Klimalı evlerde büyük tehlike

Yaz sıcaklarından kurtulmak için çalıştırılan klimalar, bacalardaki terse dönme olayı nedeniyle karbonmonoksit zehirlenmelerine sebep olabilir.

Ankara Üniversitesi (AÜ) Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Recep Akdur, aşırı sıcak günlerde kuzeye bakan, direkt güneş ışığı almayan ya da klima ve benzeri araçlarla soğutulan evlerdeki havanın dışarıdaki havadan soğuk olması nedeniyle binalarda inversiyonun (terse dönme olayı) yaşanabileceğini belirtti.

Bacaların havanın yükselmesi sistemiyle çekiş yaptığına işaret eden Akdur, “Aşırı sıcak havalarda dışarıdaki hava sıcak, içerideki hava serindir. Bu nedenle, kombi ve şofben bacaları zor çeker ve bazen de hiç çekmez” dedi.

Dışarıdaki hava 45 dereceyken içerideki hava 20-21 derece ise havanın sıcaktan soğuğa akması nedeniyle bacaların ters çekeceğini anlatan Akdur, “Bu durumda şofbeni çalıştırırsanız baca çekmez. Ve gazı evin içine verir. Bu da salınan karbonmonoksit gazı nedeniyle zehirlenmelere neden olur” diye konuştu.

Baca tepme ve buna bağlı zehirlenme riskinin bilinenin aksine yaz aylarında da görülebileceğini ifade eden Akdur, bu nedenle günün sıcak saatlerinde hermetik olmayan, baca sensörü bulunmayan şofben ve kombileri kullanılmaması gerektiğine işaret etti.

"KOMBİNİN TÜPLÜ YA DA DOĞALGAZLI OLMASI ÖNEMLİ DEĞİL"

Ters akım nedeniyle karbonmonoksit veya doğalgaz zehirlenmelerinin yaşanabileceğini söyleyen Akdur, kombinin tüplü ya da doğalgazlı olmasının bir öneminin bulunmadığını söyledi.

Akdur, aşırı sıcak günlerde şofben veya kombi yanarken aşırı uyku gelmesi durumunda karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenilmesi ve ortamın hemen havalandırılması, özellikle bebekler ve yaşlıların kesinlikle şofben veya kombili alanlarda yatırılmaması gerektiğini belirtti. Bu alanlarda kapı ve pencerelerin açık bırakılmasının önemine değinen Akdur, zehirlenmeden şüphelenilmesi halinde kazazedelerin derhal ortamdan uzaklaştırılıp açık havaya çıkarılması ve tıbbi yardım istenmesi gerektiğini dile getirdi.

ALINACAK TEDBİRLER

Akdur, zehirlenmelerin yaşanmaması için yapılması gerekenleri şöyle sıralada:

Şofbenler standartlara uygun olmalı, oksijen yetersizliği olduğunda kendiliğinden söndürme düzenekleri olan şofben seçilmelidir. Şofbenler kesinlikle banyolarda bulunmamalı, balkonlara ya da havadar mekanlara konulmalıdır. Şofbenin banyoda olması halinde banyo uygun bir şekilde havalandırılmalıdır. Şofben yanarken banyo kapısı asla kapatılmamalıdır.

Şofbenle ilgili bozukluklar yeterli eğitim görmüş teknik servis elemanlarınca yapılmalıdır. Ev ve iş yerlerinde doğalgaz ile kullanılan cihazların her yıl bakımlarını yaptırarak, iyi durumda oldukları kontrol edilmelidir.

Doğalgaz cihazlarına yeterli oksijen sağlanmalıdır. Onun için pencerelerden içeriye oksijen girmesini sağlayacak açıklıklar olmalıdır. Bunlar hiçbir zaman kapatılmamalıdır. Cihazın içerisine hava girişi sağlayan kısmı bloke edilmemelidir.

Bacalar dışarıya kadar metal bir boru ile kaçak olmayacak şekilde gitmelidir. Bacaların temiz ve tıkanıksız olduğu garanti altına alınmalıdır. Karbonmonoksit sensörleri kullanılmalı, karbon içeren yakıtların kullanıldığı odalara yerleştirilen bu cihazlar, karbonmonoksit gazını algılar ve alarm devreye girer. Çıkardığı kuvvetli ses sayesinde evde yaşayanların uyarılması sağlanır. Odada karbonmonoksit gazı bulunduğu sürece müdahale edilmedikçe alarm devreden çıkmaz.