Kira gelirini bildirip, üzerine vergi iadesi almak mümkün mü?

Evet mümkün…

Kira gelirinizi bildirip, üzerine de vergi iadesi alabilirsiniz.

Bu konuyu bir okurumdan gelen ‘’ Geçen gün haberlerde dinledim, kira geliri dolayısıyla beyanname verip, devletten para iadesi alanlar varmış, doğru mu?’’ sorusuna cevaben ayrıntılı bir şekilde açıklamaya çalışacağım.

Yazının sonunda konut kira geliri olanları hayal kırıklığına uğratmamak adına hemen belirtmemde fayda var, vergi iadesi sadece ‘’İŞYERİ KİRA GELİRİ’’ olanlar için geçerli. Konut kira geliri elde edenler için vergi iadesi söz konusu değil.

İşyeri kira geliri olanlar dışında, Limited ve Anonim Şirket ortaklarının da dağıtılan kâr payı veya temettü geliri dolayısıyla devletten vergi iadesi almaları mümkün.

Hem işyeri kira geliri olanların hem de Limited ve Anonim Şirket ortaklarının bu yazıyı sonuna kadar okumaları lehine olacaktır.

İŞYERİ KİRA GELİRİNDE VERGİ İADESİ

İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller için kira kontratları genellikle net tutar üzerinden yapılıyor. Yani mülk sahibi işyeri kirası için her ay hesabına yatacak net parayı biliyor.

Kiralayan işletme ise kira tutarının dışında bir de ‘’mülk sahibi adına’’ brüt kira üzerinden %20 stopaj (vergi kesintisi) hesaplayıp vergi dairesine ödüyor. ( Brüt Kira = Net Kira/0,80)

Ödenen stopaj hukuki olarak ‘’mülk sahibi adına’’ yapılmış gözüktüğü için, işyeri sahibi o seneye ait kira geliri beyannamesindeki hesaplanan vergisinden bu tutarı mahsup edebiliyor. Mahsup tutarı hesaplanan vergiden fazla ise aradaki fark, mükellefin talep etmesi halinde vergi dairesince iade ediliyor. Bu konuyu bir örnekle açıklayacak olursak;

Ali Bey, işyerini aylık net 3.000-TL’ye (X) şirketine kiraya vermiş ve 2017 yılında toplam net 36.000-TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka da geliri bulunmamaktadır. Kira geliri beyannamesini de götürü gider yöntemini seçerek verecektir.

Ali Bey’in 2017 yılına ait beyana tabi geliri 45.000-TL olacaktır. (Brüt kira tutarı=36.000/0,80)

Bu tutardan %15 götürü gider indirimi (45.000*100/15) 6.750-TL’yi düştüğünde, 38.250-TL vergi matrahına ulaşacaktır. 2017 yılında 38.250-TL için hesaplanan gelir vergisi de 7.577-TL çıkacaktır.

(X) şirketi 2017 yılında Ali Bey adına vergi dairesine (45.000-36.000) 9.000-TL stopaj ödemesi yaptığından, Ali Bey bu tutarın 7.577-TL’sini çıkan vergisine mahsup edecek, kalan 1.423-TL’yi de talep etmesi halinde bir dilekçe ile vergi dairesine müracaat edip iade alabilecektir.

Dikkat…

Durumunuzu önceki yazımda belirttiğim gerçek gider yöntemi ve götürü gider yöntemi açısından değerlendirmeniz, kira gelirinden indirebileceğiniz giderleriniz varsa dikkate alıp indirim konusu yapmanız iade tutarınızın artmasını sağlayacaktır.

ŞİRKET ORTAKLARININ VERGİ İADESİ

İşyeri kira gelirlerinde olduğu gibi, şirket ortaklarının (gerçek kişi ortak) 2017 yılında elde ettiği kâr payı veya temettü gelirlerinin beyan sınırı da 30.000-TL. Tek farkı ise kâr payı veya temettü gelirlerinin yarısı gelir vergiden müstesna. Buna göre, 2017 yılında kâr payı veya temettü geliri brüt 60.000-TL’yi aşmayanlar gelir vergisi beyannamesi vermeyecek. Aşanlar ise 26 Mart (25 Mart hafta sonuna geldiği için) akşamına kadar bu gelirlerini beyan edecek.

Ülkemizdeki Limited ve Anonim Şirketlerin birçoğu küçük ve orta ölçekli. Dolayısıyla firmaların dağıtım yaptığı kâr payı veya temettü geliri de çok yüksek tutarlarda değil. İstisna uygulaması nedeniyle vergi matrahının %50 az hesaplanmasını göz önünde bulundurursak bu sene de çok sayıda şirket ortağı vergi iadesi alacak.

