Kıbrıs'ta 'güvensizlik, çaresizlik ve birlik'

Kıbrıs Üniversitesi Sosyal Antropoloji uzmanı Yannis Papadakis BBC Türkçe için kaleme aldığı makalede, ekonomik krizin Rum toplumundaki yansımalarını, 'çaresizliği, güvensizliği ve krizin ortaya çıkarttığı birlik duygusunu' yazdı.

Euro Grubu’nun Kıbrıs’la ilgili son kararı Ada’da büyük bir kaos yarattı ve Kıbrıs Lirası’na geri dönülmesi olasılığını gündeme getirdi.

Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Kıbrıslı Rum iktisatçı Hristoforos Pissarides, orta vadede bu seçeneğin ciddi bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Kıbrıs liralarının nerede olduğunu bilen az sayıdaki kişiden biriyim. Paralar arkadaşım Hristodulos Panayiotu’da.

İyi ama para ne?

Politis gazetesindeki bir yazar “Paranın burada hiçbir değeri yok. Belki hayatımızda bugüne kadar düşündüğümüzden daha az değeri var” diye yazdı.

“Kıbrıslı Rumların moralini yükseltmek için düzenlenen Cyprus Aid adlı konserde neler hissettiğini anlattı yazar. Konserde paranın “p”si bile yoktu.

Organizatörler adına bu çok akıllı ve bilinçli bir karardı.

Bir grup aktörün öncülüğündeki gönüllüler tarafından düzenlenen yardım konserinde şarkıcılar sahneye çıkmak için para almadı.

Seyirciler de bilet parası ödemedi, bunun yerine yardıma ihtiyacı olanlara dağıtılmak üzere yiyecek ve kıyafet getirdiler.

'Hepimiz çıplak gittik'

Organizatörlerin başka akıllı bir şey daha yaptı. Aynı yazar, duygularını şöyle anlattı:
“Hepimiz oraya çıplak gittik. Belki de birbirimize bu yüzden bu kadar çok benziyorduk.’

Ona göre, özellikle zenginlerle yoksullar ve siyasi partiler arasındaki fark ortadan kalkmıştı.

Konsere gelenlerden bayrak ya da siyasi partilerin sembollerini taşımamaları istendi.

Yani genelde Kıbrıslı Rumları bölen sembolleri.

Siyasi partilere karşı bu kadar hoşnutsuzluğun bu düzeye ulaştığını hiç görmedim.

Kıbrıslıları bu aciz duruma getirmekten önceki AKEL hükümeti sorumlu tutuluyor.

Şimdiki hükümetse şimdi uygulanması kararlaştırılan önlemlerin hiç birine gerek olmayacağını söyleyip, halkı kandırarak iktidara gelmekle eleştiriliyor.

Üstüne üstlük halk bankalar ve ekonomik sisteme güvenlerini kaybettiler.

Güvensizlik ve çaresizlik

Tüm bu kargaşanın ortasında, bankalara, iş dünyasına, siyasi partilere, Yunanistan’a ve Avrupa Birliği’ne güvensizlik, çaresizlik duygusu, tüm bu keşmekeşin nasıl yaratıldığına ilişkin şaşkınlık, havada uçuşan ve akla hayale sığmayan rakamlar konsere gelenleri ortak bir rahatsızlık paydasında buluşturdu.

Ve konser insanlar için, tutunabilecekleri bir dal; bir umut ışığı, insanları kutuplaştırıcı siyaset ve son ekonomik ve jeopolitik tartışmalardan uzak bir yalınlık oldu ve bir poşet yiyecekle bir şey yapabileceklerini hissini verdi.

Ekonomik kriz, Kıbrıslılar beğensin ya da beğenmesin, kendilerini gördükleri bir ayna oldu.

Orada ne gördüklerini ve gördükleri şeyi beğenip beğenmediklerini daha sona göreceğiz.

Gördükleri şey, pahalı otomobiller ve kıyafetlerin altına gömülmüş insanlık mı olacak?

Konserin yarattığı dayanışma duygusu konusunda herkes söyleyeceği bir şey vardı.

Yazarın sözlerini hatırlayın: “Belki de birbirimize bu yüzden bu kadar çok benziyorduk.’

Dayanışma ve benzerliğin örtülü bir kötücül yanı da var: Benzer krizlerin yaşandığı toplumlarda gördüğümüz gibi bize benzemeyenlere; ötekine karşı ırkçılık.

Aslında Kıbrıs, Avrupa Birliği’nin, dayanışma ve adalet söyleminde dediği ve yaptığı arasında fark olup olmadığını gördüğü bir ayna oldu.

Kıbrıs Lirası un ufak

Peki para nedir? Tüm Kıbrıs liralarının sahibi olan Kıbrıslı Rum sanatçı Hristodulos Panayiotu işte bu soruyu soruyor. Malesef Kıbrıs Lirası un ufak oldu.

Panayiotu, “Paranın Sonu” sergindeki “2008” adlı eser, kağıt öğütücüsünden geçirdiği eski Kıbrıs liraları banknotlarından oluşuyor.

Kıbrıs 2008’de Euro bölgesine dahil olmuştu.

Eser, bugünlerde yeni bir anlam kazandı.

1979 İran Devrimi’nde İranlılar Amerikan elçiliğinde buldukları doğranmış belgelerin parçalarını sabırla bir araya getirmişlerdi.