Anayasa Mahkemesi, referandumun gerekçeli kararını açıkladı. Haşim Kılıç'tan itiraf gibi itiraz geldi!..
Abone olAnayasa Mahkemesi, değişiklik paketiyle ilgili verdiği kararın gerekçesini açıkladı.
Mahkeme, Anayasa'nın 148. maddesine aykırı olmasına rağmen yetkisini aşarak paketin esasına girmiş ve bazı ibareleri iptal etmişti. Dün Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararda, Anayasa'ya aykırı bu işlemin detayları anlatıldı.
Buna göre, mahkeme üyelerinin çoğunluğu, paketin, Anayasa'da değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek maddeler kapsamında denetlenebileceğini savundu. Bu gerekçeyle de bazı maddelerin tek tek içeriğine girilerek 'esas denetimi' yapıldı. Başkan Haşim Kılıç, üyeler Serruh Kaleli, Engin Yıldırım ve Nuri Necipoğlu ise 'şekil adı altında' yapılan 'esas' denetimine karşı çıktı.
Başkan Kılıç, yazdığı karşı oy yazısında, 'itiraf' gibi bir itirazda bulundu: "Mahkememiz 148. maddeye ek yaparak yeni bir şekil şartı öngörmüş ve buradan açtığı yolla değişiklikleri esastan incelemiştir."
Gerekçeli kararı değerlendiren hukukçular da, yapılan denetimin 'yetki gasbı' olduğu konusunda birleşiyor. Prof. Dr. Ergun Özbudun, "Tipik bir yetki aşımı." derken, Doç. Dr. Mustafa Şentop şu tespitte bulundu:
"Mahkeme 148'e hüküm eklemiştir. Böyle bir yetkisi yoktur. Referandumdan 'evet' çıkarsa, Mahkeme artık kendi ölçütlerini ekleyerek karar veremeyecek."
Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkilerini düzenleyen Anayasa'nın 148. maddesi, anayasa değişikliklerinin sadece şekil yönünden denetlenebileceğini hükme bağlıyor.
Şekil şartları ise teklif ve oylama çoğunluğu ile ivedilikle görüşülememe koşullarına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlı. Bunun dışındaki iptal taleplerinin dikkate alınmaması gerekiyor. Şekil şartları açısındansa, Meclis'ten geçen pakette Anayasa'ya aykırı bir durum olmadığı tespiti yapıldı. Fakat Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Osman Paksüt, üyeler Ahmet Akyalçın, Serdar Özgüldür, Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Şevket Apalak ve Zehra Ayla Perktaş, 'esas denetimi' de yapılabileceğini öne sürdü.
Bu isimler, paketteki bazı maddelerin Anayasa'nın değiştirilemez maddelerine aykırı olduğunu ve bu nedenle Anayasa Mahkemesi'nin inceleme yetkisi bulunduğunu iddia etti. Böylece, 148. maddeye yeni 'şartlar' eklenmiş olundu. Bu üyelerin oyuyla esas denetimi yapıldı. Denetim sonucunda da Anayasa Mahkemesi ve HSYK'ya ilişkin oy verilmesi yöntemi ile Kurul'a seçilecek akademisyenlere ilişkin iptal kararı, oybirliğiyle verildi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, esas denetimine, 4 üyeyle birlikte karşı çıktı. Kılıç, karşı oy yazısında Mahkeme üyelerinin kendi oylarıyla Anayasa'yı ihlal ettiğine dikkat çekti. "Halkın oyuna sunulan bir anayasa değişikliğinin esas denetimini ancak millet yapar." dedi. Anayasa değişikliklerinin hangi yöntemle olursa olsun esastan denetlenemeyeceğini belirten Kılıç, Mahkeme'nin de Anayasa'nın çizdiği sınırlar içerisinde kalması gerektiğini vurguladı.
Aksi takdirde Mahkeme'nin Meclis üzerinde bir vesayet oluşturacağı uyarısında bulunarak, "TBMM'nin Anayasa'yı değiştirme iradesi, Mahkeme üyelerinin, sınırları belirsiz, sübjektif, her an değişebilir nitelikli iç dünyalarındaki değerlerin vesayetine bırakılamaz." değerlendirmesini yaptı.
Kılıç, 1982 Anayasası'nı hazırlayan Danışma Meclisi'nin tutanaklarından alıntılar yaptı. Kılıç, Danışma Meclisi'nde Anayasa Mahkemesi'nin denetim yetkisine ilişkin maddenin, "Anayasa değişikliklerini sadece devlet şeklinin değişmezliği ve şekil bakımından inceler ve denetler." biçiminde değiştirilmesine yönelik önergenin reddedildiğini hatırlattı.
Bu arada Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Osman Paksüt, bütün oylamalarda tercihini 'iptal'den yana kullandı. Cumhurbaşkanının Yüksek Mahkeme'ye üye seçme alanının genişletilmesini eleştirdi. Bunun Anayasa'ya aykırı olduğunu öne sürerken Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçildiğini hatırlatan Paksüt, "Halk tarafından seçilecek bir cumhurbaşkanının tarafsızlığından söz edilemez." iddiasında bulundu. (Zaman)
ÖNCEKİ HABERLER
