Koronavirüse karşı 'gargara' bilim insanlarını ikiye böldü: Kesin çözüm değil... İşe yarayabilir

Son günlerde gargara ve burnun yıkanmasının koronavirüs üzerinde etkili olduğu söylemleri yoğunlaştı. Uzmanlar bu konuyu ele aldı. Bakın bilim dünyası 'gargara' konusunda ne düşünüyor?

Galler’de yapılan ve ağız çalkalama suyunun tükürükteki koronavirüsü 30 saniye içinde öldürülebileceğine işaret eden araştırma, bilim insanlarını karşı karşıya getirdi. Prof. Dr. Canan Karatay, salgının ilk günlerde, ‘karbonatlı suyu’ önermiş 2 gün önce de Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu ‘adaçayı-ebegümeci’ karışımı ile gargara yapılmasını faydalı olduğunu dile getirmişti. Birçok bilim insanı ise hem araştırmanın hem de önerilerin bilimsel bir çalışma, ‘kesin bir çözüm’ gibi sunulmasına şiddetle karşı.

Hürriyet gazetesinden Fulya Soybaş'ın haberine göre uzmanlar şöyle düşünüyor:

"İşe yarayabilir"

İç hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu: “Ağız gargaralarının mekanik olarak fayda sağlayacağı kanaatindeyim. Cardiff Üniversitesi’nin araştırmasında söz edilen maddenin ciddi bir ağız içi dezenfeksiyonu sağladığı kesin. Eğer yüzde 0.07 oranında setilpiridinyum klorür içeren bir gargara, günde 3 defa 30 saniye kullanılırsa, sadece ağız hijyeni değil, Kovid-19’la mücadele açısından da işe yarayabileceğini öngörüyorum.”

"Gargaralar gargaraya getirilmeyecek kadar önemli"

Göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta: Bilim dünyası sadece ilaç ve aşı peşinde. Elbette bu çalışmalar devam etmeli. Maske-mesafe-hijyen gibi tedbirlere sıkı sıkıya riayet edilmeli. Ancak yüzlerce yıllık geçmişi olan ve mikrobik, alerjik burun-boğaz hastalıklarında etkinliği çok iyi bilinen, tuzlu suyla burun yıkama ve gargaraların da yardımcı bir tedavi olarak uygulanmasında fayda var. Bu uygulamaların hiçbir riski yok! Maliyeti sıfır. Bilim dünyasının bir kesimindeki gargara yaygarasını anlamıyorum. Bana kalırsa gargaralar gargaraya getirilmeyecek kadar önemli."

"Ortada bilimsel hiçbir veri yok... Virüs hücreye yerleştikten sonra..."

Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Esin Şenol: “Ağız gargaraları veya tavsiye edilen bir başka dezenfektanın ağız içindeki virüsü öldürme ihtimali söz konusu değildir. Çünkü virüsler, bakterilerden farklı olarak, ağız içinde beklemezler. Reseptörlerinin bulunduğu hücreler ile etkileşime geçerek birinci basamak bağışıklık sistemini uyarırlar. Bağışıklık sisteminin vereceği cevap virüsün çoğalıp çoğalmayacağını belirler. İşte size bilimsel açıklama! Yani özetle virüs hücreye yerleştikten sonra yapılabilecek hiçbir müdahale yoktur. Cardiff Üniversitesi’nin yaptığı ise bilimsel bir çalışma değil araştırmadır. Sonuçları ‘kesin’ değildir.”

Kesin çözüm değil

"Ne bu araştırma ne de bitkilerle ağız gargarası yapılması yönündeki tavsiyelerin hiçbiri bilim dünyasını bölmez, bölemez. Çünkü bilimden bahsetmek için ortada kesin veri olmalı. ‘Ben denedim, faydalı’ demek yetmez. Ağız gargaraları ya da benzer karışımlar kullanmanın ağız içindeki dengeyi düzenlemek bakımından faydaları olabileceğini, ağız-diş temizliğinin ağız-boğaz yoluyla karşıladığımız mikroplara karşı savunmada bağışıklık sistemini yüksek seviyede tutacağını söyleyebilirsiniz ki bu yanlış olmaz. Bunlar iyi sağlık kuralıdır. Ancak ortada veri, çalışma, sonuç yokken sanki kesinmiş gibi ‘Gargara virüsü öldürüyor’ diyemezsiniz. Derseniz ‘Ben nasıl olsa gargara yaptım’ denmesine yol açar, tedbirlere olan inancı ve bağlılığı yok edersiniz.”

"Ağız gargarası ile mümkün değildir"

Tıbbi mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya: Üst solunum yolu enfeksiyonlarının yüzde 80’i virüs kaynaklıdır. Bazen farenjit gibi boğaz enfeksiyonlarında ağız gargaraları, diş antiseptikleri, boğaz pastilleri öneriyoruz. Ancak bunların koronavirüsün tedavisinde ya da önlenmesi için kullanılması bir anlam ifade etmez. Çünkü virüs hücre içine girdikten sonra hiçbir şeyin etkisi olmaz. Virüs zaten çoğalmak için hücre içine giriyor. O virüse etki edebilmenin tek yolu hücrenin parçalanmasıdır ki bu ağız gargarası ile mümkün değildir."

"Ayrıca hangi sıklıkta bu gargaraları kullanacağız? Sokağa çıktık, el dezenfektanı gibi 3 dakika ara ile ağzımızı çalkalayıp tükürecek miyiz? Kaldı ki ağızda faydalı floralar var. Ağzın sık sık çalkalanması bu dengeyi de bozar. Bu tarz açıklamalar insanları boşuna maskeden-mesafeden-hijyenden uzaklaştırabilir. Şu an Türkiye’de vaka sayıları inanılmaz artmış durumdayken, asemptomatik kişiler hemen yanı başımızdayken ‘Gargara yapın’ demenin hiçbir anlamı yok. Bu öneriler salgınla mücadelede ne klinik ne de pratik anlamda umut vaat etmiyor."