Kimler astsubay olabilecek?

Yasada neler var? Aranan şartlar neler? Rütbe bekleme süreleri ne kadar? Kimlerin sözleşmeleri feshedilecek?

TBMM Genel Kurulunda, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda değişiklik yapan kanun teklifi kabul edilerek yasalaştı.

Yasaya göre, sözleşmeli subay kaynaklarını, en az 4 yıllık fakülte veya yüksekokulları bitiren, 27 yaşını geçmemiş olanlar oluşturacak. Lisansüstü eğitim yapanlar için yaş sınırı 32 olacak.

Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek bölüm veya branşlarda, fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirenler de sözleşmeli astsubay olabilecek. Sözleşmeli astsubaylıkta üniversitelerin 4 yıllık bölümünü bitirenler için yaş sınırı 27, iki yıllık yüksekokul mezunları içinse 25 olacak.

Askeri okullardan ve TSK'dan her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilen personel, TSK'ya sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olarak alınmayacak. Ancak, halen askerliğini yedek subay veya kısa dönem erbaş olarak yapanlar ile terhis edilenler, sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olabilecek.

ARANAN ŞARTLAR

Sözleşmeli subaylık ve astsubaylık için şu şartlar aranacak: ''Türkiye cumhuriyeti vatandaşı olmak. Öğrenim ve sağlık ile ilgili şartları taşımak. Cezaları ertelenmiş, af kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi; devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türklüğü ve cumhuriyeti, devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan yere tanıklık ve yemin, suç uydurmak, cinsel saldırı ve taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devletin sırlarını açığa vurma suçlarından mahkum olmamak. Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, isyan suçları ile Askeri Ceza Kanununa göre siyasi faaliyette bulunma suçundan ceza almamak. Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmak ve sınavlarda başarılı olmak.'' Askeri hakim sınıfına, sözleşmeli subay statüsünde personel alınmayacak.

RÜTBE BEKLEME SÜRELERİ

Sözleşmeli subayların harp okulu öğrenim süresinden, sözleşmeli astsubayların ise Astsubay Meslek Yüksekokulu öğrenim süresinden yıl olarak daha fazla okudukları süreler ve muvazzaf askerlik hizmetinde geçen hizmet süreleri, rütbe bekleme süresinden düşülmeyecek. Ancak, bunlardan, muvazzaf subaylığa geçirilenlerin harp okulu, muvazzaf astsubaylığa geçirilenlerin ise Astsubay Meslek Yüksekokulu öğrenim sürelerinden, hazırlık sınıfı ile normal öğrenim süresinden fazla okunan süreler hariç, yıl olarak fazla okudukları süreler, rütbe bekleme sürelerinden düşülecek. Sözleşme süresi sona ermeden sözleşmesi feshedilenler hariç, sözleşmeli tabip subaylar, devlet hizmet yükümlülüğüne tabi olmayacak. Bunlardan, tıpta uzmanlık sınavını kazananlar, kıta, kurum ve karargahlarda 3 yıllık hizmetini tamamladıktan sonra uzmanlık eğitimine başlayabilecek.

KİMLERİN SÖZLEŞMELERİ FESHEDİLECEK?

Sözleşmeli subay ve astsubaylardan, şu kişilerin sözleşmeleri, süresinin bitiminden önce feshedilebilecek: ''Sınıf okullarındaki eğitim ve öğretimde başarısız olanlar. Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle TSK'da görev yapamayacağı, sicil ve kanaat raporu; yetersizlik nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği de sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil belgesi ile anlaşılanlar. Cezaları ertelenmiş, af kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi; devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türklüğü ve cumhuriyeti, devletin kurum ve organlarını aşağılama ile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan yere tanıklık ve yemin, suç uydurmak, cinsel saldırı ve taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devletin sırlarını açığa vurma suçlarından birisinden mahkum olmak. Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, isyan suçları ile Askeri Ceza Kanununa göre siyasi faaliyette bulunma suçundan ceza almak. Disiplin mahkemelerince verilen mahkumiyet kararının kesinleştiği tarihten itibaren, geriye dönük olarak son 1 yıl içinde toplam 30 gün ve daha fazla oda veya göz hapsi cezası almamış olmak. Yasa dışı, siyasi, yıkıcı, bölücü, irticai faaliyetlerde bulunmak. Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evlilikleri Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmemek. Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybetmek. Sözleşmenin imzalanmasının ardından, barışta veya savaşta görevini yaparken ya da görevi dolayısıyla saldırıya uğrayan, meslek hastalığına yakalananlar ile bir sözleşme yılı içinde hastanelerde yatarak tedavi olma süreleri ile aylıklı doğum izni hariç; alınan hava değişimi, istirahat ve benzeri sıhhi izin süresi 90 günü geçmek.''


DİSİPLİN CEZALARI

Sözleşmeli subay ve astsubaylar hakkında, muvazzaf subay ve astsubaylara uygulanan disiplin ve ceza hükümleri, sözleşmeli subay adayları hakkında yedek subay adaylarına uygulanan disiplin ve ceza hükümleri, sözleşmeli astsubay adayları hakkında ise astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylara uygulanan disiplin ve ceza hükümleri uygulanacak. Askerlik görevini yapmadan sözleşmeli subay ve astsubay olanların askerlikleri, Milli Savunma Bakanlığınca tehir edilecek. Yasanın görüşmelerinde soruları yanıtlayan Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, sözleşmeli subay ve astsubay istihdamında daha çok, ''ihtisasına muhtaç olunan'' elemanlar alınacağını söyledi.

Gönül ayrıca, istihdam edilecek personelin, güvenlik soruşturmasından sonra alınacağını, bu nedenle güvenlik konusunda endişe edilecek bir durum olmadığını bildirdi. Tasarı üzerine konuşan MHP İzmir Milletvekili Kamil Erdal Sipahi, TSK'nın, parlamentodan nasıl bir destek beklediği konusunda TBMM Milli Savunma Komisyonunun yeterince bilgilendirilmediğini savundu. Sipahi, ''Devlet sırlarına girilmesin ama komisyonun da ciddiye alınmasını istiyoruz'' dedi. CHP Çorum Milletvekili Derviş Günday da özellikle son günlerde, TSK'nın yıpratılması için içten ve dıştan desteklenen tezgahlar olduğunu, bu oyunlara gelinmemesi gerektiğini ifade etti. Konuşmasında, Ergenekon soruşturmasına da değinen Günday, ''Böyle dava mı olur. Bu davayı içimize sindiremiyoruz. Daha ortada iddianame bile yok. Yargı süreci hızlandırılmalı'' diye konuştu. TBMM Genel Kurulunda, ayrıca, Türkiye ile SSCB Arasında Akdedilen 27 Nisan 1988 Tarihli Konsolosluk Sözleşmesinin Bazı Maddelerinin Tadiline İlişkin Türkiye ile Rusya Arasında Protokolün Onaylanmasını Uygun Bulan Kanun Tasarısı da kabul edilerek, yasalaştı. TBMM Başkanvekili Güldal Mumcu, gündemdeki tasarı ve tekliflerin yasalaşmasının ardından, birleşimi yarın saat 13.00'de toplanmak üzere kapattı.