Komplo değil gerçek

Stephan Gaghan’ın yeni filmi Syriana, adeta komplo teorisyenlerini haklı çıkaran bir yapım.

Ödüllü yönetmen Stephan Gaghan’ın petrol endüstrisindeki yozlaşma ve entrikaları konu edindiği yeni filmi Syriana, adeta komplo teorisyenlerini haklı çıkaran bir yapım.


“Yozlaşma bizi korur, kendimizi güvende hissetmemizi sağlar. Bir et parçası için kavga etmek yerine, kazanıyor olmamızın nedeni yozlaşmadır.”

Yukarıda okuduğunuz satırlar Syriana filminden bir replik. Yozlaşmanın aslında kazınımları beraberinde getirdiği bir dünyanın fotoğrafının dile dökülmesi de diyebiliriz bahsi geçen cümleler için. Syriana’nın hem senaristi hem de yönetmeni, Traffic’le En İyi Görüntü Ödülü kazanan Stephen Gaghan.

Gaghan, küresel petrol endüstrisindeki yozlaşma ve entrikaları konu alan bir politik gerilim filmin altına imza atmış. Aslına bakarsanız iddialı bir konuyu ele almış. Tek Dünya İmparatorluğu’nun efendilerinin dünyanın bütün topraklarındaki kara elmas petrola sahip olma saplantılarını ve tüm sınırlarına rağmen arzuladıkları bütün ülkeleri Yeni dünya ABD’den nasıl yönetebildiklerini ve yönlendirdiklerini Syriana gözler önüne seriyor.

Film Washington’da kapalı kapılar arkasında yapılan anlaşmalardan, İran Körfezi’ndeki petrol yataklarına, zenginlik ve güç peşindeki yarışın insani sonuçlarını, birbiri içine geçen öykülerle anlatıyor. Ama iç içe geçen bu öyküler Amerika’da var olan bazı perde arkası güçlerin gerekirse CIA’i de kullanarak Ortadoğu’da bütün dengeleri bozabileceklerini satır aralarından çıkararak filmin baş aktörü haline de getirebiliyor. Bunu yaparken de dünyanın aslında ne kadar küçük olabileceğini değişik din, dil ve milletten insanların kapitalizim merkezli sömürgeci bir güç dengesi etrafında nasıl birleşebileceklerini ve varoluş sebeplerini koruyabilemek adına ne kadar yozlaşabileceklerini bizlere gösteriyor.

Syriana ekibi cesurca bir işe imza attıklarının muhtemelen farkındalar. Çünkü vatandaşı oldukları ülke ABD’nin gerçek kontrolünün mevcud halkı olmadığını ve paranın, gücün ve emperyalizmden medet uman Tek Dünya İmparatorları’nın baronlarının olduğunu biliyorlar. Ve bunu, ortaya koydukları Syriana ile açık ve seçik dile getiriyorlar.

ZORLAYICI BİR ÖYKÜ

Eski bir CIA ajanı olan Robert Baer’in yazdığı anılardan oluşan See No Evil filmin çıkış noktasını oluşturuyor. ‘Syriana’; dünyanın içinde bulunduğu durumun karmaşıklığını ve belirsizliğini yansıtan zorlayıcı bir öykü. Ancak farklı bakış açılarını araştıran ama herhangi bir görüşü doğruluk kademesine yükseltmeyen bir öykü bu. Rahatlıkla; ‘harika bir politik gerçeklilik’ şeklinde tanımlayabileceğimiz Syriana’yı eğer dünya üzerinde Tek Dünya İmparatorluğu peşinde koşanları, ABD’nin bir grup ABD’li sanatçı tarafından objektif bir biçimde Ortadoğu’ya yaklaşımını ve en önemlisi ise dünyanın nasıl bir kaosa hapsedildiğini görmek istiyorsanız mutlaka izlemelisiniz.

Küresel yozlaşma

Filmin Oscar ödüllü oyuncusu George Clooney; ‘Bu filmin başlatacağı tartışma dünyanın petrole bağımlılığıyla ilgili olacaktır, ama Syriana aynı zamanda yozlaşma, CIA’nin dünya üzerinde ne derece etkili olduğu ve başka birçok konuda da tartışma başlatıyor’ diyor. Zaten filmin hem senaristi hem de yönetmeni Gaghan, petrol şirketlerinin çalışma sistematiğini, ABD’yi yöneten gizli güçlerin hesaplarını, Hizbullah Örgütü’nü, basiretsiz Arap liderleri, mücahid ve intihar komandosu yetiştiren medreseleri tüm objektifliğiyle perdeye aktararak insanları objektif bir tartışmanın peşine takmak istiyor. Bunu yaparken kaos ve terörizmin de altını çiziyor.