı gibi sorular oluşacaktır. Siyasi istikrardaki bir sıkıntı tabii ki ekonomiye de yansıyacaktır.”
YATIRIMDA TEDİRGİNLİK VAR
Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu:
“Ekonomiye baktığınızda yatırımcılarda bir tedirginlik yaratıyor tabi ki. Kimseden hiçbir şey olmamış gibi davranmasını bekleyemezsiniz. Herkes temkinli duruyor. Zaten dünyada da bir türbülans yaşanıyor. Ama büyük bir kriz yaratacak bir ortamın olacağını zannetmiyorum. Yabancılarla ikili görüşmelerimiz oluyor. Yabancı ilgisinde bir azalma olduğunu düşünmüyorum.”
BELİRSİZLİK TUZ BİBER EKTİ
Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner:
“Küresel gelişmelerin ekonomiye etkisi var. İçerideki politik belirsizlik de bunun içine biraz tuz biber ekiyor. Piyasada en azından tüketici güveni açısından çok negatif bir hava var. İstikrar açısından iki önemli çıpa var. Birisi AB diğeri de IMF. AB konusunda Türkiye tekrar bir kararlılık gösterme yoluna girerse yabancı yatırımcılar açısından ciddi bir zarar görmeyiz. Bir tedirginlik mutlaka var. Garip bir ortam yaşıyoruz. Tam olarak ne olacağı belli değil. Hükümetin reformlardaki kararlılığı çok önemli.”
YABANCILARLA TEMASIMIZ SÜRÜYOR
TÜSİAD International Başkanı Aldo Kaslowski:
“Yaşanan siyasi kaosun ekonomiye etkilerini sonuçlar ortaya çıktıktan sonra göreceğiz. Bugün yaşanan durum iç sorunlardan mı yoksa dışarıdan mı kaynaklanıyor pek belli değil. Bana göre yaşanan hukuki sürecin ekonomiye büyük bir etkisinin olacağını tahmin etmiyorum. Yabancılar gelmeye devam ediyor. Temaslarımız devam ediyor. Onlar da yaşanan durumun ekonomiye bir etkisi olup olmayacağını merak ediyorlar ve bizlere onu soruyorlar. Tabi yabancıların gelmesi için istikrar olması gerekiyor.”
YABANCILAR İSTİKRARI SORGULUYOR
İTO Başkanı Murat Yalçıntaş:
“2008 yılından çok korkuyorum. Biz 2008’e çok büyük ümitlerle girmiştik. Ama şimdi iş alemi olarak ne bekleyeceğimizi bilemiyoruz. Bir kayıp yıl olmasından çok korkuyorum. Yabancı yatırımcılar da bundan tedirgin oldu. Bir fon yöneticisiyle yaptığımız sohbette bana, ‘Elimde şu kadar büyüklükte fon var. Ve yatırım yapmak için muhtelif ülkelere bakıyorum. Kendinizi benim yerime koyun istikrarlı bir ülkeye mi yoksa böylesine belirsizlik yaşayan bir ülkeye mi yatırım yaparsınız’ diye sordu. Yanıt veremedim. Şu anda hem yerli hem yabancı yatırım ortamı son derece olumsuz etkileniyor.”
ZOR VE BELİRSİZ BİR SÜREÇ
MÜSİAD Başkanı Ömer Bolat:
“Siyasi istikrarın devamı bakımından yatırımcılar önünü göremediği için yatırım kararları artık bir soru işareti oluşturmakta.
Bir risk faktörü oluşturmakta. 2008 yılı bu dava nedeniyle Türkiye açısından zor ve belirsiz bir süreci tetikledi. Kolay bir süreç değil. Herkes temkinli bir duruş sergileyecektir. Yabancılar da bu durumu anlamakta zorluk çekiyorlar. Genel anlamda bekle-gör politikası izliyorlar. Özelleştirmelerde de eski boyutlardaki bedeller olmayabilir. Dünyadaki itibarımız anlamında büyük zararı oldu. İstense daha kötüsü yapılamazdı.”
