Kosova'da mutsuz doğumgünü

BBC Belgrad Muhabiri Mark Lowen, Kosova'nın bağımsızlığının üçüncü yıldönümünde bu küçük ülkede kaydedilen gelişmeyi değerlendirdi.

Fark daha büyük olamazdı. Kosova'nın başkenti Priştine'de havai fişekler patlarken, Sırbistan'ın başkenti Belgrad'daki gösterilerde şiddet olayları yaşanmış ve ABD Büyükelçiliği ateşe verilmişti.

Nedense, 17 Şubat 2008'de özel gündemle toplanan parlamentoda Başbakan Haşim Taçi'nin yaptığı konuşmaydı.

Taçi, 'Bugünü uzun süre bekledik. Bugünden itibaren Kosova, gururlu, bağımsız, egemen ve özgür bir ülkedir&demişti.

Bu, geçmişte Sırbistan'ın güneyi diye anılan bölgede yıllardır yürütülen ayrılıkçı mücadelenin sonucuydu.

Kosovalı Arnavutlar, Sırp güçlerine karşı 1990'lı yıllarda büyük bir silahlı mücadele yürütmüştü.

Bu çatışmalarda 10 binden fazla insan ölmüş, yüzbinlerce kişi de evlerinden olmuştu.

NATO Haziran 1999'da, etnik temizliğe engel olma gerekçesiyle Sırbistan'ı bombalamış ve Kosova Birleşmiş Milletler yönetimine bırakılmıştı.

Ancak bağımsızlık isteği giderek büyüdü. Sırbistan, çok değer verdiği güney bölgesini kaybetmek istemiyordu. Kosovalı Arnavutlar ise bundan azına razı olmaya niyetli değildi.

Ama Kosova yine de, Çin ve Rusya'nın itirazları nedeniyle BM Güvenlik Konseyi'nin desteği olmadan, tek taraflı bir şekilde bağımsızlığını ilan etti

Peki bağımsızlıktan üç yıl sonra Avrupa'nın bu en çok tartışılan köşesinde neler oldu?

Uluslararası toplumun hala önemli bir yer işgal ettiği Kosova hala ulus inşası aşamasında.

Kendi hükümeti, polis gücü, pasaportu, bayrağı ve ulusal marşı var.

Dönüm noktası

IMF ve Dünya Bankası üyesi, ancak Kosova'yı sadece 75 ülke tanıyor. Buna ABD, AB ülkelerinin büyük kısmı dahil.

İspanya, Gürcistan ve Çin gibi birçok ülkenin yönetimi, kendi ülkelerindeki ayrılıkçı haraketleri cesaretlendirebileceği korkusuyla, Kosovayı tanımadı.

Yani Kosova, BM'ye tam üye olabilmek için gereken çoğunluğa sahip değil.

Geçen Haziran ayında Uluslararası Adalet Divanı, Kosova'nın bağımsızlık ilanının uluslararası hukuka aykırı olmadığına hükmetti.

Bu bir dönüm noktasıydı.

Kararla birlikte birçok ülkenin daha Kosovayı tanıyacağına inanılıyordu.

İki ay sonra Sırbistan, Belgrad ve Priştine'nin diyalog başlatması çağrısında bulunulan BM kararını uygulayacağını duyurdu.

Organize suç çetesi suçlaması

Sırbistan yumuşamış görünüyordu. Hatta Kosova sorununun çözümünde sona yaklaşıldığına inanılıyordu.

Ancak geçen yılın Aralık ayında işler bir kez daha değişti.

Avrupa Konseyi, Başbakan Haşim Taçi'nin de aralarında bulunduğu Kosovali liderlerin 1990'lı yıllarda, suikastler yapan, eroin kaçıran ve savaşta yakalananların organlarını satan bir organize suç örgütünü yönetmekle suçlayan bir rapor yayımladı.

Priştine yönetimi raporu reddetti. Ancak şu an raporu uluslararası bir soruşturmanın izlemesi kaçınılmaz görünüyor.

Bu arada, büyük sorunlarla karşı karşıya olan genç ülke, topallamaya devam etti.

İşsizlik yüzde 40 düzeyinde. Nüfusun yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Geçen Aralık'ta bağımsızlıktan bu yana yapılan ilk genel seçimde, ciddi usülsüzlük iddiaları gündeme getirildi.

Priştine yönetimi hala Sırpların çoğunlukta yaşadığı kuzey bölgelerini kontrol edemiyor. Buradaki suç oranları da çok yüksek.

Kosova'da umut, yakında Sırbistan'la girilecek ilk yüzyüze diyaloğun gelişmelere ivme kazandırması.

Sırbistan gelecek yılki seçime hazırlanırken, siyasetçiler milliyetçilerin elini güçlendirecek adımlar atmaktan kaçınacaktır.

Ama ilk görüşmelerde gümrük ve telefon gibi sorunlar ele alınacak. Sırbistan Kosova'nın kendi uluslararası telefon kodunu almasını engelliyor.

Kosova'daki içinden geçtiği bu umutsuz dönemde, telefon kodu gerçekten önemli bir gelişme olur.

Kosova'da havai fişekler yerini gerçeğe bıraktı.

Sırbistan'da, zamanın geri getirilemeyeceği inancıyla alevler sönmeye başladı.

Bağımsızlıktan üç yıl sonra Kosova başlıca uluslararası haber olmayabilir. Ama bu hikaye sona ermedi.