Vergi iadesi neden çıkıyor?

Şirketler, gerçek kişi ortağa kâr dağıtımı yapıklarında, dağıtılacak brüt kârın %15’ini vergi kesintisine tabi tutup, ‘’ortak adına’’ vergi dairesine ödüyor.

Ortağın payına düşen kâr payı veya temettünün yarısı gelir vergisinden istisna olduğundan ortak da beyannamesinde brüt gelirinin yarısını beyan ediyor.

Ortağın brüt gelirinin yarısı için hesaplanan vergi tutarından, daha önce şirket tarafından ‘’ortak adına’’ kesinti yapılarak ödenen vergi mahsup ediliyor. Mahsup tutarı (şirketin ödemiş olduğu vergi) hesaplanan vergiden fazla ise aradaki fark, mükellefin talep etmesi halinde vergi dairesince iade ediliyor. Bu konuya da bir örnek vermek gerekirse;

(X) Ltd. Şirketi Aralık 2017’de geçmiş yıllara ait kârını ortaklara hisseleri oranında dağıtma kararı almış, şirket ortağı Ali Bey’e 100.000-TL brüt dağıtılacak kâr hesaplamıştır. (X) Ltd. Şirketi Ali Bey’in dağıtılacak kârından %15 kesinti yapıp kendisine 85.000-TL ödemiş, kesinti yaptığı tutarı (15.000-TL) da onun adına vergi dairesine yatırmıştır.

Ali Bey’in brüt gelirinin yarısı istisna olduğundan 2018 Mart ayında vereceği beyannameyi hesaplarken vergi matrahını 50.000-TL olarak dikkate alacaktır. Ali Bey’e bu tutar için 10.750-TL hesaplanan gelir vergisi çıkacak, fakat (X) Ltd. Şirketinin onun adına ödediği 15.000-TL’yi bu vergiden mahsup edebileceğinden kendisine vergi çıkmayacak, üzerine de 4.250,00-TL vergi iadesi alacaktır.

Beyannameden indirilebilecek giderler…

Şirketlerin kâr payı veya temettü geliri dolayısıyla beyanname vermek zorunda olan ortakların aşağıda saydığım indirimleri de Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerinden düşme hakları vardır. (En fazla indirim konusu yapılanlar)

-Ortağın kendisi, eşi ve çocukları adına ödediği BES dışında kalan hayat sigorta ve şahıs sigorta primleri (Beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını geçemez. 2017 yılı 21.330-TL)

- Ortağın kendisi, eşi veya çocukları adına (18 yaşını veya talebe olup 25 yaşını doldurmamış)ödediği eğitim ve sağlık harcamaları. (Beyan ettiği gelirin %10’unu aşamaz)

-Şirket ortaklarının ödemiş olduğu Bağ-Kur primleri. ( Ltd. Şirkette tüm ortaklar, Anonim şirkette ise kurucu ortaklar ile yönetim kurulunda olan ortaklar ödenen tutarın tamamı düşülebilir.)

-Bağış ve Yardımlar (Hangi kurum ya da kuruluşa yapıldığı önemli. Belirli sınırda düşülebilen bağış ve yardımlar var. Bu şekilde bir gider düşecekseniz araştırmanızı öneririm)

Sıralamış olduğum indirimlerin birçoğu şirket ortaklarının yıl içerisinde yapmış olduğu harcamalardan oluşuyor. Kâr payı veya temettü geliri dolayısıyla beyanname verenlerin, yukarıda saydığım indirimleri düşmeleri iade edilecek /ödenecek vergi rakamını ciddi şekilde etkiliyor. Bu durumu bir kaç örnek hesaplama ile göstermek gerekirse;

Ali Bey’in 2017 yılındaki giderleri;

Kendisi eşi ve çocuğu için 4.000-TL’ye özel sağlık sigortası yaptırmış,

Özel okulda okuyan çocuğu için okula 20.000-TL ödemiş,

İlköğretim kurumuna makbuz karşılığı 5.000-TL bağış yapmış,

Kendi Bağ-Kur primi için de 6.000-TL yatırmıştır.

Ali Bey’in kâr dağıtımı dolayısıyla verecek olduğu beyannamede indirimleri kullanması ve kullanmaması halinde iade alacağı veya ödeyeceği vergi tutarı aşağıda ayrı ayrı hesaplanmıştır.

Özetle; gerek kira gelirleri gerekse diğer gelirlerin beyanı olsun, kanunların size vermiş olduğu hakları iyi bilmeniz, bu hakların tamamından yararlanmanız çıkarınıza olacaktır.

Not: Soru ve görüşleriniz için iletisim@ozkantastan.com adresine mail atabilirsiniz.