İŞADAMLARI RİSKE GİRMEYECEK
Kiler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nahit Kiler:
Parti kapanır mı kapanmaz mı gibi tartışmalardan yabancılar da etkilenecektir. Yabancı yatırımcılar ülkeden ürkecektir. Bu konular gündeme geldikçe işadamları da yatırım konusunda fazla riske girmeyecektir. Gerçi biz hiçbir yatırımızı durdurmadık. Herkesin bu hassasiyette olması lazım. Memleket hepimizin memleketi. İnşallah çok fazla etkilenmeyiz de küçük sıyrıklarla atlatırız
EMLAK
İNSANLAR EV ALAMAZ HALE GELECEK
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren:
“Yabancıların gayrimenkule ilgisinde hissedilir bir azalma olduğu söylenemez. Ancak ihtiyatlı bir yaklaşım içinde oldukları da ortada. Dünyadaki ekonomik gelişmeler, insanları ihtiyatlı olmaya mecbur kılıyor. Çünkü finans krizi Türkiye’ye geliyor. Yurtiçindeki mevduat vadeleri kısa. Konut kredileri yurtdışından fonlanıyor. Bankalar fon temin etmekte zorlandıklarını söylüyor. Konut kredisi faizlerini yükseltmek zorunda kaldıklarını ve önümüzdeki dönemde de kredi verirken daha seçici olacaklarını beyan ediyorlar.
Böyle bir durumda sadece krediyle ev alabilme imkânı olan binlerce insan, ev alamaz hale gelecek. Konut sektörü küçülecek.
GÜÇLÜ ŞİRKETLER TEMKİNLİ GİDİYOR
Ağaoğlu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu:
“Siyasetteki son olaylar, kendi ayağına değil, kendi kafasına kurşun sıkmak gibi bir şey. Ben yine de bir şey olacağına inanmıyorum. 2001 yılında, o kriz ortamında 5 tane konut projesine başlayıp bitirdim. Doğru yerde doğru projeler devam edecek. Güçlü firmalar temkinli olmakla birlikte bu dönemi de atlatacak. Yabancıların ilgisi artarak devam ediyor. Yabancılar 10 kere düşünür, bir kere karar verir. Ama bir an önce ortak bir noktada buluşarak uzlaşma sağlanması, belirsizliğin ortadan kaldırılması şart.”
KRİZ DÖNEMLERİ YABANCI İÇİN CAZİPTİR
Teknik Yapı Başkanı Nazmi Durbakayım:
“Zaten durgunluk beklentisi vardı. Ancak inşaat sektöründe yatırımlar uzun vadeli olduğu için, Anayasa Mahkemesi’nin kararı en az inşaat sektörünü etkileyecektir. Anayasa Mahkemesi’nin davayı kabul ettiği gün değişen fazla bir şey olmadı. Çünkü bekleniyordu. Para ve sermaye piyasaları bir iki günlük dalgalanma yaşayabilir ama inşaat sektörü çok uzun vadeye yayılı bir sistem olduğu için fazla etkilenmeyecektir. Yabancıların Türkiye’deki yatırımlarını siyasi gelişmelerden çok sunulan avantajlar belirler. Bana göre, ekonomik kriz dönemleri yabancılar için daha caziptir. Türkiye’ye ekonomik krizde deği, potansiyel açısından cazibesini sürdüren bir ülke"
SANAYİCİ İŞİNİ ERTELEMEZ
Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu:
“Ekonomi zaten 2-3 gün önce düşmüştü. Bu iş gerçekleştikten sonra da toparlandı. Ekonominin çok düşeceğini de sanmıyorum. Borsalarda bu tür dedikodular çıkarsa bu alım satımlar zaten olur. Hiç kimsenin özellikle de sanayicinin işini erteleme gibi düşüncesi olduğuna inanmıyorum. Türkiye’nin ekonomisi kuvvetli, Merkez Bankası’nın döviz rezervleri çok iyi.
ABD’deki kriz Türkiye’yi etkiler ama perişan edecek kadar etkilemez. Türkiye bu krizleri daha önceden yaşadı. Dimdik ayakta, bundan sonra da ayakta olacak."
