Kongo'da hükümet güçleri ile ordu kaçağı General Ntaganda'ya bağlı güçler arasında çatışmalar yoğunlaşırken pekçok kişi Goma'daki kampa sığınmaya çalışıyor.
Abone olKongo Demokratik Cumhuriyeti'nde hükümet güçleri ile 'Terminatör' olarak bilinen ordu kaçağı General Bosco Ntaganda'ya bağlı güçler arasında ülkenin doğusunda çatışmalar yoğunlaşırken pekçok kişi evlerini terkederek Goma'daki kampa sığınmaya çalışıyor.
Ruanda sınırı yakınlarındaki bu kampa 9.000 yeni insan geldi.
General Ntaganda, üç yıl boyunca etnik Tutsi CNDP isyancılarını orduya doldurduktan sonra geçen ay ordudan kaçtı.
Kamp sakinlerinden bazıları, savaştan kaçıp kampa ulaşmaya çalışırken tecavüze uğradıklarını, bazılarının zorla savaşmak üzere götürüldüğünü söylüyor.
Hangi ihlalin kim tarafından gerçekleştirildiğini anlamak zor; çünkü iki taraf da aynı üniformaları giyiyor ve insanlar şikayet etmekten korkuyor.
Goma'daki kamp ile çatışmaların gerçekleştiği bölgeler arasındaki 40 km'lik arazide binlerce aile mahsur kalmış durumda.
BM sığınmacılar örgütüne göre, çatışmaların başladığı 29 Nisan'dan bu yana her gün 1.000 kişi uzun yollar aşarak Ruanda'ya geçiyor.
Bunların çoğu 2006-08 arası dönemde yaşananların tekrarından korkuyor; o zaman Laurent Nkunda önderliğindeki silahlı milis grubu CNDP, Goma'yı işgal etme tehdidinde bulunmuştu.
Sırtında yatağı ve bir valizi ile 30 km yürüyerek kampa ulaşan yaşlı adam Berkimase Banke, "Bir kere daha aynı savaşı yaşıyoruz, ama bu kez daha ağır bir biçimde. Barış dediler, ama savaş geri geldi" diyor.
2009'da CNDP, Kongo hükümeti ile barış anlaşması imzaladı.
Milisleri destekleyen Ruanda ise Nkunda'dan desteğini çekerek onu tutukladı.
Fakat geçen Mart ayında Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kongo'daki çatışmaların daha önceki dönemlerine ilişkin olarak General Bosco Ntaganda ile birlikte suçlanan Thomas Lubanga'yı ilk kez savaş suçundan suçlu bulundu.
Bu nedenle General Ntaganda'nın tutuklanmasına ilişkin baskılar arttı.
Generalin kriminal çeteleri
BM ve diğer hükümet dışı örgütlerin, General Ntaganda'nın ordu içerisinde Kongo'nun doğusunda çok sayıda kriminal çeteler kurduğuna ilişkin raporlar yayımlamasının ardından, 2009 anlaşmasının gereği olarak Kongo hükümetinin Generali koruması giderek daha az olanaklı hale geliyor.
Bu raporlara göre General Ntaganda, Ruanda sınırında haftada 15 bin doları bulan kaçakçılık geliri elde ediyor ve ordu içerisinde kurduğu çetelerle kendi finansal çıkarlarını koruyor.
Ntaganda'nın geçen yıl da Amerikalı yatırımcıları hedefleyen milyonlarca dolar tutarında sahte bir altın ticareti işine girdiği belirtiliyor.
Nisan başlarında General Ntaganda'ya yakın komutanlar ordudan ayrılarak kuzey ve güney Kivu'da toplanarak ordu güçleriyle çatışmaya başladı.
Ay sonunda ise bu durum topyekün bir savaşa dönüştüğü için, sivillere karşı ihlalleri engellemek amacıyla BM barış gücü devreye girmek zorunda kalmıştı.
Kongolu yetkililer şiddet olaylarından General Ntaganda'yı sorumlu tutarak tutuklanmasını istedi.
General ise geçen hafta AFP haber ajansına yaptığı açıklamada kendisini ordu mensubu olarak gördüğünü ve çatışmalarda sorumluluğu bulunmadığını bildirdi.
Generale yakınlığıyla bilinen Albay Sultani Makenga ise son dönemde yeni bir silahlı grup kurduğunu açıkladı.
Bunun ayrı bir grup mu yoksa General için çalışan bir grup mu olduğu henüz bilinmiyor.
Fakat bu yeni grubun Ruanda'dan destek bulduğu ifade ediliyor.
Kuzey Kivu sivil toplum örgütleri Ruanda'dan tutumunu açıklaması talebinde buludnu.
Jeune Afrique dergisine verdiği bir demeçte Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame ise bu konunun Ruanda'yı değil Kongo'yu ilgilendiren bir mesele odluğunu söyledi.
'Terminatör' sonrası barış mı?
Genreal Ntaganda'nın kaderinden bağımsız olarak, Kongo'nun doğusundaki bu çatışmadan nasıl bir güç dengesinin çıkacağı belirsiz.
Goma'daki BM uzmanı Matthew Brubacher, Generalin birçok taraftarının tutuklandığını ya da marjinalize olduğunu blirterek "bu CNDP'nin sonu değil belki ama merkezi hükümetten ayrı yürümeye çalışan CNDP'nin paralel yönetiminin sonu" diyor.
Rift Vadisi Enstitüsü adlı düşünce kuruluşu temsilcisi Jason Stearns ise bu konuda daha temkinli.
"Birçok kişi ve Ruanda Generalin gitmesini isteyebilir ama CNDP'nin dağılmasını istemez" diyor.
Toprak ve doğal kaynaklar için rekabet devam ediyor.
CNDP ve ordu kaçakları, Tutsi'lerin de konuştuğu Kinyarwanda dilini konuşan etnik azınlığın çıkarlarını koruduğunu iddia ediyor.
Bu kesim Ruanda'daki 1994 katliamından sonra kendilerini saldırıya açık hissediyor.
Diğer etnik gruplara mensup olanlar ise Kinyarwanda dilini konuşan mültecilerin Kuzey Kivu bölgesine geçebilmesini öngören 2009 anlaşmasında Tutsi'lerin kayırıldığını düşünüyor ve 'özsavunma' gerekçesiyle kendi milislerini kuruyor.
2009'dan bu yana Kongo hükümetinin isteği üzerine ve BM desteği ile, isteyen milislerin orduya katılıp isyanıclara karşı savaşması teşvik ediliyor.
Bu anlaşmanın üzerinden üç yıl geçmiş olduğu halde bazı barış yanlıları isyancılar ile geleneksel liderlerin oturup konuşarak ve sınır komşusu Ruanda'yı da gözeterek kökleri geçmişe dayanan etnik sorunları çözmekten yana.
ÖNCEKİ HABERLER
